Frjáls verslun - 01.02.2011, Blaðsíða 59

FRJÁLS VERSLUN 1.tbl.2011 59
orka og iðnaður
með því að miða álagningu vörugjalds og
bifreiðagjald við skráða losun koltvísýrings
viðkomandi ökutækis. „Ef við kaupum öll
vistvænni bíla er það stórt skref í rétta átt.“
Þónokkur íslensk fyrirtæki hafa tekið
umhverfisvæna stefnu í samgöngumálum,
að því er Jón Björn greinir frá.
„Þau hafa sett sér það markmið að draga
úr kolefnanotkun starfsmanna, bæði í og úr
vinnu. Orkuveita Reykjavíkur er til dæmis
með það markmið að 55% bílaflota fyrir tæk­
isins verði visthæf árið 2013 og að keppst
verði við að aka með visthæfum leigubíl­
um – en talað er um visthæfa bíla þegar
ákveðinn hluti eldsneytisins er annar en
bensín og olía.“
Fyrirtækið Mannvit hefur gert sérstakan
samgöngusamning við starfsmenn, að sögn
Jóns Björns. „Í honum felst meðal annars
að starfsmaður komi ekki einn í bíl í vinnu,
heldur aki í bíl með öðrum. Jafnframt að
nota strætó og reiðhjól þegar þess er kostur.
Það er margt hægt að gera án þess að fara
út í stórkostlegar fjárfestingar. Það þarf
ekki að kaupa rafgeymabíl eða vetnisbíl
handa öllum. Hluti af samgöngustefnu
gæti einnig verið fræðsla um visthæfni. Það
eitt að fyrirtæki setji sér markmið og inn­
leiði visthæfa samgöngustefnu virðist hafa
mjög góð áhrif og hreyfir við fyrirtækjum.“
Tugir fyrirtækja hafa nú gengið til liðs við
Grænu orkuna auk sveitarfélaga. „Þetta er
samstarfsvettvangur milli þeirra sem eru í
þessum geira. Það er mikilvægt að ríkið eitt
og sér taki ekki ákvörðun um hvað eigi að
gera, heldur taki fyrirtækin og sveitarfélög­
in þátt í mótun stefnunnar. Þannig verður
hún raunhæfari og meiri líkur á að hún nái
fram að ganga,“ segir Jón Björn.
Líftími rafgeyma er að vísu styttri en bensínvéla. Vegna óvissu þar
um eru sumir erlendir bílaframleiðendur farnir að leigja rafgeyma
og greiðir viðskiptavinurinn þá bara fast gjald á ári í stað þess að
kaupa rafgeyminn með bílnum.
„Þegar ég kom nokkuð nýr að þessu um
mitt síðasta ár fannst mér eftirtektarvert
hversu þjóðhagslegt vægi áliðnaðarins
hafði aukist mikið á tiltölulega skömmum
tíma,“ segir Þorsteinn Víglundsson, fram­
kvæmdastjóri Samtaka áliðnaðarins.
„Það hefur mikið verið rætt um sjálfar
framkvæmdirnar við byggingu álvera
þegar þær hafa staðið yfir. Gjarnan hefur því
verið haldið fram að slíkar framkvæmd ir
væru lítið annað en skyndilausn fyrir hag­
kerfið. Það sem minna er rætt um eru hin
langvarandi áhrif, það er að segja þjóðhags­
leg áhrif fyrirtækjanna sem taka til starfa
í kjölfarið. Sú starfsemi skilur mun meira
eftir sig fyrir hagkerfið en framkvæmdirnar
sjálfar.“
Þorsteinn nefnir sem dæmi aukningu
út flutn ings eftir uppbyggingartímabilið
2003­2007.
„Við erum núna með iðnað sem flutti út
árið 2005 vörur fyrir 35 milljarða króna en
220 milljarða í fyrra. Árið 2005 var álútflutn­
ingurinn 10­11% af heildarútflutningi en
er nú 25%. Hreinar gjaldeyristekjur af ál­
útflutningi á síðasta ári námu 120 milljörð­
um króna og heildarútgjöld áliðnaðar hér
á landi námu 80 milljörðum króna sama ár.
Áliðnaðurinn er því að verða ansi veiga­
mik ill iðnaður á Íslandi.“
í viðskiptuM við 700 íslensk
Fyrirtæki
Álfyrirtækin þrjú á Íslandi, Alcan, Norður ál
ehf. og Alcoa Fjarðaál sf., hafa verið vett­
vangur fyrir nýsköpun og uppbygg ingu
nýrra fyrirtækja.
„Álfyrirtækin eiga viðskipti við um 700
íslensk fyrirtæki á ári og í fyrra námu þau
viðskipti alls 24 milljörðum króna. Þá er
raforkan ekki talin með eða viðskipti við
opinbera aðila.“ Fyrirtækin sem álverin
hafa verið í við skiptum við eru af öllum
toga, að sögn Þorsteins.
„Þessi fyrirtæki spanna allt svið atvinnu­
lífsins. Þarna má finna ýmis iðnfyrirtæki
svo sem málmiðnaðarfyrirtæki, fyrirtæki á
sviði upplýsingatækni, flutningafyrirtæki
og svo mætti áfram telja. Það er oft rætt um
að það væri æskilegt að úrvinnsla á áli hér
á landi væri meiri. Það gleymist hins vegar
Álverin skipta við 700 íslensk fyrirtæki
Vaxtarmöguleikarnir í áliðnaði eru miklir á næstu árum og þá ekki bara í
sjálfri frumframleiðslu álsins. Þetta er mat Þorsteins Víglundssonar, fram-
kvæmdastjóra Samtaka áliðnaðarins.
Þorsteinn Víglundsson,
framkvæmdastjóri Samtaka áliðnaðarins:
TexTi: inGibJörG b. sveinsdóTTir
Mynd: Geir ólafsson
Þorsteinn Víglundsson, framkvæmdastjóri Samtaka áliðnaðarins.