Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2010, Blaðsíða 97

Abraham Flexner Harold G. Wolff. Derek Ernest Norman Gesclnvind.
Denny-Brown.
Nýtt lyf fyrir flogaveika var fundið. Eftirmaður
Putnams á BCH var Nýsjálendingurinn Derek
Ernest Denny-Brown. Hann kom frá National
Hospital í London. Eftir læknapróf á Nýja-Sjálandi
fór Denny-Brown til Charles Scott Sherrington
(1857-1952) í Oxford á Englandi. Þar lýsti hann
fyrstur rafeiginleikum hreyfieiningar vöðva, sem
Sherrington hafði skilgreint. Síðan fékk hann
þjálfun í taugalæknisfræði á National Hospital í
London. Norman Geschwind (1926-1984) tók við af
Denny-Brown 1969. Geschwind hafði sérstaklega
áhuga á vitrænum breytingum eftir heilaskaða
og endurvakti hugtak Wernickes, Liepmanns
og Lichtheims um „Leitungsstörungen", sem
hann nefndi „dysconnection syndromes" eins
og áður hefur komið fram. Ahrif hans á
nútímataugavísindi eru mikil, en skóli hans kennir
sig við „behavioral neurology".
Bandaríska taugalæknafélagið, The American
Neurological Association, var stofnað 1875.
Helsti hvatamaður þess var William Alexander
Hammond. í byrjun var félagafjöldimt 35, og á
fyrsta fundinn mættu 18. Þar kynnti Hammond
sjúkratilfelli, mann með athetosis (hægfettur),
en orðið var nýtt þá og frá honum komið.
Nýr umsækjandi um inngöngu í félagið var
samþykktur. Þetta var George Miller Beard
(1839-1883). Hann hafði þá nýlega lýst sjúkdómi,
sem hann kallaði „neurasthenia".103 Sjúkdómurinn
einkenndist af þreytu, kvíða, höfuðverk, getuleysi,
taugaverkjum og þunglyndi. Beard þótti líklegt,
að þetta orsakaðist af streitu nútímaborgarlífs
og taldi sjúkdóminn sérstaklega algengan í
Ameríku. Samkvæmt Beard voru raflækningar
kjörmeðferðin, en Silas Weir Mitchell mælti
með „rest cure". Charcot las bók Beards frá
1880 - A Practical Treatise on Nervous Exhaustion
(Neurasthenia), og lýsing einkenna þar kom vel
heim við kvartanir margra sjúklinga, sem hann sá
á stofu.104
Neurasthenia er í flokki taugaveiklunarraskana
samkvæmt alþjóðlegum flokkunaraðferðum
lækna. Sjúklingar með taugaveiklun leita nú
til dags yfirleitt til geðlækna frekar en til
taugalækna. Þetta má rekja til breytinga, sem urðu
á geðlæknisfræði í og eftir fyrri heimsstyrjöld.
Geðlæknisfræðin varð til, þegar læknar tóku
að sjá um þá ólánsömu einstaklinga, sem
þurftu að leggjast inn á geðveikrahæli. Hlutverk
geðlæknisins á MGH, áður en Cobb setti upp sína
deild þar, var að ákveða, hverjir þyrftu að fara
á hæli. Geðveikrahæli voru fá í Bandaríkjunum
fyrir 1800. Árið 1861 voru þau 48 og flest rekin
fyrir opinbert fé. Fjöldi sjúklinga á þessum
hælum var þá um 8500 eða um einn af hverjum
3000 íbúum Bandaríkjanna.105 Árið 1904 var
sjúklingafjöldinn kominn upp í 150000 eða einn
af hverjum 500 íbúum í landinu.106 Geðlæknarnir,
sem unnu á þessum geðveikrahælum, kölluðust
„alienistar". Orðið kemur frá Frakklandi, en
fyrir tilstuðlan Pinels var um aldamótin 1800
farið að kalla geðveiki þar „aliénation mental"
í stað „folie". „Aliénation" hefur verið þýtt sem
„firring", og merkir því „aliénation mental"
nokkurn veginn það sama og „vitfirring". Félag
bandarískra geðlækna, The Association of Medical
Superintendents of American Institutions, var
stofnað 1844. Nafninu var breytt árið 1892
í American Medico-Psychological Association,
og 1921 fékk það heitið American Psychiatric
Association. Árið 1894 var Silas Weir Mitchell
boðið að ávarpa American Medico-Psychological
Association á 50 ára afmæli samtakanna. Mitchell
gagnrýndi geðlækna harðlega fyrir stöðnun,
einangrun frá öðrum sérgreinum læknisfræðinnar,
skort á aðstoðarlæknum og þær vondu venjur,
LÆKNAblaðið 2010/96 Fylgirit 64 97