Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2010, Blaðsíða 69

vel þekkta bók, sem heitir Prnctical Neurology, og
hafa lærisveinar Matthews haldið minningu hans
ogbókarinnar á lofti með útgáfu tímarits með sama
heiti. Eftirmaður Gilliatts við National Hospital
var David Marsden (1938-1998). Hann hafði frá
1972 gegnt prófessorsstöðu í taugalækningum við
Institute of Psychiatry og Kings College Hospital.
The Neurological Society of London var stofnað
1886, og var Hughlings Jackson fyrsti forseti þess.
The Association of British Neurologists varð til 46
árum seinna eða 1932.
Þýsku ríkin — Vandinn
að eiga tvo feður30 32
Akademískt sjálfstæði hefur mikil áhrif á þróun
læknisfræðigreina, sem öðlast það, bæði innan
háskóla og sjúkrahúsa. Þegar Jean-Martin Charcot
varð prófessor í taugalæknisfræði, var það
viðurkenning á starfi hans á Salpétriére, en um
leið efldi það mjög stöðu taugalæknisfræðinnar
í París. The National Hospital við Queen
Square í London, ásamt Institute of Neurology,
varð öflug og sjálfstæð „postgraduate" stofnun
í taugalæknisfræði innan Lundúnaháskóla.
Það er þó álit sumra, að þessi samþjöppun
„valdsins" hafi í raun verið óhagstæð fyrir þróun
greinarinnar í Bretlandi.33 í þýsku ríkjunum átti
taugalæknisfræði sér tvo feður, lyflæknisfræði og
geðlæknisfræði, sem gerði sjálfstæðisbaráttuna
erfiða.34
Sagan byrjar í Berlín í upphafi 19. aldar.
Humboldt-háskóli í Berlín var stofnaður 1810, og
fór læknakennsla fram á ýmsum sjúkrahúsum
Berlínar. Charité sjúkrahúsið þar í borg var
stofnað 1710 fyrir pestarsjúklinga og var þá
staðsett utan Berlínarmúra. Seinna var það gert
Charité sjúkrahúsið í Berlín um 1800.
að hersjúkrahúsi, þar sem herlæknar fengu
þjálfun. Lyflæknadeild háskólans flutti starfsemi
sína á Charité 1828, og síðar voru margar af
nýbyggingum læknadeildar háskólans reistar á
lóð Charité. Gamla geðdeildin á Charité flutti 1835
í nýtt hús með 220 rúmum. Húsið leit út eins og
fangelsi, enda margir geðveikir afbrotamenn þar
innilokaðir.
Moritz Heinrich Romberg (1795-1873) lærði
læknisfræði við hinn nýja Berlínarháskóla og
útskrifaðist árið 1817. Næstu tvö árin vann hann
við krufningar á sjúklingum, sem látist höfðu
úr mænu- og heilasjúkdómum. Fékk hann á
þessum árum áhuga á taugasjúkdómum og
varði 1830 doktorsritgerð um heilablæðingar.
Romberg varð yfirlæknir Hinnar konunglegu
lyflæknisgöngudeildar (Königlich-Poliklinische
Institut fur Innere Medizin) á Charité 1842, og á
árunum 1840-1846 gaf hann út rit sitt Lehrbuch der
Nerven-Krankheiten des Menschen, sem telst vera
fyrsta kennslubók í taugalæknisfræði. Romberg
var skipaður prófessor í lyflæknisfræði 1845 og
hafði sérstaklega með taugasjúklinga að gera.
Önnur útgáfa bókar hans kom út í einu lagi
árið 1851, og í þeirri útgáfu lýsir hann, hvernig
sjúklingar með tabes dorsalis missa jafnvægið,
þegar þeir loka augunum eða eru í myrkri -
svokallað Rombergsteikn.
Prófessorsstaða í geðlækningum var stofnuð
í Berlín 1839. Staðan var veitt Karli Wilhelm
Ideler (1795-1860), sem auk þess var yfirlæknir á
geðdeild Charité.35 Aðstoðarlæknir hans síðustu
árin var Karl Otto Frederic Westphal (1833-
1890), mikill áhugamaður um taugalækningar og
taugalíffærafræði. Þegar Ideler lést, var beðið með
að ráða í starfið, en að lokum var það auglýst 1865,
og var Wilhelm Griesinger (1817-1868) ráðinn.
Hann hafði verið prófessor í lyflæknisfræði í
Tubingen frá 1854. Ungur hafði hann starfað
LÆKNAblaðið 2010/96 Fylgirit 64 69