Dagblaðið Vísir - DV - 23.06.2008, Blaðsíða 4

mánudagur 23. júní 20084 Fréttir DV
InnlendarFréttIr
ritstjorn@dv.is
„Þessi maður yrði náttúrlega
skoðaður miklu betur áður en hann
fengi að ráða einhverja,“ segir Ás-
dís Rán Gunnarsdóttir, fyrirsæta og
eigandi umboðsskrifstofunnar Ice
Model Management. Nokkrar fyrir-
sætur á vegum skrifstofunnar fóru
nýlega í viðtal á Hótel Sögu hjá er-
lendum manni sem hafði lýst því
yfir við Ásdísi að hann vildi vinna
ljósmyndabók í Suður-Ameríku
með íslenskum fyrirsætum.
Eftir fundinn með manninum
var stúlkunum bent á að hann hefði
mögulega skuggalega fortíð og því
flettu þær nafni hans upp á netinu.
Eitt af því fyrsta sem þá blasti við var
dómur fyrir kynferðisbrot og mann-
rán. Í samtali við DV lýsti ein stúlkan
því yfir að þær hefðu haft áhyggjur
af því að þær yrðu seldar mansali.
„Þessi maður sem boðaði til pruf-
unnar á að vera eitthvað vafasamur,“
segir Ásdís sem frétti frá stúlkunum
að hann kynni að vera vafasamur.
„Það er samt ekkert vitað. Það get-
ur vel verið að þetta sé fínn gæi. Mér
dettur samt ekki til hugar að senda
þær út ef eitthvað er til í þessu.“
Hún tekur fram að maðurinn
hafi aðeins lýst áhuga á að hitta
fyrirsætur en hafi ekki bókað verk-
efni. Ef af því yrði myndi hún kanna
feril mannsins. „Við gröfum ekki
djúpt fyrr en manneskjan er búin að
ákveða að hún vilji módel,“ segir Ás-
dís. Aðspurð hvaða landi hann komi
frá sagði hún manninn hafa sagt sér
það en hún væri búin að gleyma því.
Hún sagðist heldur ekki hafa upp-
lýsingar um fyrir hvaða fyrirtæki
hann starfaði.
Hún segir ekkert óeðlilegt við að
erlendur aðili vilji flytja íslenskar
fyrirsætur til Brasilíu eða Argentínu
til að taka af þeim myndir.
Aðspurð hefur hún litlar áhyggj-
ur af því að mansal teygi sig til fyrir-
sætna hér á landi. „Þetta tíðkast ör-
ugglega einhvers staðar úti í heimi
en ég myndi segja að íslenskar stelp-
ur væru tiltölulega öruggar.“
Ásta Þorleifsdóttir hjá Eskimo
Models segir algengast að þegar er-
lendir aðilar vilji íslenskar fyrirsæt-
ur séu verkefnin unnin hér á landi.
Hún leggur áherslu á að ef nýir er-
lendir aðilar hafi samband séu fyr-
irsæturnar ekki sendar á fund þeirra
nema bakgrunnur þeirra sé skoð-
aður vel fyrst. Ásta segir traust um-
boðsfyrirtæki grundvöll fyrir öryggi
fyrirsætnanna. erla@dv.is
Íslenskum fyrirsætum brá þegar þær flettu viðskiptavini upp á netinu:
Fyrirsætur óttast mannræningja
Stúlkurnar til Brasilíu ásdís
rán gunnarsdóttir veit ekki deili
á erlendum manni sem hitti
fyrirsætur á vegum umboðsskrif-
stofu hennar. Hún telur íslenskar
fyrirsætur óhultar fyrir mansali.
mynd arnold Björnsson / arnoldstudio
Leiðrétting
Mistök urðu við uppsetn-
ingu greinar um eyðslu ráð-
herra í síðasta helgarblaði DV.
Þar voru rangar tölur birtar
með kostnaði við utanlands-
ferðir Össurar Skarphéð-
inssonar iðnaðarráðherra
og Jóhönnu Sigurðardóttur,
félags- og tryggingamálaráð-
herra. Rétt er að kostnaður
Össurar var 3,4 milljónir króna
en Jóhönnu var 1,9 milljónir
króna. Þá reyndist kostnaður
við leiguflug Þórunnar Svein-
bjarnardóttur umhverfisráð-
herra frá Noregi til Íslands í
tengslum við komu ísbjarn-
arins til Skagafjarðar vera 245
þúsund krónur en ekki kostn-
aður vegna björgunaraðgerð-
anna sjálfra eins og sagt var.
Krampakenndar
ráðstafanir
Aðgerðir stjórnvalda til að
bregðast við kólnun á fasteigna- og
fjármálamarkaði virðast krampa-
kenndar og til þess eins að frið-
þægja háværa hagsmunaaðila.
Þetta segir Kristinn H. Gunnars-
son, þingmaður Frjálslynda flokks-
ins, í pistli á heimasíðu sinni.
Kristinn segir að aðgerðir rík-
isstjórnarinnnar verði að mestum
líkindum til þess að enn lengri
tíma taki að ná tökum á verð-
bólgunni en ef ekki hefði verið
ráðist í aðgerðirnar. „Það er tauga-
veiklunarbragur á ríkisstjórninni,“
skrifar Kristinn og segir að kostn-
aðurinn falli á skuldug heimilin í
landinu.
Óspektir og
líkamsárás
Lögreglan á Suðurnesjum
stóð í ströngu í fyrrinótt. Tveir
menn voru handteknir fyrir
óspektir í miðbæ Reykjanes-
bæjar. Var annar þeirra með
eitthvað magn af fíkniefnum
í fórum sínum og báðir voru
mjög ölvaðir. Einn maður var
handtekinn fyrir líkamsárás í
heimahúsi og tveir ökumenn
voru kærðir fyrir ölvun og sá
þriðji fyrir að aka undir áhrifum
fíkniefna.
Snemma í gærmorgun var
lögreglu svo tilkynnt að stungið
hefði verið á hjólbarða sjö bif-
reiða í Reykjanesbæ og biður
lögregla þá sem kunna að hafa
upplýsingar um verknaðinn að
hafa samband í síma 420–1800.
Fyrir tvö hundruð árum gat fólk
með arfgenga heilablæðingu lifað
með sjúkdómnum. Í dag deyr fólk
um þrítugsaldur hafi það genin í
sér. Umhverfið hefur áhrif, að mati
vísindamanna frá Bandaríkjunum
og Íslandi, sem rannsaka þenn-
an alíslenska sjúkdóm sem stund-
um hefur verið kallaður „vestfirska
dauðagenið“.
Arfgeng heilablæðing er ís-
lenskur sjúkdómur sem lengi vel
var talinn ættgengur meðal tveggja
fjölskyldna á landinu. Báðar fjöl-
skyldurnar eiga ættir sínar að rekja
til Vestfjarða og hefur sjúkdómur-
inn erfst í 10 ættliði. Það var Árni
Árnason, læknir á Vesturlandi,
sem fyrstur kom með kenningar
um þennan hræðilega ættarsjúk-
dóm árið 1935 og var sjúkdómur-
inn fljótlega talinn vera bundin við
tvær fjölskyldur.
Stafar af einu gölluðu geni
Sjúkdómurinn stafar af af galla
í einu tilteknu geni og kemur fram
sem mýlildismein. Mýlildi er upp-
söfnun tiltekins prótíns í smáum
slagæðum heilans sem leiðir til
æðarofs og endurtekinna heila-
blæðinga.
Til þess að fá sjúkdóminn þarf
gallaða genið að erfast frá öðru
hvoru foreldri. Sé einstaklingur
með gallann eru helmingslíkur á að
barn sem hann eignast erfi hann.
Séríslenskt afbrigði
Komið hefur í ljós að þessi erfða-
galli finnst í níu ættum á Íslandi og
hefur erfst í að minnsta kosti 10
ættliði eða þrjár aldir. Þeir sem hafa
fengið sjúkdóminn eru komnir af
breiðfirskum eða sunnlenskum
ættum. Líkur eru á að stökkbreyt-
ingin sé upprunnin í sameiginleg-
um forföður þessara ætta, enda
genið eins í þeim báðum, þótt land-
svæðin séu ekki nálægt hvort öðru.
Þessi gerð af stökkbreytingu hefur
ekki greinst hjá öðrum þjóðum fyr-
ir utan einn mann í New York sem
var af engilsaxneskum og króatísk-
um ættum. Svo virðist sem um til-
viljun hafi verið að ræða að hann
var með sömu stökkbreytinguna.
Dánir á fertugsaldri
Heilablóðfall verður vegna trufl-
unar á blóðflæði til heilans. Æð get-
ur brostið og valdið blæðingu inn á
heilavef. Æð getur líka stíflast vegna
tappa inn í æðinni. Þetta getur leitt
til súrefnisskorts í frumum og þær
hætt að starfa. Heilablóðfall er
þriðja algengasta dánarorsök með-
al iðnvæddra þjóða en venjulega er
það fólk sem komið er yfir miðjan
aldur sem fær heilablóðfall.
Til eru nokkrar gerðir sjúk-
dómsins og eru lífslíkur sjúklinga
mismiklar. Arfgeng heilablæðing
er sú tegund heilablæðingar sem
dregur alla til dauða en 90 pró-
sent deyja fyrir fimmtugt. Hing-
að til hafa fáir sem borið hafa gall-
aða genið sloppið við sjúkdóminn
hræðilega en þess eru þó einstök
dæmi. Flestir sjúklingarnir veikjast
á þrítugsaldri og sumir lifa aðeins í
nokkrar klukkustundir eftir fyrstu
blæðingu en aðrir í mörg ár.
Fannst fyrst 1550
DeCODE fékk DNA-safn í hend-
urnar til að greina aldur stökk-
breytingarinnar sem orsakar
þennan hræðilega sjúkdóm.
Genið er mjög gamalt en það
fannst fyrst árið 1550. Vís-
indamenn frá Íslandi og
Bandaríkjunum hafa nú
gert uppgvötun í tengsl-
um við rannsóknir sínar.
Fyrir 200 árum gat fólk
með sjúkdóminn lifað
en í dag deyr fólk langt fyrir aldur
fram. Vísindamennirnir hafa með
öðrum orðum komist að því að
eitthvað í umhverfi nútímans kallar
fram áhrifin af stökkbreytingunni.
Enn er óvitað hvað það geti mögu-
lega verið,
enda hafa
gríð-
arlega
marg-
ir þætt-
ir í um-
hverfinu
breyst á
tveimur
öldum.
BeneDikt BóaS hinrikSSon
blaðamaður skrifar: benni@dv.is
„Flestir sjúklingarnir
veikjast á þrítugsaldri
og sumir lifa aðeins í
nokkrar klukkustund-
ir eftir fyrstu blæðingu
en aðrir í mörg ár.“
Vísindamenn leita nú í erfðagenagagnasafni landsins að uppruna alíslenska sjúkdómsins
arfgengrar heilablæðingar. Sjúkdómurinn hefur erfst í tíu ættliði og dregur langflesta til
dauða snemma á lífsleiðinni. Umhverfið veldur því að genið virkjast nú fyrr en áður.
Breytt umhverfi Vísindamenn hafa
komist að því að umhverfi síðari tíma kalli
fram stökkbreytingu gena. Fólkið á
myndinni tengist fréttinni ekki.
Forstjórinn Kári
stefánsson og hans
fólk hafa gert margar
merkar uppgvötanir.
dauðagenið
vaKnar fyrr
fylgistap Sjálf-
stæðisflokksins
Miklar sviptingar eru á fylgi
stjórnmálaflokkanna samkvæmt
nýrri skoðanakönnun Frétta-
blaðsins. Fylgi Sjálfstæðisflokksins
minnkar mikið, fer úr 37 prósent-
um í 33 og fylgi Samfylkingar eykst
úr 27 prósentum í 32 prósent. Hvor
stjórnarflokkur um sig fengi sam-
kvæmt þessu 21 þingmann.
Vinstri-græn missa fjögur pró-
sent og mælast með 17 prósent,
Framsókn fengi 9 prósent atkvæða
og frjálslyndir átta prósent.
Athygli vekur að fylgi Sjálfstæð-
isflokks á landsbyggðinni mælist
nú 26 prósent en mældist 39 pró-
sent í apríl.