Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2010, Blaðsíða 98

George Miller Beard.
Adolf Meyer.
Thomas William Salmon.
skriffinnsku og valdabaráttu, sem einkenndi
starfsgreinina. Þessi ræða annars upphafsmanns
taugalæknisfræðinnar í Bandaríkjunum fór illa
í taugar geðlæknanna, sem ásökuðu Mitchell
um vanþekkingu á starfi og fræðum alienista.
En fleiri gerðu sér grein fyrir slæmu ástandi
geðlæknisfræðinnar. Einn þeirra var Adolf Meyer,
lærifaðir og vinur Stanley Cobbs. Hann var frá
Sviss, en kom til Bandaríkjanna 26 ára gamall
árið 1892. Hann hafði lært geðlæknisfræði og
neuropathológíu hjá August Forel (1848-1931)
og Constantin von Monakow (1853-1930) á
Burghölzli geðsjúkrahúsinu fyrir utan Zurich. í
Bandaríkjunum byrjaði hann sem meinafræðingur,
en sneri sér síðan að geðlæknisfræði. Hann
taldi breytingar nauðsynlegar, en trúði hvorki á
breytingahugmyndir Griesingers eða Kraepelins
í Evrópu. Það fyrsta, sem honum datt í hug að
gera til að laga ástandið, var að breyta nafni
greinarinnar úr alienism í psychiatry að evrópskri
fyrirmynd og um leið að reyna að fella undir
greinina fleiri vandamál en alvarlega geðveiki.
Geðlæknar áttu að hafa sérkunnáttu í að hjálpa
taugaveikluðu fólki, sem hingað til hafði helst
leitað til prívat praktíserandi taugalækna eins og
þeirra Mitchells, Beards, Möbius og Freuds. Líkt og
nútímataugalæknisfræði varð til í Bandaríkjunum
í borgarastríðinu, þá varð nútímageðlæknisfræði
til í stríðsátökum fyrri heimsstyrjaldarinnar.
Thomas William Salmon (1876-1927) hafði í
starfi sínu sem heimilislæknir fengið áhuga á
smitsjúkdómum. Hann varð smitsjúkdómalæknir
fyrir geðsjúkrahús í New York og var síðan
fenginn til að verða yfirmaður nefndar um
andlegt heilbrigði, National Committee for Mental
Hygiene. Eftir að hann hafði athugað andlegt
ástand hermanna frá vígvöllunum, taldi hann, að
hin skörpu skil á milli geðlækna og taugalækna
væru óæskileg. Því var stofnuð taugageðdeild,
Department of Neuropsychiatry, innan hersins,
þar sem neurológum og alienistum var kennd
hin nýja meyerska psykobíológía. Eftir stríðið
hélt þessi þróun áfram. Smitsjúkdómalæknirinn
Thomas Salmon varð prófessor í geðlæknisfræði
við Columbia University, og seinna varð hann
forseti bandarísku geðlæknasamtakanna. Þannig
varð það, að alienistar breyttust í psykiatrista fyrir
milligöngu neurológa.107
Lokaorð
í sögu taugalæknisfræðinnar eins og hún hefur
verið rakin hér kemur fram, að greinin á
rætur í mörgum sviðum læknisfræðinnar, en
einkum í lyflæknisfræði, taugalíffærameinafræði
og taugalífeðlisfræði. í Frakklandi og Bretlandi
varð taugalæknisfræði að sjálfstæðri sérgrein
nokkuð átakalaust. Hins vegar var gangur mála
erfiðari í Þýskalandi vegna ásetnings akademískra
geðlækna þar að byggja geðlæknisfræði á
taugameinafræðilegum grundvelli, Gehirnpatho-
logie. Til að framfylgja þessari stefnu þurftu þeir
sjúklinga með heilamein. Togstreita myndaðist
milli geðlækna og taugalækna, bæði um sjúklinga
og rannsóknaraðstöðu. Lausn þýskra geðlækna
var að sameinast taugalæknum. Svipaðri stefnu
var fylgt í Danmörku og Finnlandi, en geðlæknar
komu lítið við sögu taugalækninga í Noregi og
Svíþjóð. í Rússlandi voru þýsk áhrif töluverð, en
taugalæknisfræði varð samt snemma sjálfstæð þar
í landi, óháð lyflækningum og geðlæknisfræði. í
Bandaríkjunum þróaðist taugalæknisfræðin innan
lyflæknisfræðinnar, en vegna mikilvægis prívat
praxis í Bandaríkjunum, urðu taugalæknar einnig
sérfræðingar í meðhöndlun taugaveiklunar, það
sem nú kallast „psýkíatría minor". Sama gilti
98 LÆKNAblaðið 2010/96 Fylgirit 64