Neytendablaðið - 01.03.2010, Blaðsíða 14

Dönsku neytendasamtökin, Forbrugerrådet, hófu herferð síðasta
haust til að vekja athygli á hormónaraskandi efnum í snyrti- og
húðvörum. Neytendur voru hvattir til að tilkynna um vörur sem
innihalda einhver hinna skaðlegu efna og viðbrögðin létu ekki
á sér standa. Þetta er reyndar ekki í fyrsta skipti sem danskir
neytendur beita áhrifum sínum til að fjarlægja óæskilegar vörur
úr hillum verslana. Ekki er langt síðan fjölmargar matvörur
sem innihéldu hin umdeildu asólitarefni hurfu að mestu úr
dönskum verslunum eftir herferð samtakanna. Neytendablaðið
ákvað að fræðast betur um herferðina og spurði Claus Jørgensen,
verkefnisstjóra hjá dönsku neytendasamtökunum, hvers vegna
ákveðið hefði verið að ráðast í þetta verkefni.
„Við ákváðum að fara í þessa her ferð
til að upplýsa neytendur um hormóna-
raskandi efni sem eru mjög algeng í
snyrtivörum. Sífellt fleiri rannsóknir
benda til þess að þessi efni hafi áhrif
á heilsu fólks og við teljum einfaldlega
að þau eigi ekkert erindi í neysluvörur.“
Jørgen sen segir að samtökin hafi valið
að horfa til húð- og snyrtivara því þar
hafi neytendur möguleika um val þar
sem skylt er að birta innihaldslýsingu á
þess um vörum. En hvernig fór herferðin
fram? „Við gerðum lista með 17 efnum
sem öll eru á lista Evrópusambandsins
yfir hormónaraskandi efni. Listinn var
síðan settur á heimasíðuna forbruger­
radet.dk og neytendur beðnir um að tilkynna um vörur sem
innhéldu eitt eða fleiri efni af listanum. Um leið og við fengum
ábend ingu um vöru var framleiðandanum sent bréf og hann
spurð ur hvort hann myndi hætta að nota efnin. Við birtum síðan
lista yfir allar vörurnar sem tilkynnt var um og upplýstum hvort
fram leið andi hygðist bregðast við eða ekki.“
Danir vilja banna
hormóna raskandi efni
Neytendur taka til sinna ráða
Ýmis efni sem notuð eru í neysluvörum líkja eftir estrógeni í
líkamanum og geta haft óæskileg áhrif á heilsuna. Í Danmörku
telja vísindamenn á Ríkissjúkrahúsinu í Kaupmannahöfn að
notkun þessara efna geti átt sinn þátt í því að:
• gæði sæðisfruma hjá 20% danskra karlmanna á aldrinum
18-30 ára eru undir viðmiði alþjóðaheilbrigðismálastofn-
un arinnar um eðlileg gæði.
• mikil aukning hefur orðið í krabbameini í eistum síðustu
60 ár en í Danmörku greinist hærra hlutfall karla með
þessa tegund krabbameins en í nokkru öðru Evrópulandi.
• hormónið testósterón hefur minnkað í dönskum karl­
mönn um á undanförnum áratugum. Þeir sem fæddir eru
eftir 1930 eru með lægra magn testósteróns í blóðinu en
feð ur þeirra,
• danskar stúlkur verða kynþroska ári fyrr en þær urðu fyrir
15 árum síðan.
Claus Jørgensen verkefnistjóri
í umhverfisdeild dönsku neyt-
enda samtakanna
Markmið herferðarinnar:
• Upplýsa neytendur um algengar vörur sem innihalda
hormónaraskandi efni þannig að þeir geti valið vörur án
þessara efna kjósi þeir það.
• Upplýsa neytendur um fjölda þeirra vara sem innihalda
efnin með því að setja opinberan lista á heimasíðu
Forbrugerrådet. Listinn er endurnýjaður jafnóðum.
• Vekja athygli stjórnmálamanna í Danmörku og víðar í
Evrópu á því hversu margar vörur innihalda þessi efni og
freista þess að þau verði bönnuð, ekki bara í Danmörku
heldur einnig annars staðar í Evrópu.
14 NEYTENDABLA‹I‹ 1. TBL. 2010