Neytendablaðið - 01.09.2011, Blaðsíða 11

100 tonn af ostum, auk 270 tonna af öðrum landbúnaðarvörum.
Við megum sem sagt flytja út tollfrjálst þrefalt það magn sem
heimilt er að flytja inn til landsins.
Aðrir samningar
Ísland er einnig með samning við Noreg sem tryggir 600 tonna
tollkvóta á lambakjöti til Noregs á afar lágum tollum. Fríverslunar­
samningur er í gildi við Færeyjar og er hann án magntakmarkana og
tolla milli landanna. Ísland hefur einnig aðgang að Kanadamarkaði
sem hefur veitt Íslandi tollfrjálsan markaðsaðgang fyrir lambakjöt.
Aukinn kvóti
Vel hefur gengið að flytja út lambakjöt, skyr og smjör til Evrópu
og til stendur að semja um aukinn kvóta. Það myndi þýða að
innflutningskvótar verði einnig auknir sem væri mjög jákvætt fyrir
neytendur. Hér ræður þó ekki umhyggja fyrir neytendum heldur
fyrst og fremst sú staðreynd að möguleiki er á að auka útflutning á
íslenskum afurðum. Eftirspurn eftir íslenskum landbúnaðarafurðum
er ánægjuleg fyrir íslenskan landbúnað og sýnir að hann er
samkeppnishæfur á mörgum sviðum, ekki síst vegna viðurkenndra
gæða. Á þetta hafa Neytendasamtökin ítrekað bent.

Helst ekki flytja inn
Einungis er heimilt að flytja inn 100 tonn af ostum tollfrjálst og
er allur sá kvóti boðinn út. Þetta þýðir að seljendur þurfa að bjóða
í kvótann og er hann seldur hæstbjóðanda. Útboðskostnaði vegna
kaupanna er síðan velt út í verðlagið. Þetta á einnig við um aðra
toll kvóta, svo sem á svínakjöt, alifuglakjöt og nautakjöt. Neytendur
njóta því í raun ekki þeirra markmiða sem samningnum er ætlað að
ná, þ.e. hagstæðustu kjara. Neytendasamtökunum er ekki kunnugt
um að stjórnvöld í þeim löndum sem gert hafa tvíhliða samninga
við Ísland stundi svona hundakúnstir. Neytendasamtökin, ásamt
fleirum, hafa lagt til að kvótunum sé úthlutað með öðrum hætti,
t.d. með hlutkesti, þannig að ekki falli til kostnaður á seljendur, en á
það hefur ekki verið hlustað.
Ekkert réttlætir ofurtolla
Svo langt er gengið í verndarstefnunni að ofurtollar eru lagðir á
mat væli sem eru ekki einu sinni framleidd hér á landi, svo sem
margar tegundir osta. Neytendasamtökin hafa ítrekað gagnrýnt
þetta enda ólíðandi að stjórnvöld handstýri neyslunni með kvótum
og tollum í stað þess að neytendur taki sjálfir ákvörðun um það
hvaða osta þeir vilja borða. Neytendasamtökin hafa hvatt stjórnvöld
til að fella hið fyrsta niður tolla á innfluttar landbúnaðarvörur
sem ekki eru framleiddar hér á landi, svo sem á parmesanosti og
geitaosti, sem oft eru nefndir til sögunnar. Ekki er með nokkru móti
hægt að sjá hvað réttlæti ofurtolla á þessar vörur eða að nokkur
geti sett sig upp á móti því að þeir verði afnumdir.
Nægar birgðir eða ekki?
Lambakjötsneysla dróst verulega saman í sumar miðað við árið áður eða um 27% í júlí og 15% í ágúst. Mikið var kvartað
undan skorti á lambakjöti en sjávarútvegs­ og landbúnaðarráðuneytið hélt því statt og stöðugt fram að nægar birgðir væru
til í landinu. Sé það rétt gefa þessar tölur til kynna að eftirspurnin eftir lambakjöti fari hratt minnkandi hér á landi. Öllu
líklegra er þó að útflutningur hafi verið svo mikill að það hafi komið niður á framboði innanlands.
11 NEYTENDABLA‹I‹ 3. TBL. 2011