Frjáls verslun - 01.04.2007, Qupperneq 61

F R J Á L S V E R S L U N • 4 . T B L . 2 0 0 7 61
L A X V E I Ð I
horfa til golfklúbbanna. Þar eru biðlistar eftir
aðild. Fólk fer í jeppaferðir, flúðasiglingar
og fjórhjóla- og vélsleðaferðir og menn gera
ekki meira en að anna eftirspurninni, ef það
tekst þá,“ segir Jón Þór. Gísli bætir því við
að markhópurinn hafi greinilega stækkað.
Yngra fólk sé farið að sækja í stangaveiðina
sem og fjölskyldur og ýmiss konar vina- og
hjónaklúbbar.
Í umræðunni um aukna
spurn eftir veiðileyfum og hátt
verð er bönkum og stórfyr-
irtækjum gjarnan kennt um að
hafa sprengt verðið upp. Gísli
og Jón Þór telja það ekki vera
nema hluta af skýringunni.
„Meirihluti viðskiptavina
okkar eru einstaklingar. Fyr-
irtæki hafa reyndar tekið til sín töluvert
af besta og dýrasta tímanum í ánum en
almennir veiðimenn eru einnig að kaupa leyfi
á þeim tíma þótt flestir raði sér á ,,axlirnar“
eða veiðitímann fyrir og eftir besta og dýrasta
tímabilið.“
Sendum ríkisstjórninni blómvönd
ef evran verður tekin upp
Erlendir veiðimenn voru löngum þekktir
fyrir að sækja í laxveiði á dýrasta veiðitím-
anum, en Gísli segir það heyra sögunni til.
„Ætli ásókn útlendinga í íslensk laxveiði-
leyfi nú um stundir sé ekki best lýst með að
líkja henni við það þegar vatni er stökkt á gæs.
Þeir hafa hrunið út úr kaupendahópnum eins
og vatnið af gæsinni. Það er orðið mjög erfitt
að fá erlenda veiðimenn hingað til lands. Við
höfum orðið að setja verðskrána fram í evrum,
pundum og dollurum þegar við höfum reynt
að höfða til erlendra veiðimanna en bæði
verðþróunin hér heima sem og þróun gengis
íslensku krónunnar hafa valdið því að það
gengur illa að fá erlenda veiðimenn til að bíta
á agnið. Það eru ekki mörg ár síðan dollarinn
stóð í 100 ísl. krónum og þá var verið að selja
veiðidaginn með gistingu, fæði og leiðsögu-
manni á 1.200 Bandaríkjadali. Miðað við
30% verðhækkun veiðileyfa á þessu tímabili
og núverandi gengi Bandaríkjadals verða t.d.
bandarískir veiðimenn að reiða fram rúmlega
2400 dali fyrir daginn eða tvöfalt hærra verð
en fyrir aðeins nokkrum árum,“ segir Gísli
sem getur þess að sennilega yrði Lax ehf.
fyrsta fyrirtækið til að senda ríkisstjórn lands-
ins blóm ef ákveðið væri að taka upp evru í
stað íslensku krónunnar.
Þrátt fyrir erfiðleika í markaðssetningu
íslenskra laxveiðileyfa erlendis segjast þeir
félagar hafa gert mikið til þess að reyna að
halda í erlenda viðskiptavini á ársvæðum
félagsins og liður í því hafi verið stofnun
félagsins Flyfishing Iceland
í Bretlandi sem Lax ehf. á
að hálfu á móti Peter Rippin
sem var starfsmaður Frontiers/
Shackleton um tíu ára skeið.
Með þessu nýja félagi er hug-
myndin að auka möguleika
á því að fá erlenda stanga-
veiðimenn hingað, auk þess
sem samstarfið við Rippen hefur í för með
sér að hægt er að bjóða íslenskum stanga-
veiðimönnum fjölbreytta veiðimöguleika
erlendis.
„Við teljum okkur eiga inni töluverða
veiðimöguleika fyrir íslenska veiðimenn
erlendis,“ segir Jón Þór. – „Við útvegum
veiðileyfi víðs vegar um lönd og þar sem mun
ódýrara er orðið að ferðast til útlanda en áður
geta menn víða komist í veiði fyrir gott verð
og séð heiminn í leiðinni.“
„Ég held að þessu megi jafna við þá breyt-
ingu sem varð hér heima þegar veiðin breytt-
ist úr því að menn voru að veiða í matinn
yfir í hreina afþreyingu. Menn líta orðið á
laxveiði og stangaveiði almennt sem afþrey-
ingu,“ segir Gísli og bætir við að það sé ekki
bara hér á landi sem besti veiðitíminn og
bestu veiðimöguleikarnir eru hátt verðlagðir.
– „Besti tíminn í bestu rússnesku ánum er
ekkert ódýrari fyrir íslenska veiðimenn en
bestu veiðileyfin á Íslandi. Annars er erfitt
að bera þetta saman. Víða erlendis kosta
veiðileyfin sáralítið, en reynslan sýnir að
alls staðar gildi það að ódýr veiðileyfi séu
ávísun á lélega veiðimöguleika og eftir því
sem verðið hækkar sé veiðivonin meiri. Við
töldum t.d. að eftir miklu væri að slægjast
í veiðimöguleikum á Írlandi en þar má
segja að fyrirkomulag veiðanna vinni gegn
veiðimönnunum, a.m.k. hvað aflavon varðar.
Þar geta landeigendur leyft ótakmörkuðum
fjölda manna að veiða fyrir sínu landi. Þessu
má líkja við það að 20-30 manna biðröð
væri á Eyrinni í Norðurá allt sumarið. Ég er
hræddur um að íslenskir veiðimenn myndu
fljótlega gefast upp á slíku fyrirkomulagi.“
Við viljum að árnar okkar blómstri
Í máli Gísla og Jóns Þórs kemur fram að
markmið eigenda Lax ehf. sé ekki endilega
það að félagið stækki sem mest. Þeir segjast
hafa lagt metnað sinn í að útvega viðskipta-
mönnum sínum góð veiðileyfi, reynt að
stuðla að því að mönnum líði vel á ársvæðum
þeirra og að skila veiðiréttareigendum sem
mestum arði. Til að þetta gangi eftir sé ekki
nóg að vera með eitt eða tvö veiðisvæði.
Pakkinn þurfi að vera stærri.
„Við höfum klárlega gengið á framlegð-
ina til þess að ná þessu markmiði. Við
teljum okkur vera sanngjarna í verðlagningu
veiðileyfa og erum óhræddir að láta bera
okkur saman við aðra veiðileyfasala í þeim
efnum,“ segir Gísli og Jón Þór bætir því við
að algjör einhugur ríki meðal eigenda félags-
ins um að fara vel með þær náttúruauðlindir
sem laxveiðiárnar eru. – „Við viljum að árnar
okkar blómstri og verði í betra ástandi þegar
við skiljum við þær en þegar við tókum við
þeim.“
Eigendur Lax ehf. hafa gert ýmislegt til
að vernda ársvæði sín og stuðla að aukinni
laxgengd. Búið er að loka efri hluta Laxár í
Kjós í verndunarskyni. Stórt ræktunarverk-
efni er í gangi í Litlá í Kelduhverfi. Félagið
hefur komið að ræktunarstarfi í Vesturdalsá
og þar var veiði hætt tímabundið að mestu
leyti á kostnað leigutakanna á meðan verið
var að kanna ástand árinnar. Keyptur var lax-
ateljari með myndavél til þess að hægt væri að
glöggva sig betur á ástandinu. Í Sunnudalsá
stendur Jóhannes Kristinsson, einn af eig-
endum félagsins, að byggingu laxastiga og í
Hafralónsá er að hefjast vinna, í samvinnu
við veiðifélag árinnar, við að efla búsvæði lax-
ins í hliðarám með því að veiða lax og flytja
á ónýtt búsvæði ofan ófiskgengra fossa. Sú
regla gildir í öllum ám félagsins, utan einni,
að einungis er heimilt að drepa tvo smálaxa
á dag á hverja dagsstöng. Laxi yfir 70 sm að
lengd ber að sleppa lifandi í ána. Undantekn-
ing er Úlfarsá (Korpa) þar sem leyfð er veiði
á maðk.
Útlendingar hafa
hrunið út úr
kaupendahópnum
eins og vatnið
af gæsinni.