Þjóðlíf - 01.06.1991, Blaðsíða 54

NATTURA/VISINDI
UMSJÓN: HÁLFDAN ÓMAR HÁLFDANARSON OG ÞURÍÐUR ÞORBJARNARDÓTTIR
ELU VÍSAÐ Á DYR
Er œskubrunnunnn fundinn? Elli kerlingu vísað á dyr með vaxtahormón. Fólk
yngist um 15 ár á sex mánuðum. Erfðatœknin auðveldar rannsóknirnar.
Otti við neikvœð áhrif hormónagjafar. Rannsóknir á krabbameinsfrumum
geta varpað Ijósi á ellihrörnun
Tylft bandarískra karla hefur
hlotnast sú náð að endur-
heimta æskuþrótt sinn að
hluta. Þeim var gefið vaxtar-
hormón í hálft ár og heilsa
þeirra tók umtalsverðum
stakkaskiptum. Þeir jukust að
afli, urðu mun glaðværari en
áður, líkamleg þreyta minnk-
aði verulega og hrukkur hurfu
sem og fitufellingar. Þessi að-
ferð verður reynd frekar áður
en öllum sauðsvörtum al-
múganum verður gefmn kost-
ur á að bergja á æskubrunnin-
um.
I' júníhefti danska tímarits-
ins Illustreret videnskab
segir frá nýrri aðferð sem lík-
legt þykir að geti seinkað
nokkuð komu Elli kerlingar.
Bandarískir rannsóknarmenn
hafa fundið yngingaraðferð
sem fær sjötuga karla til að
finnast þeir ungir í annað sinn.
Tólf rosknir herramenn
gerðust sjálfboðaliðar í hor-
mónatilraun sem fram fór fyrir
ári við Læknaskólann í
Wisconsin í Bandaríkjunum.
Karlarnir tólf voru allir frískir
en aldurinn hafði vissulega sett
mark sitt á þá. Að lokinni hálfs
árs hormónameðhöndlun þar
sem þeir fengu inngjöf af vaxt-
arhormóni lýstu margir þeirra
því yfir að þeir hefðu endur-
heimt lífslöngunina og finnd-
ust þeir að ýmsu leyti hafa
yngst um ein fimmtán ár.
Vaxtarhormón mannsins
stýrir vexti og þroska barna og
unglinga en gegnir einnig
veigamiklu hlutverki í við-
haldi líkamans. Þegar fertugs-
aldri er náð dvínar framleiðsla
vaxtarhormónsins í líkaman-
um til mikilla muna, líkt og
gildir um myndun margra
annarra hormóna í líkaman-
um. Á sextugsaldri myndast til
dæmis einungis um fimmt-
ungur þess magns af vaxtar-
hormóni sem tuttugu árum
yngri líkami framleiðir.
Ibandarísku rannsókninni
fengu sjálfboðaliðarnir sem
voru 60-80 ára hormóna-
sprautur þannig að styrkur
vaxtarhormóns í blóði var
mjög áþekkur því sem á sér
stað í líkama manns á þrítugs-
aldri. Hormónaskammtar
voru gefnir þrisvar í viku en
viðmiðunarhópur níu jafn-
gamalla manna fengu engin
virk efni. Mjög fljótlega kom
fram greinilegur munur á hóp-
unum tveimur. Engin breyt-
ing varð hjá viðmiðunarhópn-
um en hjá hormónaþegunum
tólf jókst vöðvavefur um níu af
hundraði og jafnframt rýrnaði
fituvefur um 14 hundraðs-
hluta. Bein sömu manna
styrktust og húð þeirra þykkn-
aði og styrktist svo nam sjö
prósentum.
Yngingarkúrinn verður nú
reyndur til fullnustu og eink-
um verður kannað hvort hann
hefur einhverjar óæskilegar
aukaverkanir í för með sér.
Ekki er talið að þessi aðferð
verið almennt leyfð fyrr en í
fyrsta lagi eftir fimm ár.
Höfuðpaur þessarar aðferð-
ar er Daniel Rudman en hann
hóf rannsóknir sínar á börnum
sem þjáðust af dvergvexti. Or-
sök þess er oft ónóg myndun
vaxtarhormóns í heiladingli.
Daniel hóf rannsóknir sínar
fyrir um þremur áratugum en
þær voru verulegum ann-
mörkum háðar vegna þess að
allt fram til ársins 1981 var ein-
ungis unnt að afla vaxtarhor-
móns úr heiladingli látins
fólks. Til þess að hjálpa mætti
Hvernig liti mannlífíð út ef enginn yrði gamall?
54 ÞJÓÐLÍF