Iðnaðarmál - 01.03.1959, Blaðsíða 25

Mjólkurdreifing
í Reykjavík
Framh. af 37. bls.
tappann, auk þess sem mjólkin verð-
ur bragðbetri og litfegurri. Þráa-
bragð myndast seinna, ef jöfnuð
mjólk er gerilsneydd við hæfilega
hátt hitastig. Með því að d-fjörefni er
uppleysanlegt í fitu, ber að jafna d-
fjörmjólk, til þess að fjörvið sé dreift
sem bezt um flöskuna alla.
Það skal viðurkennt, að jafnaðri
mjólk hættir frekar við óbragði, ef
að henni kemst sólskin, og er reynt
að stemma stigu við þessu í sumum
mjólkurstöðvum með því að nota
pappaflöskur eða brúnar glerflöskur.
Jafnaða mjólk þarf einnig að
skilja, svo að ekki myndist botnfall í
flöskunum.
Nú eru jöfn gæði í framleiðslu
mjög þýðingarmikil í augum neyt-
enda, og er því mælt með, að mjólkin
sé fitujöfnuð til ákveðins fitumagns.
Með þessu er ekki stefnt að því að
lækka meðalfitu mjólkurinnar, held-
ur að staðla framleiðsluna sem mest
með því að koma í veg fyrir, að fitan
sé mjög há eða mjög lág í hverri
flösku.
Þekja skyldi hleðslupall stöðvar-
innar með nægilega stóru þaki til þess
að byrgja fyrir sólskin. Sumt af
mjólkinni stendur talsvert lengi í sól-
skini, og rýrir það alla mjólk, hvort
sem hún er jöfnuð eða ekki.
Hafa skyldi mjólkurpípur úr ryð-
fríu stáli í stað allra leiðslna úr kop-
arblöndum.
Hreinsa skyldi allar mjólkurleiðsl-
ur með því að dæla heitum hreinsi-
vökva gegnum þær.
Til þess að ná stöðlun í vörugæð-
um verður að gera sömu kröfur til
bæjanna og til vinnslustöðvanna.
Efna þarf til áætlunar um virkar end-
urbætur á vörugæðum og búnaði á
bændabýlum, svo að til jafns verði
haldið við mjólkurstöðvarnar. Skal
hér ekki farið út í einstök atriði, en
leggja verður áherzlu á gæði sjálfrar
mjólkurinnar, ekki síður en á tæki og
útbúnað á hverjum bæ. Gæta þarf at-
riða svo sem heitavatnsgeyma, þvotta-
kerfa með tveim hólfum, aukins eftir-
lits með fjósum og mjólkurhúsum og
vélkælingar á bæj um, þar sem hætt er
við vatnsskorti.
Bláa methylene-prófunin er út af
fyrir sig ekki nægileg til þess að mæla
gæði neyzlumjólkur. í hennar stað,
eða til viðbótar, þarf að koma á
plötutalningu eða beinni smásjártaln-
ingu. Gerlatalning gerilsneyddra
mj ólkursýnishorna getur verið hent-
ug, þegar upplýsa þarf, á hvaða bæj-
um skortir helzt á þrifnað.
í móttökusal þarf að skoða hvern
brúsa vandlega með tilliti til lyktar
og útlits mjólkurinnar. Með þessu
móti er hægt að vinza slæma mjólk
frá og forðast, að hún lendi saman
við neyzlumjólk. Brúsa bændanna
þarf að skoða með reglulegu millibili
með tilliti til hreinlætis, ryðmyndun-
ar, beyglunar á samskeytum o. s. frv.
En þegar rætt er um endurbætur á
framleiðslu mjólkur, er ekki nóg að
gæta þess, að settum kröfum sé fram-
fylgt, heldur verður einnig að út-
breiða þekkingu á framleiðslu góðrar
vöru. Gera verður bændum ljóst,
hvers vegna endurbætur eru nauðsyn-
legar og hvers vegna framfylgja ber
ýtrustu kröfum.
RJÓMAÍS,
FRAMLEIÐSLA OG SALA
Það virðist vera talsverð þörf á
framleiðslu og sölu rjómaíss á ís-
landi.
Með því að framleiða rjómaís
fengist markaður fyrir mjólk bænda
um sumarmánuðina, þegar mjólkur-
neyzlan er lítil, en framleiðslan mikil,
enda er neyzla ísrjóma líka mest á
þeim tíma árs. Myndi slíkt hafa í för
með sér, að meiri mjólk seldist á
hæsta verði.
Rjómaís er nærandi og heilsusam-
leg fæða, enda inniheldur hann um
38% af meltanlegu þurrefni. Myndi
neyzla hans hafa þýðingu í manneldis-
málum þjóðarinnar.
VIÐBÆTIR
Samanburður á neyzlu nýmjólkur Mannfjöldi í Reykjavík og ná-
og rjóma á íslandi (Reykjavík) við grenni í des. 1957: 86.600.
Bandaríkin og önnur lönd 1957.
Sala í nóvember 1957
Lítrar alls
á mánuði
Mjólk ............... 1.968.123
Rjómi ............... 51.198,5
Alls 2.019.321,5
Mjólkurígildi rjóma telst 8,47 hlut-
ar mjólkur = 1 hluti rjóma.
Lítrar á ári á mann: 924X365 =
337,26 1.
Kílótala á ári: 337,26XE032 =
348,052 kg eða 767 amerísk pund á
ári.
Á árinu 1957 neyttu Bandaríkja-
menn að meðaltali 352 punda mjólk-
Lítrar alls Lítrar á mán. Mjólkurneyzla
á dag á neytanda á dag, lítrar
65.604 22,73 0,758
1.707 0,59 0,166
67.311 23,32 0,924
ur og rjóma (að mjólkurígildi), þ. e.
454 qt. eða 0,429 1 á dag.
Neyta íslendingar því 2,15 sinnutn
meiri mjólkur en Bandaríkjamenn.
Finnar ganga næstir Islendingum
um mjólkurneyzlu, og er tilsvarandi
tala þar 645 pund, og er neyzla ís-
lendinga því 15% meiri.
IÐNAÐARMÁL
45