Þjóðlíf - 01.01.1991, Qupperneq 23

Konur skipa einungis 6% af þingsætum á EB-þinginu. Hér er kvenframbjóðandi frá SPD í
Þýskalandi í kosningabaráttu.
Að mati gagnrýnenda Evrópubanda-
lagsins ber að taka allar spár um fleiri
atvinnutækifæri innan EB-ríkjanna með
fyrirvara. Það takmark Evrópubandalag-
sins að auka hagkvæmni atvinnulífsins
getur allt eins haft í för með sér að margir
kvennavinnustaðir sem byggja á ýmiss
konar opinberri þjónustu án kröfu um
arðsemi verði lagðir niður.
Það þykir því margt benda til þess að
hinn svokallaði innri markaður EB-ríkj-
anna auki fátækt kvenna, auk þess sem
fátækt muni almennt aukast í Evrópu. í
dag lifa 44 milljónir manna eða 14% undir
því sem Evrópubandalagið skilgreinir sem
fátækramörk. Yfir helmingur þeirra eru
eldri konur og einstæðar mæður.
Agneta Stark, dósent í viðskiptafræði
við háskólann í Stokkhólmi er í hópi
þeirra sem halda því fram að sameiginleg-
ur markaður Evrópu geti haft slæmar af-
leiðingar fyrir konur. Hún hefur bent á að
innan Evrópubandalagsins geti m.a. fjöl-
skyldupólitík Svía átt undir högg að sækja
— pólitík sem byggist á því að um 80%
sænskra kvenna stundar launavinnu. I
löndum Evrópubandalagsins vinna hins
vegar að meðaltali aðeins 20% kvenna ut-
an heimilisins. Fjölskyldupólitík Evrópu-
bandalagsríkjanna er í veigamiklum atrið-
um ólík þeirri sænsku. Hún byggir á því
að umönnun barna og eldri borgara eigi
sér fyrst og fremst stað á heimilunum, þar
sem ólaunað vinnuafl kvenna er að finna.
Karlmenn bera ábyrgð á efnahagslegri
framfærslu fjölskyldunnar og eiginkonur
eru efnahagslega háðar mönnum sínum.
Agneta Stark bendir á að með inngöngu
í Evrópubandalagið verði Svíar að aðlaga
sig þeim efnahagslega veruleika sem ríkir í
EB-ríkjunum. Þeir verði ekki einungis að
aðlaga sig atvinnuleysinu og skattakerf-
inu, heldur einnig því opinbera kerfi sem
sé til staðar í þessum löndum. Sameigin-
legur markaður minnki fjármagn hins op-
inbera, þar sem virðisaukaskatturinn
muni lækka, tollar verði felldir niður og
tekjuskattar lækkaðir. Velferðarríki að
sænskri fyrirmynd muni því eiga erfitt
uppdráttar. (Tekjur danska ríkisins eru
sagðar hafa minnkað um 20% síðan Danir
gengu í EB).
ví er oft haldið fram að afstaðan til
Evrópubandalagsins snúist um það
hvers konar þjóðfélag við viljum; hvort
við viljum gallhart samkeppnisþjóðfélag
eða mýkra velferðarþjóðfélag. Hug-
myndafræði Evrópubandalagsins byggir á
einstaklingshyggju; á því að einstaklingar
sjái um sig sjálfir, jafnvel hvað snertir
þætti eins og ellilífeyris- og örorkutrygg-
ingar. Það er gert ráð fyrir að einstaklingar
kaupi sér tryggingar sem velferðarþjóðfé-
lagið hefur hingað til séð um fyrir þá, eða
að þeir semji við atvinnurekendur um
slíkt. Ef meirihluti kvenna innan Evrópu-
bandalagsins hefur ekki eigin tekjur, er
ljóst að slíkt kerfi kemur þeim ekki að
gagni.
Evrópubandalagið hefur að vísu jafn-
réttislöggjöf sem gengur í mörgu lengra en
jafnréttislöggjöf Svíþjóðar. En — segja
gagnrýnisraddirnar, áralöng reynsla af
jafnréttislögum sýnir að lagabókstafurinn
einn sér tryggir ekki efnahagslega, félags-
lega og pólitíska stöðu kvenna. Því telja
margir fulla þörf á að umræða um inn-
göngu Svía í Evrópubandalagið verði ekki
eingöngu út frá sjónarhóli fyrirtækjanna,
eins og hefur verið áberandi hingað til,
heldur einnig út frá sjónarhóli hins al-
menna borgara og þá ekki síst kvenna,
sem eiga sérstaklega undir högg að sækja,
verði grundvellinum kippt undan sænskri
velferðarpólitík. ()
uTt?
ÁLASKA
BÍLAVÖRUR
í SÉRFLOKKI
Heildsöludreyfing:
PRbúðin hf. S: 641418