Ægir - 01.04.2002, Blaðsíða 6

6
P I S T I L L M Á N A Ð A R I N S
Á aðalfundi Samherja á dögunum lét
Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjóri
félagsins, þau orð falla að hann teldi
að hlutafélög hefðu ekki horft nægi-
lega til þess að greiða eigendum
ásættanlegan arð af sínum fjárfesting-
um. Þetta voru athyglisverð ummæli
og eftir þeim var tekið. Og Þorsteinn
Már og aðrir stjórnendur í Samherja
sýndu hug sinn í verki í þessum efn-
um þegar þeir lögðu tillögu fyrir aðal-
fund um greiðslu 30% arðs af nafn-
verði hlutafjár í Samherja. Það er auð-
vitað rétt hjá forstjóra Samherja að
afar mikilvægt er að hluthafar njóti
þess ef vel gengur í rekstri fyrirtækja,
þeir fái til baka ríkulegan arð af fjár-
festingum sínum. Það hlýtur að vera
viðkomandi fyrirtækjum mikill styrk-
ur þegar til lengri tíma er litið og
þetta styrkir líka hlutabréfamarkaðinn
verulega.
Í hlutabréfaniðursveiflunni í fyrra
setti ég fram þann spádóm að ef eitt-
hvað gæti togað markaðinn upp aftur
væri það sjávarútvegurinn. Sem er að
koma á daginn. Það er þrátt fyrir allt
gamli, góði sjávarútvegurinn sem
stendur af sér þann ólgusjó sem mörg
fyrirtæki, ekki síst þau sem teljast til
tæknigeirans, hafa lent í á síðustu
misserum. Þetta staðfestir að sjávarút-
vegurinn er ennþá og mun áfram
verða undirstaða okkar efnahagslífs,
hvað sem hver segir. Það er ágætt að
þeir sem ráðleggja mönnum kaup á
hlutabréfum hafi það hugfast í næstu
hlutabréfamarkaðssprengju. Gengis-
tap á fyrri hluta síðasta árs gerði það
að verkum að sum sjávarútvegsfyrir-
tæki náðu ekki að sýna verulegan
hagnað í ársreikningum sínum. Hins
vegar má almennt segja að framlegð í
rekstri fyrirtækjanna hafi verið góð og
það skiptir höfuðmáli. Það er enginn
vafi á því að ef fram fer sem horfir að
jafnvægi komist á í þjóðarbúskapnum
á þessu ári, bæði hvað viðkemur geng-
isskráningu og verðlagi, er þess að
vænta að sjávarútvegurinn sýni góðar
afkomutölur á þessu ári. Slíkt er þjóð-
arbúinu mikilvægt, fyrirtækjunum og
þeim byggðarlögum þar sem þau
starfa. Sjávarútvegurinn verður að hafa
borð fyrir báru til þess að grynnka á
miklum skuldum, en jafnframt er
honum lífsnauðsynlegt að geta ráðist í
fjárfestingar, annað hvort til endurnýj-
unar tækjabúnaðar og skipa eða til
nýrra landvinninga, eins og t.d. í fisk-
eldi.
Spurn eftir fiski í heiminum heldur
væntanlega áfram að aukast og Íslend-
ingar verða að vera undir það búnir að
geta mætt þeirri eftirspurn. Það verð-
ur nær örugglega ekki gert með aukn-
um veiðum úr villtum fiskistofnum
við landið, fátt bendir til að úr þeim
verði tekið öllu meira á ári hverju en
gert er í dag. Viðbótin verður því að
koma frá fiskeldi. Þetta er fiskveiði-
þjóðum sem við keppum við á erlend-
um mörkuðum, eins og til dæmis
Norðmönnum, löngu ljóst og því hafa
þeir uppi stór áform í eldi hvítfisks,
t.d. þorsks. Við Íslendingar þurfum
líka að vera á tánum í þessum efnum
og því ber að fagna að vinna að stefnu-
mörkun í hérlendu þorskeldi er komin
í fullan gang. Ólafur Halldórsson,
fiskifræðingur, skilaði þorskeldis-
skýrslu til sjávarútvegsráðherra um
miðjan apríl og vinna er hafin við
viðamikið þorskeldisverkefni sem
Valdimar Ingi Gunnarsson, sjávarút-
vegsfræðingur, leiðir. Markmiðið með
þessu verkefni er að meta samkeppnis-
hæfni þorskeldis á Íslandi, móta
stefnu í rannsókna- og þróunarvinnu
og afla og miðla upplýsingum um
þorskeldi.
Vitanlega er alltof snemmt að spá
fyrir um hvernig Íslendingum vegnar
í þorskeldi, en orð eru til alls fyrst og
það sem öllu máli skiptir er að menn
hafa markað um það stefnu að leggja
fjármuni og vinnu í öflun upplýsinga
og rannsóknir. Þetta er grunnurinn og
á honum verður að byggja í þessu eins
og öðru. Og það skiptir miklu máli að
mörg af stóru sjávarútvegsfyrirtækj-
unum taka af fullum krafti þátt í upp-
byggingu og þróun fiskeldis, hvort
sem það er þorsk- eða laxeldi. Nægir
þar að nefna Samherja, Útgerðarfélag
Akureyringa, Hraðfrystihúsið Gunn-
vöru og Síldarvinnsluna. Finnbogi
Jónsson, stjórnarformaður Samherja,
setti fram eftirtektarverðar hugrenn-
ingar um fiskeldi á aðalfundi Sam-
herja nýverið. Þar sagði hann m.a.:
„Hér getur í raun verið um stóriðju að
ræða á Austurlandi ef vel tekst til í
fiskeldinu. Þegar höfð er í huga sú
þekking sem til staðar er á laxeldi í
dag og þeir möguleikar sem Síldar-
vinnslan og Samherji hafa sameigin-
lega, er ekki annað hægt en að horfa
tiltölulega björtum augum á að hægt
sé að ná árangri í þessari mikilvægu
atvinnugrein.“
Við höfum vissulega aflað okkur
umtalsverðrar þekkingar í fiskeldi og
á henni er og verður byggt. Mikilvæg-
ast af öllu er að við reynum ekki að
sigra heiminn í þessum efnum í einu
áhlaupi. Þetta er langtímaverkefni þar
sem sígandi lukka er best.
Horft fram á veginn
með ýsuna og þorskinn
Pistil mánaðarins skrifar
Óskar Þór Halldórsson, blaðamaður