Neytendablaðið - 01.09.2011, Blaðsíða 3

Frá starfi NS
Fjögurra ára bíll ónýtur
Ungt par keypti sér nýja Hyundai­bifreið á árinu 2006. Þegar
bif reiðin var fjögurra ára gömul og ekin 58.000 kílómetra var vélin
dæmd ónýt en stimpill í henni hafði brotnað. Parið taldi að þetta
mætti rekja til galla á bifreiðinni og að fimm ára kvörtunarfrestur
gilti og þar af leiðandi bæri seljanda að gera við bifreiðina, en áætl­
aður viðgerðarkostnaður var um 800.000 krónur.
Kærunefndin féllst á að um galla væri að ræða og komst að þeirri
niðurstöðu að seljanda bæri að greiða kostnaðinn við viðgerð bíls­
ins. Seljandinn vildi ekki una þessu áliti og því í raun ekkert annað
í stöðunni fyrir parið en að höfða mál á hendur seljandanum.
Neytendasamtökin styrkja málsókn
Þar sem málshöfðun af þessum toga er kostnaðarsöm og um er að
ræða mál sem getur haft mikið fordæmisgildi fyrir alla neytendur
ákváðu Neytendasamtökin að greiða málskostnað að stórum hluta.
Dóms er varla að vænta í málinu fyrr en á vormánuðum 2012 en
mikil vægt er að fá á hreint hvernig dómstólar taka á fimm ára
regl unni svokölluðu sem hefur á undanförnum árum verið mikið
deiluefni milli neytenda og fyrirtækja. Samtökin munu svo fjalla
frekar um málið á heimasíðu sinni og í Neytendablaðinu eftir því
sem tilefni gefst til.
Hvað er fimm ára reglan?
Í fimm ára reglunni felst að þegar um er að ræða tiltekinn
sölu hlut, sem ætlaður er verulega lengri endingartími en
al mennt gerist, getur neytandi kvartað vegna galla á hlutnum
í allt að fimm ár frá afhendingu. Neytendasamtökin telja
engan vafa leika á því að þessi regla eigi við um bifreiðar og
hefur kæru nefnd lausafjár­ og þjónustukaupa raunar alloft
fellt ein staka hluta bifreiða undir þessa reglu.
Fimm ára reglan fyrir dóm
Það getur verið lokaúrræði að senda mál fyrir kærunefnd þegar
ekki tekst að leysa úr ágreiningi á milli neytenda og seljenda.
Kæru nefnd lausafjár­ og þjónustukaupa fær afar mörg mál til
með ferðar en mjög hefur færst í vöxt að seljendur neiti að fara
að áliti nefndarinnar ef það er þeim í óhag. Neytandinn situr því
oft eftir með sárt ennið og hefur ekki önnur úrræði en að leita til
dóm stóla. Slíkt er kostnaðarsamt og borgar sig sjaldnast.
Erindi sent til ráðherra
Fyrir nokkru kannaði Neytendastofa hversu oft seljendur fara
eftir áliti nefndarinnar og var það einungis í um 50% tilfella.
Neytendasamtökin telja að ástandið sé síst betra í dag en ekki liggja
fyrir sambærilegar upplýsingar fyrir síðustu tvö árin.
Neytendasamtökin telja þetta ástand algerlega óviðunandi og sendu
því erindi til Árna Páls Árnasonar, efnahags­ og viðskiptaráðherra,
þann 10. febrúar sl. þar sem lagt er til að annað hvort verði
fyrirtæki sem ekki fara að áliti nefndarinnar sett á svokallaðan
svartan lista eða að álit nefndarinnar verði bindandi. Ítrekun var
send ráðherra í lok júlí og í ágústlok barst loksins svar. Ráðuneytið
tekur undir þessar áhyggjur en ekki kemur fram hvort og þá til
hvaða aðgerða það hyggst grípa. Neytendasamtökin telja hins
vegar mjög mikilvægt að úr þessu verði bætt hið fyrsta.
Betri staða á Norðurlöndunum
Kærunefndir af þessu tagi starfa einnig á hinum Norðurlöndunum
en þar eru mál í mun betri farvegi. Í Danmörku er farið að áliti
nefndarinnar í allt að 93% tilfella og birtur opinber listi yfir
fyrirtæki sem ekki gera það. Í Finnlandi fara yfir 80% fyrirtækja
eftir álitinu og þar er einnig birtur opinber listi yfir syndaselina. Í
Svíþjóð er farið að álitinu í allt að 75% tilfella og svartur listi birtur
í sænska neytendablaðinu. Í Noregi er álit nefndarinnar hins vegar
bindandi fyrir málsaðila sé ágreiningnum ekki skotið fyrir dómstóla
innan fjögurra vikna eftir úrskurð.
Svartur listi
– Neytendur upplýstir ef fyrirtæki hunsa álit kærunefndar
3 NEYTENDABLA‹I‹ 3. TBL. 2011