Frjáls verslun - 01.04.2015, Qupperneq 50

50 FRJÁLS VERSLUN 4 tbl. 2015
Er hægt að stjórna fjarvistum?

inga Björg Hjaltadóttir er ráðgjafi
hjá attentus – mannauði og
ráðgjöf ehf.
F
yrirtæki sem vinna
mark visst að stjórnun
fjarvista hafa sett skýra
stefnu um fjarvistir,
skilgreint markmið, þjálfað milli­
stjórnendur í fjarvistarstjórnun og
fjarvistarsamtölum auk þess sem
unnið er markvisst í forvörnum
og samræmdum mælingum á
árangri.
Æskilegt er að stefna fyrirtækis
geri ráð fyrir að fjarvistarsamtöl
eigi sér ávallt stað ef tiltekinni
tíðni eða heildardagafjölda
skamm tímafjarvista er náð. Einn­
ig eftir tiltekinn tíma í lang tíma­
fjarvist og reglulega eftir það
meðan starfsmaður á við lang­
tímaveikindi að stríða. Mikilvægt
er að skilgreina þá mælikvarða
sem stuðst er við um skamm­
tíma­ og langtímafjarvistir. Þó
að yfirmaður sé í sambandi við
starfsmann um einstök fjarvist­
ar tilvik eða langtímafjarvist
kem ur það ekki í stað formlegs
fjarvistarsamtals.
meðferð perSónulegra
upplýSinga og réttindi
StarfSmannS
Atvinnurekandi á almennt ekki
kröfu á því að fá upplýsingar um
eðli veikinda starfsmanns. Þá
er atvinnurekanda ekki heimilt
að skrá upplýsingar um eðli
veikinda starfsmanns nema
slíkt samræmist kröfum laga um
með ferð persónuupplýsinga, þ.á
m. um ótvírætt samþykki hins
skráða fyrir vinnslu viðkvæmra
persónuupplýsinga. Á það
einnig við um skráningu hjá
trúnaðarlækni atvinnurekanda
skv. úrskurðum Persónuverndar.
Þá hefur Landlæknir úrskurðað
að trúnaðarlæknir hafi ekki
almenna heimild til að veita
atvinnurekanda upplýsingar um
eðli veikinda starfsmanns.
Atvinnurekandi getur hins
vegar átt kröfu til þess að starfs­
maður sanni með skýru vottorði
að hann uppfylli skilyrði til að fá
greidd veikindi eða slysalaun
skv. kjarasamningi. Æskilegt
er að hafa skýra stefnu um það
hvort ávallt sé krafist læknisvott-
orðs vegna veikindafjarvista eða
hvort atvinnurekandi áskilji sér
rétt til að fara fram á læknisvott­
orð og þá jafnvel krefjast þess
að læknisvottorð gefi til kynna að
skoðun hafi átt sér stað af hálfu
læknis.
Starfsmenn ávinna sér rétt
til fjarvista á launum vegna
veik inda. Eigi starfsmaður
við lang tímaveikindi að stríða
og tæmi veikindarétt sinn hjá
fyrir tækinu tekur almennt við
réttur hjá styrktar­ og sjúkrasjóði
stéttarfélaganna og eftir atvikum
hjá sjúkratryggingum og loks
lífeyrissjóði.
fjarViStarSamtöl
Meginmarkmið fjarvistarsam­
tals er að draga úr fjarvistum
vegna veikinda starfsmanns og
vera honum til stuðnings við að
leita lausna á þeim vanda sem
kann að liggja að baki fjarveru.
Í fjarvistarsamtalinu er skapaður
vettvangur til að fara yfir stöðu
fjarvista vegna veikinda hjá
starfsmanni og ræða aðstæður
á vinnustað sem geta haft áhrif
á líðan hans. Í árangursríku
fjarvistarsamtali fær starfsmaður
tilfinningu fyrir því að fyrirtækinu
sé umhugað um heilsu hans
og starfsmanni eru kynntar þær
leiðir sem fyrirtækið hefur til að
stuðla að heilbrigði hans.
Ef starfsmaður á orðið erfitt
með að sinna starfi sínu sökum
heilsu sinnar má nota samtalið til
að ræða möguleika á breytingum
á fyrirkomulagi, verkefnum eða
öðru eins og unnt er miðað við
hæfni starfmanns og starfssvið
fyrirtækis.
Afar mikilvægt er að stjórnend­
ur undirbúi sig vel fyrir samtal,
kynni sér tilgang og markmið
almennt með slíku samtali og
hafi skýrar væntingar og mark­
mið með þessu tiltekna samtali.
Þjálfun í samtalstækni getur styrkt
stjórnendur í þessu hlutverki
sem og öðrum stjórnunarstörfum
sínum.
stjórnun
Í fjarvistarsamtalinu
er skapaður vettvangur
til að fara yfir stöðu
fjarvista vegna veikinda
hjá starfsmanni og ræða
aðstæður á vinnustað sem
geta haft áhrif á líðan
hans.
Kostnaður vegna fjarvista í fyrirtækjum er áleitið skoðunarefni. Samkvæmt niðurstöðum Cranet­rannsóknar 2012 á vegum
Há skólans í Reykjavík voru fjarvistardagar starfsmanna í þeim fyrirtækjum sem þátt tóku í könnuninni að meðaltali 7,6 á ári,
en 7 dagar árið 2006. Sambærilegar tölur á breskum vinnumarkaði árið 2014 eru 6,6 dagar (CIPD 2014).
texti: inGa BjörG HjaltadÓttir