Víkurfréttir - 06.11.2008, Síða 12

12 HANDHAFI MENNINGARVERÐLAUNA REYKJANESBÆJAR 2007VÍKURFRÉTTIR I 45. TÖLUBLAÐ I 29. ÁRGANGUR
KRE
PPU
FRÉT
T IR
Full orðn ir halda stund um að ung ling ar lifi í eig in heimi þar
sem líf ið snýst um ipoda, tölvu leiki og „tjatt“ á msn-inu. Blaða-
mað ur VF komst að því að þetta er mik ill mis skiln ing ur eft ir að
hann sett ist nið ur eitt kvöld ið með nokkrum 15 ára ung ling um
í Reykja nes bæ til að ræða um upp lif un þeirra af krepp unni.
Í ljós kom að þau fylgj ast vel með frétt um enda fá heim il in
dag hvern „kreppu frétt ir með kvöld matn um“, eins og einn við-
mæl and inn orð aði það. Þau eru vel með vit uð um það sem er
að ger ast í kring um þau og mynda sér skoð an ir á því. Greini-
legt er að ástand ið er rætt inni á heim il in um og ung ling arn ir
taka ábyrga af stöðu. Segj ast t.d. ekki kvabba eins mik ið í for-
eldr um sín um og áður um vasa pen inga og bíó ferð ir. Þau gera
sér grein fyr ir að heim il is rekst ur inn krefst að halds og taka
full an þátt í því.
Og skila boð þeirra til ráða manna þjóð ar inn ar eru skýr: Þeim
finnst ósann gjarnt að þeirra kyn slóð og börn in þeirra þurfi
að borga óráðs íu þeirra sem gerðu land ið gjald þrota. Þau eru
engu að síð ur bjart sýn á fram tíð ina.
Al ex andra
Her berts dótt ir:
Fólk mun
hugsa öðru vísi
um pen inga
Al ex andra Her berts dótt ir
seg ist fylgj ast dag lega með
frétt um af ástand inu í fjöl-
miðl um. Sömu sögu megi
segja af flest um jafn öldr um
henn ar sem marg ir hverj ir hafi
áhuga á pólitík og þjóð mál um.
„Mér finnst mjög leið in legt að
sjá hvern ig þetta hef ur far ið.
Ég skil ekki af hverju þessu var
leyft að fara svona,“ svar ar Al-
ex andra að spurð um skoð un
sína á mál un um. Hún tel ur að
grípa hefði mátt í taumana fyr ir
löngu til að af stýra því ástandi
sem skap að ist við gjald þrot
bank anna. Það hljóti að hafa
sést fyr ir löngu í hvað stefndi.
-Hef ur þetta ein hver áhrif á
þitt dag lega líf?
„Ekki svo mik ið en þetta hef ur
ör ugg lega áhrif á marga og
ekki síst for eld rana. Þetta mun
ábyggi lega kenna krökk um
að fara bet ur með pen ing ana
Eyjólf ur Ben
Er lings son:
Manni er ekki
sama
Eyjólf ur seg ist fylgj ast með
frétt um af ástandi mála, eins
og reynd ar fjöl skyld an hans
sem fær „kreppu frétt ir með
kvöld matn um“ eins og flest
ís lensk heim ili. Heim ili hans
finni ekki mik ið fyr ir krepp-
unni en að sjálf sögðu séu þessi
mál rædd.
„Mað ur finn ur samt að það
er pass að bet ur í hvað pen ing-
arn ir fara. Fólk sýn ir meira að-
hald og spar ar. Ég passa mig
líka því auð vit að er manni ekki
al veg sama,“ seg ir Eyjólf ur.
Hann svar að því ját andi hvort
sama sé uppi á ten ingn um í
kring um hann.
„Það eru all ir að glíma við
þetta. Mað ur sér al veg að þetta
er eins hjá flest um. Ég og vin ir
Magda lena Mar grét
Jó hanns dótt ir:
Ör ugg lega hægt
að læra af þessu
Magda lena hef ur fylgst með
fram vindu mála í fjöl miðl um
eft ir að bank arn ir fóru í þrot.
Hún seg ir mis jafnt hversu vel
mín ir fá minni pen ing en áður
til að eyða en það sætta sig all ir
við það. Þetta er bara svona.“
-Pæl ir þú mik ið í því sem er
að ger ast?
„Auð vit að hugs ar mað ur um
þetta. Mér fannst dá lít ið erfitt að
átta mig á þessu fyrst, hvað var
eig in lega að ger ast. Það þurfti
að út skýra það fyr ir mér. Mér
finnst erfitt að skilja hvern ig
banka stjór arn ir gátu borg að
sjálf um sér svona rosa leg laun.
Þetta er al gjör vit leysa og rugl.“
-Finnst þér þetta þeim að
kenna?
„Þetta er ábyggi lega fleir um
en banka stjór un um að kenna.
Það hljóta ein hverj ir að hafa
leyft þeim að haga sér svona.
Svo hef ur Dav íð Odds son
alltof mik il völd. Hann ræð ur
al veg yfir for sæt is ráð herr-
an um. Kannski er ekki að al-
mál ið að vera að kenna hin um
og þess um um held ur snúa
bök um sam an og reyna að
vinna okk ur út úr þessu.“
-Held urðu að þín kyn slóð læri
eitt hvað af þessu?
„Já, þetta hitt ir akkúrat á ung-
lingsár in hjá okk ur. Flest ir
eru að hugsa um bíl próf og
fram halds skóla nám, sem
bæði kost ar tals verða pen inga.
Þess ir hlut ir þykja kannski
ekki jafn sjálf sagð ir og áður.“
-Á Ís land fram tíð?
„Já, það hlýt ur að vera. Þjóð in
þarf bara að vinna sig út úr
þessu þó það taki kannski ein-
hvern tíma.“
og vera ekki að eyða í óþarfa.
Ég held að fólk muni hugsa
öðru vísi um pen inga fram-
veg is og hætta að líta á þá sem
sjálf sagð an hlut. Og læra að
meta bet ur það sem mað ur á
og hef ur.“
-Eru krakk ar á þín um aldri
sjálf um sér nóg ir með pen inga
eða er meira kvabb að í pabba
og mömmu?
„Það er mis jafnt. Sum ir hafa
haft ein hverja vinnu með skól-
an um og skaffa sér sjálf ir pen-
inga, aðr ir leita meira til for-
eldr anna.“
-Hvaða til finn ing ar finnst þér
þú upp lifa þeg ar þú heyr ir og
sérð all ar þess ar kreppu frétt ir
í fjöl miðl un um dag inn út og
inn? Finn urðu t.d. fyr ir kvíða?
„Ekki kvíða nei, en mað ur
finn ur fyr ir von brigð um.
Mað ur verð ur ein hvern veg inn
svekkt ur inni í sér að heyra
að fullt af fólki sé að missa
vinnunna, krón an að hrynja,
lán in og allt að hækka.“
-Hugs arðu eitt hvað um fram-
tíð ina og hvern ig hún verð ur?
„Já, við eig um ör ugg lega eft ir
að kom ast út úr þessu en það
mun kannski taka lang an tíma.
Þetta eru svo stór ar skuld ir.
Við þurf um bara að vera bjart-
sýn, læra að spara og vera ekki
að taka of mik ið af lán um.“
-Hver eru þín fram tíð ar-
áform, t.d. varð andi starf?
„Ég ætl aði að verða arki tekt.
Svo lang ar mig líka að fara á hag-
fræði- og við skipta braut en það
er reynd ar svo margt sem mig
lang ar að verða. Ég veit samt
ekki núna, það hef ur ekki far ið
vel hjá banka starfs mönn um
og svo er fullt af arki tekt um
Kreppu-
frétt ir
Við töl og mynd ir: Ell ert Grét ars son
með kvöldmatn um
að missa vinn una líka. Mað ur
veit eig in lega ekk ert núna hvað
mað ur á að verða sem er dá lít ið
erfitt þeg ar mað ur er að fara á
fyrsta ár í fram halds skóla.“
Al ex andra seg ir að ráða menn
þjóð ar inn ar eigi að leggja
áherslu á að henn ar kyn slóð og
næstu þar á eft ir eigi ekki eft ir
að borga brús ann af óráðs íu
út rás ar vík inga og pen inga sukk-
ara. Eða eins og hún orð ar það:
„Þetta voru ekki okk ar mis tök
og þess vegna ósann gjarnt ef
við eig um að borga þetta.“
***
jafn aldr ar henn ar fylgj ast með
mál un um, sum ir hafi meiri
áhuga en aðr ir en ekki sé fjall að
um þessi mál í skól an um.
„Mér finnst þetta afar sorg legt
ástand. Kannski þurfa all ir að
hugsa bet ur um það fram vegis
í hvað þeir eyða pen ing un um.
Ég veit samt ekki hvort það
er hægt að kenna ein hverj um
ein um um það hvern ig þetta
fór. Það hefðu bara all ir átt
að passa sig bet ur í pen inga-
mál um, held ég,“ seg ir Magda-
lena.
Að spurð seg ist hún að vissu
leyti upp lifa ör litla reiði yfir
því hvern ig búið er að klúðra
mál um. Hún seg ir samt mik-
il væg ara að sýna um burð-
ar lyndi því nú þurfi all ir að
vinna sam an að því að leysa
vand ann og það sé vel hægt.
-Hef ur þetta ein hver áhrif á
þitt dag lega líf?
„For eldr ar mín ar hafa beð ið
mig að fara spar lega núna.
Mað ur er því ekki að suða eins
mik ið. Ég býst líka við að jóla-
gjaf irn ar í ár verði keypt ar af
meiri hag sýni. Fyrst og fremst
þurfa fjöl skyld urn ar að standa
sam an og passa hvort ann að,“
seg ir Magda lena. Hún bæt ir
því við að svona þreng ing ar
eins og eru í þjóð fé lag inu
núna geti einmitt orð ið til þess
að þjappa fjöl skyld um sam an,
það sé kannski það já kvæða
við þetta.
„Mað ur spyr sig líka hvort
þetta hafi þurft að ger ast.
Kannski verð ur þetta til þess