Iðnaðarmál - 01.05.1959, Blaðsíða 24

upphafi og seinna fá tækifæri til að
byggja á reynslu erlendis frá.
Hér á eftir ræði ég fyrst og kem
með tillögur um efnisval og þær grein-
ar sem taka ber upp. Síðar vík ég að
fræðsluaðferðum og ræði val leið-
beinanda. Að lokum mun ég geta
nokkuð um stjórn þessara mála.
Almenn íræðsla
Kennsla í íslenzku og reikningi.
Reikningur sé miðaður við þarfir
verkstjórnenda í hverju tilfelli. Einn-
ig þarf hann að geta dregið upp laus-
legar teikningar af verkum og lesa af
fagteikningum. Þjóðfélags- og rekstr-
arhagfræði og nokkur þekking á
reikningshaldi (rekstrarreikningum)
er þeim nauðsynleg menntun að vissu
marki. Þá þarf hann að hafa þekkingu
á vinnulöggjöfinni og öðrum þeim
reglum, sem lúta að rekstri fyrirtækja,
þ. á. m. reglugerð um öryggi á vinnu-
stað og hreinlætisútbúnað.
Verkstjórnarfög. í fræðslustarf-
seminni ber að ræða um hlutverk
verkstjórnandans — bæði persónulegt
og sem fulltrúa fyrir fyrirtækið ann-
ars vegar og starfsfólkið hins vegar.
Hið margþætta stjórnandastarf verk-
stjórnandans þarf að ræða og athuga.
Þá þarf að liggja Ijóst fyrir, hver
skuli vera aðild hans í áætlanagerð,
skipulagningu og eftirliti með vinn-
unni. Verkstjórnandanum þarf að
vera ljóst, að hann hefur bæði með
hóp manna að gera og jafnframt með
sérhvern úr hópnum sem einstakling.
Því þarf að taka með í áætluninni
bæði hóp- og einstaklingssálfræði.
Raunhæf verkefni, sem varða hlut-
verk verkstjórnandans og nauðsyn-
legt er að fjalla um, eru:
Val og ráðning nýs starfsfólks.
Tekið á móti nýju starfsfólki og
það sett í störf sín.
Fræðsla og vinnuleiðbeiningar.
Betri starfsaðferðir og þátttaka í
hagræðingarstarfi.
Leiðréttingar á skekkjum og eftir-
lit.
Persónuleg viðtöl, er starfið varða,
o.fl.
Pantanir.
Fundarstjórn.
Persónumat.
Faglega fræðsla
Skoðun mín er sú, að nauðsynlegt
sé, að upptökuskilyrði séu slík, að ör-
uggt sé, að þeir, sem fá að taka þátt í
fræðslunni, fullnægi kröfum um nauð-
synlega faglega hæfni. I þeim fögum,
þar sem sveinsbréf eru gefin út, er
nauðsynlegt að gott sveinspróf sé fyr-
ir hendi. í öðrum greinum verður
hlutaðeigandi að hafa svo mikla
reynslu, að hún samsvari faglegri
menntun. Hvað sem öðru líður, er
framhaldsfræðsla fyrir verkstjórnend-
ur svo mikilvæg, að athugandi er,
hvort ekki sé unnt að koma á fót sér-
námskeiðum — fræðilegum og raun-
hæfum — fyrir hinar ýmsu atvinnu-
greinar í sambandi við verkstjórnar-
fræðsluna. Mikið af valdi stjórnand-
ans byggist svo sem kunnugt er á hin-
um faglegu eiginleikum hans, og það
myndi vera honum mikill stuðningur,
ef hann vissi meira um viðkomandi
atvinnugrein en undirmaður hans.
Auk þess eru góðir faglegir eiginleik-
ar sjálfsagt skilyrði fyrir því, að hann
geti gegnt sínu stjórnandahlutverki
fullnægjandi — t. d. við áætlanagerð,
skipulagningu, fræðslu og eftirlit.
Bráðabirgðatillögur
Verkstjórnarfræðsla hefur tvær
hliðar. Vafalaust er mikil þörf fræðslu
fyrir þá verkstjórnendur, sem þegar
inna slík störf af hendi. Ef starfandi
verkstjórar eiga í hlut, getur iðnaður-
inn ekki verið án þeirra í lengri tíma
hverju sinni. í Noregi hafa menn
kornizt að þeirri niðurstöðu, að þrjár
vikur eru hámarkstími þegar svo er
ástatt. Ég geri það því að tillögu
minni, að til bráðabirgða verði kom-
ið á fót þriggja vikna heildagsnám-
skeiðum fyrir verkstjórnendur, sem
þegar eru í starfi, og að þeim verði
veitt fræðsla um flest það, sem lýtur
að atvinnugreinum þeirra og koma
mætti þeim að notum sem stjórnend-
um. Síðar væri svo hægt að ræða um
að koma á fót framhaldsnámskeiðum
og sérnámskeiðum í hinum ýmsu at-
vinnugreinum. Fara hér á eftir í stór-
um dráttum tillögur mínar um slíkt
þriggja vikna námskeið:
Verkstjórn............... 36 klst.
Vinnusálfræði ........... 14 —
Velferðar- og félagsmál .. 2 —
Tímaathuganir og grund-
vallaratriði hagræðingar 12 —
Hreinlæti og hollustuhættir
á vinnustað ............... 6 —
Rekstrar- og félagsfræði .. 8 —
Lög og kjarasamningar ... 8 —
Varnir gegn slysum og
tryggingarreglugerðir . . 6 —
Skýrslugerð og bréfaskriftir 8 —
Almennur reikningur....... 12 —
Samtals 114 klst.
Námskeið, þar sem allar þessar
greinar væru teknar til meðferðar,
væri varla unnt að halda annars stað-
ar en í Reykjavík, þar sem gera verð-
ur ráð fyrir, að sérmentnaðir menn í
hlutaðeigandi greinum séu ekki fyrir
hendi, og það hefði mikinn kostnað í
för með sér, ef allir leiðbeinendur
ættu að ferðast til annars staðar, með-
an á námskeiðinu stendur.
Annar möguleiki er, að norski
bréfaskólinn í verkstjórafræðslu væri
þýddur á íslenzku og samræmdur ís-
lenzkum atvinnuháttum. Forsvars-
maður verkstjórnarfræðslunnar
myndi síðan koma bréfunum til hlut-
aðeigandi aðila til uppfræðslu í verk-
stjórn.
Væntanlegir verkstjórnendur
Onnur hlið verkstjórnarmálanna
snýr að þeim, sem koma undir vænt-
anleg lög um verkstjórnarfræðslu.
Slík fræðsla er, eðli málsins sam-
kvæmt, talsvert frábrugðin og krefst
lengri tíma. Hér á eftir geri ég bráða-
birgðatillögu um tímaskiptingu slíks
námskeiðs:
Verkstjórn............... 180 klst.
Vinnusálfræði ........... 35 —
Velferðar- og félagsmál .. 16 —
Tíma- og vinnuathuganir,
rramh. á 82. bls.
80
IÐNAÐARMÁL