Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2000, Síða 41

ÁGRIP ERINDA / XIV. ÞING FÉLAGS ÍSLENSKRA LYFLÆKNA
daga og amoxicillín 500 mg (amoxicillín®, NM Pharma), 2 hylki x 2
á dag í sjö daga. Lyfin voru gefin saman í eina viku. Utöndunarloft-
ið ('-’C merkt) var sent í litlum pokum til rannsóknar (lífefnafræði-
eining St. Jósefsspítala). Skráðar voru upplýsingar um ætisár, niður-
stöður holsjárskoðana og fylgikvilla meðferðarinnar.
Niðurstöður: Af 75 sjúklingum hafa 59 sjúklingar (78,7%) verið
rannsakaðir eftir upprætingarmeðferð. Konur eru 33, aldur 32-84
ára (meðalaldur 55,8 ár) en karlar 26, aldur 34-82 ára (meðalaldur
52,5 ár). Sögu um ætisár höfðu 14 sjúklingar (23,7%). Við greiningu
höfðu 34 sjúklingar (57,6%) maga- og/eða skeifugarnarbólgu, en 12
sjúklingar (20,3%) höfðu skeifugarnarsár og einn magasár. Eftir
meðferð reyndist 21 sjúklingur vera H. pylori neikvæður (28%, ITT.
35,6% PP). Af 33 konum tókst að uppræta H. pylori hjá 14 þeirra
(42,4%) en hjá sjö af 26 körlum (26,9%). Upplýsingar um aukaverk-
anir fengust hjá 53 sjúklingum (89,8%), en 40 sjúklingar (75,5%)
fengu engar aukaverkanir. Miklar aukaverkanir komu fyrir hjá fjór-
um sjúklingum (7,5%), og tveir þeirra hættu meðferð vegna þeirra.
Auðveldlega gekk að framkvæma 13C-UBT rannsóknirnar og send-
ingar sýna gengu greiðlega.
Ályktanir: 1) Lyfjameðferð með ómeprazóli og amoxicillíni í sjö
daga skilar ófullnægjandi árangri. 2) 13C-útöndunarloftsrannsókn er
auðvelt að framkvæma fyrir sjúklinga sem búsettir eru úti á landi. 3)
Flestar aukaverkanir eru vægar, en miklar aukaverkanir koma fyrir.
E 59 Hefur kisa Helicobacter pylori. Hugsanleg smitleið til
manna?
TheodórÁsgeirsson1, Björn Snæbjörnsson2, Jón Gunnlaugur Jónsson3,
Ólafur Steingrímsson4, Ásgeir Theodórs'-5
Frá 'meltingarsjúkdómadeild St. Jósefspítala, Hafnarfiröi, -’Dýraspítalanum
Víðidal, 'Rannsóknastofa HÍ í meinafræði, 4sýklarannsóknadeild Landspítala
Hringbraut, 'lyflækningadeild Landspítala Fossvogi
Netfang: asgeir@stjo.is
Inngangur: Smitleiðir H. pylori til manna, sérstaklega íbúa hins
vestræna heims, eru ekki að fullu þekktar. Helst er talið að smit-
leiðir séu oral-oral og fecal-oral. Nýleg tilgáta er að bakterían smit-
ist með uppköstum. Þá eru hugmyndir um að bakterían geti smitast
frá dýrum og aðallega köttum. Tilgangur þessarar rannsóknar var
að kanna hvort bakterían finnst í maga íslenskra katta, athuga aðrar
sýkingar og framkvæmd holsjárskoðana á meltingarvegi dýranna.
Efniviður og aðferöir: Sex kettir, þrjár læður og þrír högnar voru
skoðaðir. Þrír af köttunum voru útigangskettir. Fyrir holsjárskoðun
á efri meltingarvegi voru dýrin svæfð með inj. mebúmal. Við hol-
sjárskoðun var notuð sveigjanleg berkjuholsjá af gerðinni Olympus
BF130. Tekin voru vefjasýni úr magahelli og magabol til vefjafræði-
legra- og sýklarannsókna. Þá voru jafnframt tekin sýni úr skeifu-
görn dýranna. Að lokinni rannsókn var dýrunum fargað með deyð-
andi skammti af mebúmal sem gefið var í lífhimnuhol (skinuhol).
Niðurstöður: Mjög auðvelt var að skoða vélinda, maga og skeifu-
görn dýranna. Nokkur mótstaða var við hiatus sem virtist vel styrkt-
ur líffærafræðilega. Magar dýranna voru bananalagaðir. I maga eins
dýrsins sást líflegur ormur (toxacara cati). CLO rannsókn var já-
kvæð í tveimur dýranna. Ræktanir frá magahelli og bol voru nei-
kvæðar. Vefjarannsókn og sérlitun (silfurlitun Wartin-Starry) sýndi
Helicobacter heilmeinii (gastrospirillum hominis) í magaslímhúð
(magabol og helli) hjá fjórum af sex dýrum (67%) en ekki áberandi
bólgu í slímhúðinni. Ekki fannst Giardia lamblia eða önnur sníkju-
dýr í sýnum úr skeifugörn.
Ályktanir: 1) Auðvelt er að holsjárskoða efri meltingarveg hjá kött-
um. 2) Ekki tókst að sýna fram á H. pylori í magaslímhúð dýranna.
3) Mörg dýranna hafa H. heilmeinii í magaslímhúð, en ekki Giardia
lamblia. 4) Ólíklegt er að H. pylori smitist frá köttum til manna.
E 60 Erfðamynstur þarmabólgu í ættingjum sjúklinga með
svæðisgarnabólgu
Inga Reynisdóttir', Daníel Guöbjartsson1, Einar Oddssorí,
Hallgrímur Guðjónssorí, Aðalbjörg Gunnarsdóttir2, Helga Norland2,
Nick Cariglia3, VilmundurGuðnason4, Kristleifur Kristjánsson1,
Ingvar Bjarnasorí, Matthías Kjeld2, Bjarni Þjóðleifssorí
Frá 'íslenskri erfðagreiningu, 'Landspítala Hringbraut, ’FSA, 'Hjartavemd, 'Kings
College Hospital
Netfang: bjarnit@rsp.is
Inngangur: Kalprótektín er prótín framleitt í neutrófflum og er
magn þess í hægðum talið mælikvarði á bólgur í görn. Við höfum
sýnt fram á að þarmabólgur eru til staðar hjá 50% af nánum að-
standendum sjúklinga með Crohns sjúkdóm (Læknablaðið 1998:
84/Fylgirit 36 [E-55]). Markmið rannsóknarinnar var að kanna hvort
hækkað kalprótektín sé þáttur sem erfist og hvernig það erfist.
Efniviður og aðferðir: Kalprótektín var mælt hjá 36 sjúklingum og
144 aðstandendum. Yfir 90% sjúklinga og 49% (p<107) aðstand-
enda höfðu aukið kalprótektín í hægðum. Við útreikningana á
mögulegu erfðamynstri á þarmabólgum er gert ráð fyrir að ein
stökkbreyting í einu geni valdi hækkun á kalprótektíni. Núlltilgátan
(Ho) gerir ráð fyrir að ekki sé til staðar nein stökkbreyting sem veld-
ur hækkun kalprótektíns. Núlltilgátan er borin saman við aðrar til-
gátur sem gera ráð fyrir að erfðamynstur kalprótektíns sé rfkjandi
(Hdom), víkjandi (Hmc) eða einkennist af samanlögðum áhrifum sam-
sætna á lógariþmískum skala (additive, H«jd).
Niðurstöður: Þegar dreifing kalprótektín mæligildanna eru borin
saman við þessar tilgátur kemur í ljós að Hd»m og H.,jd eiga best við
niðurstöðurnar. Ekki reyndist þó unnt að gera upp á milli þeirra.
Ályktanir: Niðurstöður rannsóknarinnar benda til þess að þarma-
bólgur (hækkað kalprótektín) hjá ættingjum sjúklinga með svæðis-
gamabólgu erfist samkvæmt ríkjandi mynstri eða þá samkvæmt
mynstri þar sem áhrif beggja samsætna leggjast saman. Þetta er í
fyrsta skipti sem slíkt erfðarmynstur finnst í Crohns sjúklingum og
aðstandendum og bendir til þess að það verði mögulegt að finna
orsök að minnsta kosti eins þátlar í þessum flókna sjúkdómi.
E 61 Smásæ ristilbólga á íslandi árin 1995-1999
Margrét Agnarsdóttir’, Ólafur Gunnlaugssorí, Kjartan B. Örvar3,
Sigurbjörn Birgissorí, Jón Gunnlaugur Jónasson15
Frá 'Rannsóknastofu HÍ í meinafræöi, :Landspítala Fossvogi, 'St. Jósefsspítala,
Hafnarfirði, ‘Landspítala Hringbraut, 'læknadeild HÍ
Netfang: margragn@rsp.is
Inngangur: Smásæ ristilbólga (microscopic colitis) er samnefni
tveggja bólgusjúkdóma í ristli, collagenous colitis og lymphocytic
colitis. Þetta eru sjaldgæfir sjúkdómar en eitt helsta einkenni þeirra
er vatnsþunnur niðurgangur. Greining þeirra fæst eingöngu með
smásjárskoðun á sýnum sem tekin eru úr ristilslímhúð. Fáar rann-
sóknir hafa metið nýgengi þessara sjúkdóma en grunur hefur leikið
á að nýgengi þeirra sé hátt hér á landi.
Efniviður og aðferðir: Fundin voru fram vefjasvör þeirra einstak-
linga sem greindir voru með eða grunaðir um smásæja ristilbólgu á
tímabilinu 1995-1999 á höfuðborgarsvæðinu. Alls var um að ræða
Læknablaðið 2000/86 39