Frjáls verslun - 01.02.2011, Blaðsíða 57

FRJÁLS VERSLUN 1.tbl.2011 57
orka og iðnaður
nefnir meðal annars nýja tækni til þess að
vinna orku úr vindi, sjávarföllum, við seltu­
skil og jafnvel úr sólarorku auk mögu leika
á að vinna jarðhitaorku dýpra og á stöðum
þar sem hún nú er ekki talin aðgengi leg.
Orkumálastjóri segir að Íslendingar
framleiði nú fimm sinnum meira rafmagn
en þeir þurfi til þess að reka venjulegt þjóð­
félag án stóriðju.
„Raforkuframleiðslan úr vatnsafli er um
þrisvar sinnum meiri en við þyrftum ef hér
væri ekki stóriðja. Ef við gefum okkur að
hana megi tvöfalda þá eigum við sexfalt afl
mið að við núverandi þörf. Höfum í huga
að orkusölusamningar til stóriðju eru til tak­
markaðs tíma og munu til lengri tíma ekki
geta keppt í verði við raforkunotkun til
almennra nota þegar þörfin vex á almenn­
um raforkumarkaði.“
Fjölbreyttari Fyrirtæki
Uppbygging í orkuiðnaði er að mörgu leyti
góður kostur, að mati Guðna. „Í þjóðfélög­
un um í kringum okkur eru menn að leita
að kostum til fjárfestingar til þess að styrkja
atvinnulífið. Það er ekki þar með sagt að við
séum laus við öll vandamál, það er eng in
atvinnuuppbygging. Mikill sjór fylgir mikl­
um fiski eins og menn sögðu í gamla daga
þegar þeir voru að ausa bátana.“
Orkumálastjóri bendir á að markaðurinn
sé að breytast. „Eftirspurnin eftir íslenskri
raforku er að aukast og fleiri og fjölbreytt­
ari fyrirtæki að koma inn eins og samning­
urinn um raforkusölu til kísilvers í Helgu­
vík sýnir. Það er ekki bara áliðnaðurinn
sem vill kaupa raforkuna, heldur einnig
netþjónabú, annar málmiðnaður og hvers
kyns efnaiðnaður. Vegna þessarar auknu
eftirspurnar og auknu fjölbreytni getum
við vonast til að verð og kjör muni batna og
fleiri atvinnutækifæri skapast. Auk þess má
nefna að orkuskipti í bílum eru þegar hafin.
Hins vegar má búast við að lengri tími líði
þar til orkuskipti verða möguleg í skipaflot­
anum þótt þar séu vissulega tækifæri til
orkusparnaðar og betri orkunýtingar.“
leita þarF jaFnvægis
Guðni leggur áherslu á að auðvitað verði
að stíga varlega til jarðar. „Náttúruverndar­
sinnar hafa mikið til síns máls og það
sem verið er að gera í rammaáætlun um
nýt ingu vatnsafls og jarðvarma er að skapa
jafnvægi milli sjónarmiða þeirra og hinna
sem vilja fleiri virkjanir. Það starf sem unn­
ið hefur verið innan rammaáætlunar er
mikilvægt skref til þess að á kerfisbundinn
og heildstæðan hátt megi meta og flokka
mismunandi virkjunarkosti svo að hægt
verði að ákveða hvaða svæði tengd þeim
þarf að friða til þess að vernda lífríkið og
tryggja komandi kynslóðum, og þeim sem
sækja okkur heim, aðgang að óspilltum
náttúrusvæðum. Í hugtakinu sjálfbær
þróun felst að jafnframt því sem við stönd­
um vörð um náttúruna þá er hlutverk
okkar líka að skapa afkomendum okkar
efna hagslegt og félagslegt umhverfi og
forsendur til þess að njóta sambærilegra
lífs kjara og þeirra sem við njótum. Þarna
þarf stöðugt að leita jafnvægis og þetta
jafn vægi getur breyst með nýjum viðhorf­
um og nýrri þekkingu.“
Rammaáætlunin á að vera tilbúin á næstu
mánuðum, að því er Guðni greinir frá.
„Það er mikilvægt að yfirstandandi áfanga
þess starfs ljúki sem fyrst og að hann týnist
ekki í moldviðri aukaatriða þegar menn
reyna að styrkja málstað sinn. Þá getum við
haldið áfram uppbyggingunni. Það sem
er jákvætt nú er að nýtingarkostirnir eru
orðn ir fjölbreyttari. Við erum að fá önnur
orku frek iðnfyrirtæki en álver sem hafa
verið ákaflega traust í viðskiptum en verið
gagnrýnd fyrir tiltölulega fá störf á hverja
orkueiningu.“
Guðni tekur það fram að þótt Ísland búi
yfir miklum ónýttum auðlindum séu þær
ekki óþrjótandi. Mat á umfangi og afli
orku lindanna sé ávallt háð mörgum óvissu­
þáttum. „Þeir lúta til dæmis að annarri
mögu legri landnýtingu, hagkvæmni og
um hverfissjónarmiðum.“
Þegar rætt er um græna orku er átt við orkunotkun sem ekki teng-
ist kolefnislosun eða sérstökum hættulegum geislavirkum úrgangi
eða annarri mengun. Það er stundum talað um endurnýjanlega
orku sem er önnur skilgreining á grænni orku.
„Það má eiginlega segja að það verði
engin ein lausn eins og verið hefur í heim­
inum í dag. Núna eru nær allir bílar keyrðir
á bensíni eða dísil. Í framtíðinni mun þetta
miðast við auðlindir á hverjum stað. Á Ís­
landi væri mjög æskilegt ef við brenndum
öllu því metani sem við getum framleitt úr
því sorpi sem við höfum. Síðan má gera ráð
fyrir blöndu af rafgeyma­ og vetnisbílum,“
segir Jón Björn Skúlason, framkvæmda stjóri
Íslenskrar NýOrku, en hann er jafn framt
verefnastjóri samstarfsins Græna orkan sem
iðnaðarráðherra setti á laggirnar í fyrra­
sumar.
Stefnumótun, markmiðasetning og að­
gerða áætlun fyrir orkuskipti í samgöngum
fram til 2020 eiga að liggja fyrir nú í maí
samkvæmt þingsályktunartillögu sem lögð
græn orka á bílana
Eldsneyti á bíla mun í framtíðinni miðast við auðlindir á hverjum stað.
Notkun metans hér á landi fer sívaxandi nú þegar bensínverð hækkar ört.
Nýtni á eldsneyti verður best í rafgeymabílum, að sögn framkvæmdastjóra
Íslenskrar NýOrku.
Jón Björn Skúlason,
framkvæmdastjóri Íslenskrar NýOrku:
TexTi: inGibJörG b. sveinsdóTTir Mynd: Geir ólafsson