Iðnaðarmál - 01.05.1959, Blaðsíða 3

r N
£jni
Verkstjórnarfræðsla 58
Islenzkt fjöliðjuver 59
Þorbjörn Karlsson: Um jarS- boranir 60
Handbækur fyrir byggingamenn 64
Runólfur ÞórSarson: Aukin fjöl- breytni í framleiSslu áburSar 65
Jóhann Jakobsson: ISnaSur og geislavirk efni 69
GuSmundurH.GarSarsson: Lýsi og mjöl 73
19 leiSir til aukinnar framleiSni 15. grein: GæSaeftirlit 77
Merkur brautrySjandi í íslenzk- um byggingariSnaSi 81
LeiSir til góSra vinnuskilyrSa . 83
Nytsamar nýjungar 86
Um hitaflöt og stærðir ofna . .. 90
Starfsmannaskipti 90
Forsíðumynd: Snigill til flutnings á mjöli. Ljósm. Gunnar Rúnar. Teikn. Arngrímur SigurSsson.
Endurprentun báS leyfi útgefanda.
Ritstjórn: GuSm. H. GarSarsson, Loftur Loftsson, Sveinn Björnsson (ábyrgSarm.).
Útgefandi: ISnaSarmálastofnun íslands, ISnskólahúsinu, SkólavörSutorgi, Reykjavík. Pósthólf 160. Sími 19833—4. ÁskriftarverS kr. 100,00 árg.
PRENTSMIÐJAN HOLAR H F
V
Iðnaðarmál
6. ÁRG. 1959 • 4.-5. HEFTI
^jslenzki fjoliðjttver
í Iðnaðarmálum hefur öðru hverju verið fjallað um húsnæðismál iðnaðar-
ins. Síðast er þetta mál var á dagskrá, var skýrt frá ráðagerðum, sem Reykja-
víkurbær á frumkvæði að, þess efnis, að komið verði á fót í Reykjavík iðnað-
arhúsum eða fjöliðjuveri, eins og það hefur verið nefnt hér í blaðinu. Er hug-
myndin sú, eins og áður er lýst, að ieysa húsnæðisvandamál iðnfyrirtækja á
félags- eða samstarfsgrundvelli, jafnframt því sem hagkvæm lausn fæst fyrir
bæjarfélagið í sambandi við úthlutun lóða til fyrirtækja.
Þessi hugmynd er að vísu engan vegin ný, jafnvel ekki hér á landi, því að
segja má, að verbúðirnar í Reykjavík séu dæmi um eins konar fjöliðjuver, þótt
þær samsvari aðeins hugtakinu að takmörkuðu leyti. Fyrir framtíð iðnaðar-
ins í landinu er hér á ferð málefni, sem getur átt eftir að hafa veigamikil áhrif
á þróun hans, og teljum vér, að iðnaðarmenn og iðnrekendur um allt land ættu
að kynna sér málið, eftir því sem unnt er, því hér er ekki einungis um að ræða
hagsmunamál þeirra, sem að svo stöddu hugsa sér að „verða með“ í hinu nýja
fjöliðjuveri, heldur allra, sem við iðnað fást og gera sér grein fyrir mikilvægi
húsæðismála iðnaðarins og skynsamlegri uppbyggingu hans.
Einkanlega síðasta áratuginn hafa risið af grunni í ýmsum Evrópulöndum
fjöliðjuver, en elzt munu þau vera í Bretlandi, enda má rekja þróun þessara
mála þar um sextíu ár aftur í tímann. Hollendingar hafa sömuleiðis öðlazt
mikla reynslu í þessum efnum og einnig Danir og Svisslendingar á síðari ár-
um. Þá er einnig að finna fjöliðjuver í Belgíu, Finnlandi, Ítalíu og Svíþjóð.
Tilgangurinn með stofnun fjöliðjuvera í þessum löndum hefur verið með
ýmsu móti, svo sem að ráða bót á atvinnuleysi, örva iðnaðarþróun og bæta úr
húsnæðisskorti iðnfyrirtækja í sambandi við skipulagningu bæja. Eftir að-
stæðum á hverjum stað og tíma hafa ýmist opinberir aðilar eða einkaaðilar
átt frumkvæðið að stofnun fjöliðjuvera, og eignarréttur og rekstur þeirra ým-
ist verið í höndum opinberra aðila, hlutafélaga eða jafnvel samvinnufélaga,
svo að nokkur dæmi séu nefnd.
Hve náið samstarf iðnfyrirtæki innan fjöliðjuvers hafa með sér, fer eftir
því, hvernig til þeirra er stofnað í upphafi, en mikilvægt er, að slíkt sé ákveðið
strax í byrjun.
Fyrirkomulag bygginga ytra og innra fer að sjálfsögðu eftir aðstæðum,
enda er t. d. mikill munur á því, hvort byggt er í stórborg, smábæ eða úti á
landsbyggðinni. Yfirleitt er talið æskilegt, að iðnaðarbyggingar séu einnar
hæðar, ef sérstakar ástæður hamla því ekki, enda getur meiri hluti allra iðn-
fyrirtækja notað staðlað húsnæði við slíkar aðstæður.
Framh. á 78. bls.
IÐNAÐAR MÁL
59