Þjóðlíf - 01.06.1991, Blaðsíða 13

Jakob Frímann Magnússon. Maður nær einhverju jarðsambandi þar sem maður er úti íguðs grænni náttúrunni á staðnum þar sem forfeður
manns lifðu sínu lífi. Eftir slíka jarðtengingu stendur maður einhvern veginn traustari fótum í tilverunni...
við rekja upprunann enn lengra og fara
að SyðraLangholti í Hrunamannahreppi
en þaðan var Andrés, faðir sr. Magnúsar
ættaður. Þar næst mætti svo jafnvel fara
enn lengra, nefnilega að Reykjum á
Skeiðum en þar bjó sjálfur Eiríkur Vig-
fússon sem Reykjaættin er kennd við.
Það er heilmikil vinna að skipuleggja
svona mót en um leið gefandi. Maður
nær einhverju jarðsambandi úti í guðs
grænni náttúrunni á staðnum þar sem
forfeður manns lifðu sínu lífi. Eftir slíka
jarðtengingu stendur maður einhvern
veginn traustari fótum í tilverunni. Það
er líka nauðsynlegt að börnin kynnist
uppruna sínum, landinu sínu, reitnum
sínum.
Fyrir nokkrum árum var ég á hraðferð
um Hvítársíðu en stansaði á Gilsbakka.
Þegar ég hugðist fara þaðan drapst á
bílnum og hann vildi ekki í gang aftur
hvernig sem ég reyndi. Þar sem ég stóð
við Gilsbakkaafleggjarann og virti fyrir
mér heimkynni forfeðranna opnuðust
augu mín meir en nokkru sinni fyrir
mikilfengleik þeirrar náttúru sem ól
ömmu mína og hennar fólk. Mér fannst
eftir á eins og það hefði verið hnippt í
mig til að vekja athygli mína; hver er ég,
hver er uppruni minn?
Ég held að ættarmót séu vinsæl núna
vegna þess að kynslóðin sem er búin að
vera á mölinni allt sitt líf er að vakna upp
við það að samgangur og samskipti hafa
minnkað og að jafnvel nátengdir ættingj-
ar þekkjast ekki lengur. Og það sem
knúði mig til að fara af stað var nákvæm-
lega þetta, að halda tengslum við mitt
fólk. Ég er núna farinn að hafa meiri
samskipti við ýmsa ættingja mína sem ég
þekkti varla áður.
0
ættfræði á þeim forsendum að hún sé not-
uð til að upphefja fólk. En ég held að núna
líti fólk á ættfræði sem hjálpargagn til
sögulegrar skoðunar. Samtímis því sem
ættfræði er skoðuð þá les maður mikla
sögu sem hvergi er annars staðar að finna.
Það er mjög merkilegt að rekja ættir leig-
uliðans og vinnumannsins og skoða sögu
manna sem kannski áttu 20 börn og öll
dóu úr barnaveiki. Það er oft mikil ör-
lagasaga genginna kynslóða sem við nú-
tímafólk getum lesið með aðstoð ætt-
fræðinnar. Ættfræðin er sérstaklega mik-
ilvæg hjálpargrein við félagsfræðilegar
rannsóknir og í erfðafræðinni getur hún
hreinlega bjargað mannslífum. Erfðir geta
bæði verið góðar og slæmar.“
Haraldur Ólafsson gerir hins vegar ekki
mikið úr þeirri ættfræði sem notuð er
hvunndags: „En talandi um þá ættfræði
sem er stunduð hér á landi í blöðum og
u'maritum þá er hún yfirleitt mjög frum-
stæð. Hún er leikur að því að vita hverjir
eru skyldir, rekja saman þekkt nöfn,
presta og sýslumenn og annað fínt fólk en
er engin ættfræði í raun og veru.“
n hvernig sem ættfræðin spilar inn í
þá gegna ættarmótin hlutverki sem
erfitt er að skýrgreina og lítt hefur verið
kannað meðal fræðimanna. Það er e.t.v.
hluti af tilvistarspurningunni, hver er ég,
hvaðan kem ég? Fólk vill fara á ættarmót.
Baldur Þórhallsson, stjórnmálafræði-
nemi er að fara á ættarmót núna í júlí.
Þegar hann er spurður að því til hvers
hann fari á mót til að hitta fólk sem hann
hefur aldrei séð áður né talað við vegna
þess eins að það er ættingjar hans segir
hann að ættin sé sér mikilvæg til að stað-
setja sig í lífinu, vita hver hann sé. „Mér
finnst gaman að fara að hitta ættingja mína
sem ég hef aldrei séð, tala við þá og sjá
hvernig þeir líta út og það sem mér finnst
merkilegt er í rauninni að ég skuli aldrei
hafaséð þá áður.“ ()
ÞJÓÐLÍF 13