Iðnaðarmál - 01.03.1959, Blaðsíða 33

seminni. Sömuleiðis var Ijóst, að óhjákvæmi-
legt yrði að skapa stöðluninni þann sess í
starfsemi IMSI, að unnt yrði að starfa af
nokkrum krafti og vinna upp aðgerðaleysi
það, sem ríkt hefur hér á landi í þessum
málum frá upphafi, en eins og kunnugt er,
er stöðlun ein helzta leiðin til skipulegri og
hagkvæmari framleiðslu og framkvæmda, t.
d. í byggingariðnaði, sem aðaláherzlan hef-
ur verið lögð á hér á landi í stöðluninni til
þessa.
Að því er fyrra atriðið varðar, má segja,
að mjög góð samvinna hafi tekizt við þá að-
ila, sem nauðsyn ber til að taki þátt í þessu
starfi og veiti því stuðning. Eru, þegar þetta
er ritað, starfandi fjórar stöðlunarnefndir
auk Byggingartækniráðs. Eiga þegar 8 sam-
tök og stofnanir aðild að starfseminni, og
skipa alls 24 menn BTR og nefndir. Aðilar
þeir, sem hér um ræðir, eru:
Arkitektafélag fslands, Byggingarefna-
rannsóknadeild Atvinnudeildar Háskólans,
Húsnæðismálastofnun ríkisins, Félag ís-
lenzkra iðnrekenda, Iðnaðarmálastofnun
Islands, Landssamband iðnaðarmanna,
Meistarasamband byggingamanna og Verk-
fræðingafélag íslands.
Er stöðlun var tekin upp sem þáttur í
starfsemi IMSÍ, var það gert án þess, að
starfsliði væri fjölgað eða önnur verkefni
væru látin víkja. Samfara ört vaxandi starf-
semi á sviði stöðlunarmála hefur því skap-
azt brýn þörf fyrir aukinn starfskraft til að
vinna að hinum margvíslegu verkefnum,
sem stöðlunin hefur í för með sér, en eins
og er starfar einn verkfræðingur stofnun-
arinnar eingöngu að þessum málum. Verður
ekki komizt hjá að ráða aðstoðarmann eða
-stúlku til að vinna í þágu stöðlunarinnar.
Stöðlunin er þegar orðin einn af veiga-
mestu þáttum í starfsemi Iðnaðarmála-
stofnunarinnar, og ríður á miklu, að svo
verði búið að þessari starfsemi, að því er
starfskraft varðar, að grundvelli þeim, sem
tekizt hefur að skapa með samstarfi og
stuðningi hinna ýmsu áðurgreindu aðila,
verði ekki stefnt í tvísýnu.
Er þess að vænta, ef rétt er á haldið, að
þess verði ekki langt að bíða, að árangur
starfseminnar birtist á byggingarstað í
skipulegri vinnubrögðum og vandaðri og
ódýrari byggingum og mannvirkjum.
Starfsemi Byggingartækniráðs var um-
fangsmikil á árinu. Fyrsta verkefnið var
mátkerfi, annað setning starfsreglna fyrir
stöðlunarnefndir, þriðja undirbúningur
hafinn á stöðlun á steinsteypu og hið fjórða
undirbúningur stöðlunar á steinsteyptum
byggingarvörum. Hafinn var undirbúningur
að fræðslustarfsemi fyrir iðnaðarmenn.
í maí tók til starfa steinsteypunefnd.
Verkefni hennar er mjög yfirgripsmikið.
Er því skipt í tvo hluta, efni og mannvirkja-
gerð. Til þess að standa straum af kostn-
aðinum við þessa staðlastarfsemi, var leit-
að til nokkurra aðila, sem ætla mátti að á-
huga hefðu á framgangi þessa máls. Brugð-
ust þeir vel við og tryggðu hinn fjárhags-
lega grundvöll.
Mátkerfisnefnd tók til starfa í nóvember
og samþykkti starfsreglur stöðlunarnefndar
sem starfsgrundvöll. Um áramót var unnið
af kappi að samningu frumvarps að fyrsta
íslenzka staðlinum: Mátkerfi fyrir bygg-
ingariðnaðinn, grundvallarreglur.
Þá var einnig í árslok unnið að undirbún-
ingi tveggja nýrra verkefna: 1) Gluggar úr
tré, tegundarmerkingar og skilgreiningar
heita og 2) fastar hæðir í íbúðarbyggingum
og skipulagsmát.
IMSI á nú heildarsafn af stöðlum frá 6
löndum, og berast jafnan sendingar af nýj-
um stöðlum frá erlendum stöðlunarstofnun-
um.
V. Tæknibókasafnið
Bókakostur safnsins var efldur á árinu,
eftir því sem efni og ástæður voru á. I árs-
lok voru skrásettar bækur í aðfangaskrá
orðnar 1515, en í árslok 1957 voru þær 1243.
Aukningin á árinu er því 272 bækur, skráð-
ar í aðfangaskrá, en auk þess bættist í safn-
ið töluvert af bæklingum og ritum, sem ekki
fóru í þá skrá, aðeins í höfða- og tugaskrá,
og má því áætla aukninguna á árinu 300—
400 bækur, rit og bæklinga. Tímarit safns-
ins voru um 100 að tölu, en um helmingur
þeirra kemur reglulega. Um 80% af bókum
safnsins fjalla um hagnýt vísindi og fram-
leiðslu, ca. 10% um hrein vísindi (eðlis-
fræði, efnafræði, stærðfræði o. fl.) og eitt-
hvað minna um hagfræði, vörudreifingu og
viðskiptamál.
Á árinu heimsóttu um 700—800 gestir
safnið, og var töluvert um útlán á bókum.
Þá aðstoðuðu verkfræðingar stofnunarinnar
oft gesti safnsins við að leita að tæknilegum
upplýsingum í safninu, þegar þess var þörf
og þess óskað.
VI. Kvikmyndadeild
Eins og fyrri ár var mikil eftirspurn eftir
kvikmyndum til sýninga fyrir iðnaðarmenn
og iðnnema, einnig nokkuð vegna nám-
skeiða fyrir verzlunarfólk. Um 1300 manns
horfðu á þessar fræðslukvikmyndir, en þær
voru um 100 talsins. Flestar þeirra voru í
eigu IMSl og með íslenzku tali, en aðrar
voru fengnar að láni frá Framleiðniráði
Evrópu.
Á árinu var haldið áfram við að setja ís-
lenzkt tal á nýjar tæknikvikmyndir, sem
stofnunin keypti. Er það dýrt verk og sein-
legt.
IMSÍ hefur sem fyrr möguleika á að fá
lánaðar fræðslukvikmyndir um verzlun og
iðnað frá EPA, og væri æskilegt, að verzl-
unarstéttin hagnýtti sér þessa möguleika
eins vel og iðnaðarmenn gera.
G. H. G.
Þýzk
bókagjöf
Tæknibókasafni IMSÍ hafa borizt
að gjöf um 90 tæknilegar bækur, sem
voru á þýzku bókasýningunni, er
haldin var í Reykjavík síðla vetrar.
Um leið og IMSÍ vill nota tækifærið
til að þakka hlutaðeigandi aðilum
þessa verðmætu bókagjöf, þykir rétt
að nefna hér heiti nokkurra bókanna
til að gefa hugmynd um efni þeirra.
Hellmut Ernst: Die Hebezeuge I—
III.
Erwin Maasz: Der Blechwerker.
W. Roggmann: Montage-Hilfs-
buch.
W. Schröter: Schwachstrominstal-
lateur.
F. Rudolf: Starkstromtechnik.
W. Friedrich: Tabellenbuch fiir
Bau- und Holzgewerbe.
Paul Gabler: Die Stanzereitechnik.
Fritz Tödt: Metallkorrosion.
Hans Möll: Spannbeton.
R. Weigl: Technik und Maschinen
in der Schuhindustrie.
A. Diirr: Hydraulische Antriebe.
H. Repenning: Mechanische Webe-
rei.
H. G. Mende: Rundfunkempfang
ohne Röhren.
H. G. Mende: Antennen fiir Rund-
funk und UKW.
J. Billigmann: Stauchen und Pres-
sen.
F. W. Paelke o. fl. Transportprob-
leme gelöst (5 bindi).
K. O. Saur: Handbuch der Technis-
chen Dokumentation I—III.
E. Pfannkoch: Arbeitsmappe fiir
den Konstrukteur.
W. Friedrich: Tabellenbuch fiir
Metallgewerbe.
W. Friedrich: Tabellenbuch fiir
Electrotechnik.
Kleinschmidt: Das Schleifen in der
Metallbearbeitung.
IÐNAÐARMÁL
53