Heima og erlendis - 01.10.1953, Blaðsíða 3

Látum það vera sögu um frelsi, jafnrétti
og bræðralag. Trú, von og kærleika.
Island, Island, vort ættarland! Guð blessi
|)ig hið komandi ár!<£
Fyrsta stríðsáriö, 1939, ilytur Sveinn Berg-
sveinsson, cand. mag. nýársræðuna og lýkur
með þessum orðum:
„En við horfum ekki á skeiðvöllinn fram-
undan með kvíða, heldur meö sjálfsöryggi
og von, sem einkennir heilbrigða og þrosk-
aða æsku. þess vegna eru ný áramót þrátt
fyrir allt stund gleðinnar, sem við njólum í
sameiningu með örvandi samveru. Og þess
vegna hljóma ekki oröin „gleðilegt nýár“
sem dauð og innantóm form, heldur halda
þau alltaf fullri og óskertri merkingu sinni.
I þeim anda óska eg ykkur öllum gleði-
legs nýárs, og svo dönsum viö inn í nýa árið!<£
SAGT OG SKRIFAÐ
UM ÍSLAND OG ÍSLENDINGA
II. Ur gömlurn dagbókar-blöbum. Viö
fylgjum Jensen áfram í fyrstu ferð hans á
Islandi. Hann er enn um kyrrt í Reykjavík
að undirhúa ferðalög sín austur um sveitir,
og alla leiö austur í Vík í Mýrdal.
það er sunnudagur, varðskipið „Hekla<£ er
enn á höfninni og yfirmenn skipsins hafa
hoöið Jensen og félögum lians á skipsfjöl
til aÖ rabha og segja nýungar aö heiman.
A borðum standa vínglös og bíÖa þess, aÖ
í þau sé helt víni — rommi og whiski. J»á
koma vatnskönnur á horöið, og svo drekka
gestir og heimamenn toddy. Nú hefst söng-
ur, og er leikið undir á orgel. Söngur og
upplestur — hlátur og sköll! AÖur en gest-
irnir fara aftur á land, leikur hljómsveit
skipsins nokkur lög og svo er „sérstaklega
ánægjulegri stund meöal félaga okkar<£ lokið.
Næsta dag fer „Hekla“ til Vestmanneyja og
með henni nokkrir félagar Jensens, til mæl-
inga þar. JiriÖjudaginn 10. júní leggja enn
aörir félagar hans í ferð meÖ „Hólum“ til
HornafjarÖar, og þennan sama dag, upp úr
liádegi, fer Jensen fyrstu ferÖ sína út úr
hænum.
„Eg reiö litlum, rauðum liesti, þýÖum og
hægum og vandist honum fljótt. ViÖ höfum
ráðið tvo íslenska fylgdarmenn, og annar
þeirra reiÖ með okkur þessa fyrrstu ferÖ út
fyrir hæinn. J>aÖ verður ekkert komist hér
án fylgdarmanns. Jaeir þekkja allar ár og
vöð á þeim, þeir þekkja vegi og veglej'sur,
og þeir gæta hestanna og farangurs feröa-
manna. Leiðsögumenn eru því bráönauð-
synlegir í eins víöáttumiklu landi og lsland.
VirÖist mér fylgdarmaður okkar duglegur
maður, en hann talar lítið dönsku, en okk-
ur tekst þó að skilja livor annan. I Reykja-
vík virðast mér þó ekki sérstök vandkvæði á
því, aö gera sig skiljanlegan á dönsku máli.
Aftur á móti skiljum viÖ ekki orð í íslensku
og verÖum því að hafa túlk með okkur, sé
um stærri innkaup að ræða eÖa samninga.
Annars likist hókmálið meira dönsku, en
þegar talaö er, sérstaklega nafnorð, og ein-
kennilegt þykir mér, aÖ nærri öll iðnaÖar-
nöfn enda á „smiÖur“, t. d. skósmiður, prent-
smiöur, söðlasmiður o. s. frv. Nöfn yfir dyr-
um á ýmsum húsum skiljum viÖ þó nokk-
urn veginn. J>ó hefir okkur orðiö á slæm
skyssa. Fyrsta daginn í Reykjavík lásum við
á húsi einu nafniÖ „HjálpræÖisherinn“. ViÖ
voruin þess fullvissir, að þaö þýddi hjálpar-
prestur (hjælpepræst). Seinna komumst við
að raun um, aÖ orðið þýddi Frelsens Hær.
Og þaö var þó ekki alveg það sama.
En þetta var nú útúrdúr frá því, sem eg
var aö segja frá, sem sé ferð minni út úr
hænum. Vegur okkar lá um suðurhluta
hæarins, og eru hér mörg hús í smiöum, er
bendir til þess, aö fólki sé ávallt að fjölga í
hænum. þegar komið er út fyrir hæinn,
er landslagið hrjóstugt víðast hvar. Viö erum
nú á aðalveginum, er liggur alla leiÖ austur
á Eyrarbakka. Fyrsti áfangi okkar eru Jivotta-
laugarnar, er liggja hálfa mílu frá Reykja-
vík. Utan um þær er hlaðiö grjóti og inni
í hleðslunni gýs upp vatn, ávallt 28—30 st.
heitt, vetur og sumar. Ibúar Reykjavíkur þvo
þar þvott sinn, og eru þar tvö þvottahús.
J>ennan dag voru þarna 10 konur á ýmsum
aldri aó þvotti, og þegar þær hafa lokiö
vinnu sinni, koma aðrar. AÖ sumarlagi, þegar
nóttin er hjört, er þvegið allan sólarhringinn.
Frá Laugunum ríðum viÖ áfram í austur-
átt og næsti áfangi er Elliöaár. Á sumrin
eru árnar leigðar Englendingum er veiða
þar lax, ekki til þess aÖ hafa hag af því,
heldur eingöngu til skemmtunar, og gefa
þeir svo veiðina. J>rír þeirra Englendinga,