Þjóðlíf - 01.07.1991, Blaðsíða 8

| INNLENT
PURFUM miklu
RÓTTÆKARI ADðiRDIR
Hallgrímur Guðmundsson bœjarstjóri í Hveragerði: þarfað gjörbreyta
sálfrœðinni í búsetumunstrinu. Stórbœttar samgöngur þurfa að koma til.
Stjórnvöld brugðist. Alltof mikil tregða bœði í dreifbýli og þéttbýli.
Milljarðasóun vegna fánýtrar og afmyndaðrar umdœmisskipunar
Það er svo sem ekkert skaðlegt að sam-
eina sveitarfélög með þeim hætti sem nú
er gert en það gerir ekkert gagn, við þurf-
um svo miklu róttækari aðgerðir, segir
Hallgrímur Guðmundsson bæjarstjóri.
Hallgrímur veltir fyrir sér sögulegri þró-
un sveitarfélaga og hugmyndafræðinni á
bak við sameiningu og skipulag sveitar-
félaga:
—Ég held að sameining sveitarfélaga
þurfi að gerast með öðrum hætti en að eitt
og eitt svæði sé sameinað stig af stigi. Það
þarf að taka almenna, algilda ákvörðun á
landsvísu um á hvern hátt eigi að sameina
sveitarfélögin og hvernig við hugsum okk-
ur að hin endanlega útkoma verði. Kjarni
vandans er alls ekki fjöldi sveitarfélaganna
og leysist þ.a.l. ekki þótt þeim fækki.
Vandinn er heldur ekki fólksfæð einstakra
sveitarfélaga. Vandi sveitarstjórnarkerfis-
ins er miklu stærri og hann er ekki síður að
finna í skipulagi og starfsháttum ríkis-
stofnana sem leggja enga áherslu á stað-
bundna samræmingu. Það er vægast sagt
ótrúlegt að þau 10% þjóðarinnar sem búa í
þeim 150 sveitarfélögum sem hafa undir
400 íbúa séu orsök þess óskilgreinda
vanda sem sameiningin á að leysa. Vand-
inn er fyrst og fremst fólginn í því hvað
sveitarfélögin eru innbyrðis breytileg,
hvað hagsmunirnir innan sveitarstjórnar-
kerfisins eru ólíkir og hvernig ríkisvaldið
þarf sífellt að vera að jafna allskyns að-
stöðumun. Þetta breytist ekki sjálfkrafa
með sameiningu sveitarfélaga.
—Við sameiningu sveitarfélaga þarf að
taka tillit til þess að sveitarfélagið hafi þá
fiölbreytni sem nauðsynleg er til að það
geti lifað sem sjálfstæð eining. Ég held að á
íslandi væri hæfilegt að sveitarfélögin
væru um 70 talsins og þannig að þau væru
öll nokkuð sambærileg frá sjónarhóli rík-
isvaldsins. Frá þeim sjónarhóli þarf allt að
vera einfalt og staðlað og það myndi auð-
velda mjög samskipti ríkis og sveitarfé-
laga. Ef sveitarfélögin væru tiltölulega fá
og fiölbreytileg að innri samsetningu en
hvert um sig sambærilegri þá þyrftum við
ekki að vera að burðast með jöfnunarsjóði
og slíkt til að leiðrétta einhvern mismun.
—Það er ekkert vit í að vera með eitt
stórt landbúnaðarsveitarfélag sameinað úr
mörgum minni og síðan þéttbýlissveitar-
félag mitt inni í landbúnaðarkjarnanum
sem eru í tilviljanakenndu samstarfi í
sveitarstjórnarmálum. Það þarf að koma
til samvinnu og sameiningar og það er
framkvæmanlegt með því að að bæta
Sameining
sveitarfélaga
Aðalefni blaðsins er um sameiningu
sveitarfélaga en sameiningarmál hafa
verið mjög í brennidepli undanfarin
misseri. Á að sameina út frá allt öðrum
forsendum en gert hefur verið að und-
anförnu eða eiga landsmenn að láta
staðar numið. Sigríður Matthíasdóttir
blaðamaður tók viðtöl við fólk sem
gjörþekkir þetta málefni og hefur
ákveðnar hugmyndir um sameiningar-
mál sveitarfélaga. Talað er við Hall-
grím Guðmundsson, Sigfús Jónsson,
Hönnu Hjartardóttur, Birgi Þórðar-
son, Hrein Þórðarson og Húnboga
Þorsteinsson.
8 ÞJÓÐLÍF