Litli Bergþór - 01.06.2013, Blaðsíða 26
26 Litli-Bergþór
Albert Haukur Daðason er fæddur í Reykjavík
7. september 1925. Foreldrar hans voru Daði
Guðmundsson frá Selárdal í Hörðudal og Guðlaug
Guðjónsdóttir á Skúmstöðum á Eyrarbakka. Þau
bjuggu aldrei saman. Guðlaug móðir Hauks eignaðist
eina dóttur, Ingibjörgu Sigvaldadóttur, hálfsystur
Hauks, með manni sínum Sigvalda Sigurðssyni.
Um áramótin 1930 verður sá hörmulegi atburður
að þau móðir hans og stjúpi farast bæði í húsi sínu út
frá reykeitrun frá kolaofni. Systir hans, þá níu mánaða
gömul, hafði sofnað kvöldið áður hjá vinafólki í
læknishúsinu á Eyrarbakka og vegna fannfergis
og ófærðar var ákveðið að leyfa henni sofa þar um
nóttina. Ugglaust var sú ákvörðun hennar lífgjöf.
Forlögin höfðu löngu áður forðað Hauki frá þessum
válega atburði en hann ólst alla tíð upp hjá ömmu
sinni og afa, þeim Guðrúnu Vigfúsdóttur og Guðjóni
Jónssyni á Skúmstöðum á Eyrarbakka.
Þar voru einnig til heimilis móðurbræður hans, þeir
Eyþór og Jón, og áttu þeir einnig drjúgan þátt í hans
mótunarárum.
Skömmu eftir móðurmissinn deyr Guðjón, afi
Hauks, en Guðrúnar ömmu sinnar naut Haukur all
lengi eða til ársins 1959 en hún hafði sannarlega
gengið honum í móðurstað og naut hann leiðsagnar
hennar og ástríkis í góðu samfélagi og umhyggju
sinna móðurbræðra.
Sáralítil voru samskipti Hauks við blóðföður sinn,
Daða, sem hann hitti í fyrsta sinn á fullorðinsárum.
Á uppvaxtar- og bernskuárum Hauks er Eyrar-
bakki nafli alheimsins. Þar er gríðarmikil verslun,
bæði inn og útflutningshöfn, sláturhús, fiskverkun,
útgerð og Iðnskóli, þar sem m.a. Tungnamennirnir
Diðrik Jónsson í Einiholti og Lýður Sæmundsson á
Gýgjarhóli, sóttu sína iðnmenntun. Þá var einnig
almennur búskapur á flestum heimilum, þar sem fólk
bjó með hesta, kindur, kýr, hænur og fleira sem gerði
það að verkum að þorpið iðaði af mannlífi fólks á
öllum aldri.
Á þeim árum var ekki búið að finna upp
leikskóla, róluvelli, íþróttahús eða annað viðlíka
efni til afþreyingar fyrir ungmenni þeirra tíma.
Aftur á móti byggðist lífsgleði barna og unglinga á
Eyrarbakka, eins og víða annarsstaðar, á frumkvæði
og uppfinningasemi þeirra sjálfra. Þarna var kjörið
umhverfi fyrir allskyns prakkarastrik. Ekki er ég alveg
viss, en renni þó í grun, að Hauki hafi auðnast að leggja
þarna grunn að sinni sérþekkingu á allskyns prakkara-
og strýðnishæfileikum sem löngum hefur verið hans
sérgrein og ekki virðist mér hann hafa lagast mikið
með aldrinum.
Já, hann beygðist snemma krókurinn, hann var
ekki hár í loftinu þegar hann var orðin mjög virkur
í allsherjar hrekkjalómafélagi á Bakkanum. Haukur
mun trúlega seint viðurkenna það en ég renni samt í
grun að hann hafi frekar verið þar í framvarðarsveit
en baka til.
Frægast var um stórkostlegan reimleika í skólanum,
þar sem skúringafötur endastungust fullar af vatni án
þess að nokkur maður kæmi nærri og skúringakonan
hljóp organdi heim til sín með draugana á hælum sér
og neitaði svo að skúra meir í því draugabæli. Eða
í húsi einu þar sem einhver árrisulasti bóndinn beið
endalaust eftir dagrenningu og fór ekki framúr fyrr en
70 ára vera Hauks Daðasonar
í Biskupstungum
Afmælishátíð haldin að Vatnsleysu þann 1. desember 2012 af því tilefni.
Erindi flutt af Einari Gíslasyni í Kjarnholtum.
Haukur á góðum degi í Tungnaréttum á árum áður.