Frjáls verslun - 01.02.2011, Blaðsíða 26

26 FRJÁLS VERSLUN 1.tbl.2011
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
I
C
E
5
43
09
0
3
/2
01
1
Hlunnindi sem fyrirtækjasamningur veitir:
• Sérstakur ferðaráðgjafi hefur umsjón með hverju fyrirtæki.
• Neyðarnúmer sem er opið allan sólarhringinn – alla daga ársins.
• Afsláttur sem býðst af fargjöldum til áfangastaða Icelandair.
• Nákvæmt viðskiptayfirlit á vefnum.
+ Allar nánari upplýsingar á www.icelandair.is/fyrirtaeki
eða sendið fyrirspurnir á fyrirtaeki@icelandair.is
ER ÞITT FYRIRTÆKI MEÐ SAMNING?
Fyrirtæki sem eru með samning við Icelandair njóta þess í
hagkvæmari rekstri, betri tímanýtingu og ánægðara starfsfólki.
Úrvalsþægindi, gott rými
og fyrsta flokks þjónusta.
SAGA CLASS Besta leiðin til að styrkja krónuna er að
styrkja atvinnulífið. Það er gert með lægri
sköttum og álögum hins opinbera til að
umhverfið verði atvinnuvænna. Þegar at­
vinnulífið styrkist þá styrkist gjald miðill inn.
Kannski er heldur ekkert að óttast vegna
þess að hér á landi eru sterkir út flutn ings­
atvinnuvegir sem afla gjald eyris; sjávar ­
útvegur, iðnaður, stóriðja og ferða þjónusta.
Lífeyrissjóðirnir eiga að tappa af þrýstingnum
Fram til ársins 2015 ætlar Seðlabankinn að
losa um höftin í tveimur skrefum. Bankinn
hefur mestar áhyggjur af að aflandskrónur;
svonefnd krónubréf sem erlendir aðilar
eiga hérlendis, fari beinustu leið til síns
heima ef losað er um höftin. En er það svo?
Um 400 til 500 milljarðar eru í aflands­
krónum (svonefnd krónubréf) hér á landi.
Það vill svo til að það er svipuð upphæð og
lífeyrissjóðirnir eiga í verðbréfum erlendis.
Áætlun Seðlabankans gengur því út á að
efna til nokkurra gjaldeyrisútboða – svona
framhjá haftakerfinu – og leiða saman líf ­
eyrissjóðina og eigendur krónubréfanna.
Hugsunin er að í fyrstu útboðunum
yrði mesta þrýstingnum tappað af. Þeir
eig endur aflandskróna sem eru hvað
aðþrengdastir og óþolinmóðastir séu til­
krónan er
raunveruleikinn
Hér verður ekkert farið út í vangaveltur um
leiki fram tíðarinnar eins og hvort Íslending­
ar ætli að ganga í ESB og tengja krónuna
við evruna með hugsanlegum samning um
við Evrópska seðlabankann. Það er pólitík.
Skák okkar snýst um það ef höftin yrðu
afnumin í einu lagi. Hvað gerist þá? Og
er eitthvað að óttast? Þessi skák snýst
heldur ekki um að Seðlabankinn ætli
að framlengja höftin um fjögur ár, eða
til 2015, og tappa af þrýstingnum með
sér stökum uppboðsmarkaði framhjá
gjaldeyrishöftunum. Bankinn hugsar það
þannig að lífeyrissjóðirnir, sem eiga um
400 til 500 milljarða króna í erlendum
verð bréfum, eigi viðskipti við erlenda
eigendur krónubréfa á Íslandi. Þeir eru
læstir inni með svipaða fjárhæð, 400 til
500 milljarða.
Bankinn sér það fyrir sér að fyrstu við­
skiptin á hinum framhjá tengda uppboðs-
markaði geti orðið lífeyrissjóðunum mjög
hagstæð og að þeir geti jafnvel keypt
krónubréf á aflandsgengi vegna þess hve
eigendur bréfanna eru æstir í að fara með
fé sitt burt frá Íslandi.
Þetta þýðir að í fyrstu viðskiptunum geta
lífeyrissjóðirnir, eða aðrir eigendur gjald ­
eyris, komið inn til Íslands með t.d. evrur
og fengið 255 krónur fyrir evruna og náð
verulegum gengishagnaði. Síðan hægist
á þessum uppboðsmarkaði og verðið á
honum fellur.
krítísk staða. Gengið hefur hríðfallið á fyrsta degi og þó er
erfitt að átta sig á hversu mikið og hversu lengi það muni falla.
Ég gef mér að það falli strax niður í aflandsgengið og verði
þannig fyrstu tvær vikurnar. Þetta þýðir að gengið fer úr 160
krónum evran niður í aflandsgengi sem er 255 krónur evran.
Óvissan er mikil; hversu mikið, hversu lengi fellur gengið?
Eftir viðskipti í tvær vikur á svo hrikalega lágu gengi er komið
hik á eigendur krónubréfanna og aðra sem vilja frá Íslandi.
Áhugi þeirra á að selja krónur og kaupa gjaldeyri á svo dýru
verði hefur snarlega minnkað.
Ég spái því að þeir slái ekki endalaust af til að komast í
burtu.
Þetta er staðan eftir tvær vikur sem allt snýst um. Nú sjá
menn að gengið hefur fallið langt niður fyrir jafnvægisgengið til
lengri tíma og staldra því við og spyrja sig: Borgar sig að selja
áfram eða bíða og fá meira fyrir krónurnar síðar?
Ég spái því að flestir segi já og bíði eftir að krónan
styrkist. Þar með byrjar gengi krónunnar að ganga hratt til
baka og leitar að jafnvægisgenginu til langs tíma.
(Munum að Seðlabankinn hefur viljandi ekki gripið inn í
viðskiptin. Hann gæti þó gert það; því gjaldeyrisforðinn og
lánalínur eru 840 milljarðar. En til hvers að skipta sér af?)
hér kemur inngrip – en ekki í gjaldeyrisviðskiptin heldur
afleiðingu þeirra. Gengisfallið hefur dregið talsvert úr inn­
flutningi en það er tímabundið. Gengisfallið hefur hins vegar
framleitt verðbólguskot og ef ekkert er að gert hækkar það
öll verðtryggð lán í landinu með tilheyrandi reiði fólks. Þetta
mætti koma í veg fyrir með tímabundinni verðstöðvun á
meðan gusan flæddi yfir og gengið kæmi til baka og styrktist
aftur; verðlag lækkaði til baka.
Ég spái því að stjórnvöld grípi ekki til tímabundinnar
þriggja mánaða verðstöðvunar sem mætti túlka sem frest­
un vandans. Ég legg hins vegar til að sett verði hámark á
verðtrygginguna í lánasamningum, þ.e. vísitölu neyslu­
verðs, og henni þannig kippt úr sambandi tímabundið,
t.d. í eitt ár.
4
5
6
Besta leiðin til að styrkja krónuna er að styrkja
atvinnulífð. Það er gert með lægri sköttum og álögum
hins opinbera til að umhverfð verði atvinnuvænna.
Þegar atvinnulífð styrkist þá styrkist gjaldmiðillinn.
GjaLdeyrishöftin framLenGd um fjöGur ár eða tiL ársins 2015