Neytendablaðið - 01.09.2011, Blaðsíða 23

Matvæla­ og lyfjastofnun Bandaríkjanna (FDA) leggur til að skylt verði að upplýsa
um hita ein ingafjölda á matseðlum og á mat sem seldur er í sjálfsölum. Þetta er
liður í baráttunni gegn offitufaraldrinum þar í landi en þriðjungur þeirra kaloría
sem Bandaríkjamenn neyta kemur úr mat sem neytt er utan heimilis, svo sem á
veitingastöðum og mötuneytum.
Lagt er til að reglurnar gildi ekki þar sem sala á matvælum er nokkurs konar
aukabúgrein, svo sem í kvikmyndahúsum. Þá verði áfengi undanskilið.
Talsmaður samtakanna Center for Science in the Public Interest segir það vonbrigði
ef kvik mynda hús þurfa ekki að upplýsa um hitaeiningafjölda því þau selji stóra
skammta af gosi, poppi og sælgæti. Þá sé órökrétt að neytendur séu upplýstir um
hitaeiningar í gosglasi en ekki bjór. Til upplýsingar fyrir neytendur verður seljendum
einnig skylt að taka fram að almennar ráð leggingar miðist við að orkuþörf
einstaklinga sé 2000 hitaeiningar á dag.
Móðir, sem á barn sem haldið er fæðuofnæmi, hafði samband við Neytendasamtökin
og spurði hvort ekki hafi komið til umræðu að hvetja íssala til að hafa
innihaldslýsingu sýnilega á sölu stað. Stundum sé ís án eggja og stundum ekki og
því bagalegt þegar upplýsingar um innihald liggur ekki fyrir. Neytendasamtökin
leituðu upplýsinga hjá Matvælastofnun og fengu þau svör að samkvæmt reglum
eigi seljandi að geta veitt kaupanda upplýsingar um innihald vöru sem dreift er
án umbúða, pakkað á sölustað eða sett í umbúðir til beinnar sölu til neytenda.
Íssölustaðir eiga því alltaf að hafa upplýsingar um innihald íssins og upplýsa
neytendur óski þeir þess.
Til að tryggja að neytendur hafi aðgang að verðupplýsinum hafa verið settar
reglur um verðmerkingar. Samkvæmt þeim er seljendum skylt að upplýsa bæði
um einingarverð og mæli ein ingar verð. Einingarverðið er einfaldlega verð vörunnar
en mæli ein ingarverð segir til um hvað kílóið, lítrinn eða stykkið kostar. Mæli­
einingarverðið notum við til dæmis til að sjá hvað kílóið af morgunkorni kostar
eða hvað hver bleyja eða hver tafla í uppþvottavélina kostar. Neytendasamtökin
lögðu til á sínum tíma að mælieiningarverð héti einfaldlega samanburðarverð enda
er markmið þess fyrst og fremst að auðvelda neytendum samanburð.
Bæði einingarverð vöru og samanburðarverð eru mjög mikilvægar upplýsingar fyrir
neytendur en því miður er alltof oft misbrestur á því að mælieiningarverð sé gefið
upp. Þá er mjög misjafnt hversu skýrt mælieiningarverðið er á verðmiða.
Neytendasamtökin leggja til að farið verði að dæmi Svía sem gera kröfu um
staðlaðar merkingar eða ákveðið útlit á verðmiðum til hægðarauka fyrir neytendur.
Hitaeiningar á matseðla
Innihaldslýsing á ís
Skýrar verðmerkingar