Ægir - 01.04.2002, Blaðsíða 8

8
Hafsbotninn við Ísland hefur
ekki nema að litlu leyti verið
kortlagður og hérlendis hefur
reyndar ekki verið tiltækur
tæknibúnaður til slíks, fyrr en
nýjasta rannsóknaskip Hafrann-
sóknastofnunarinnar, Árni Frið-
riksson, kom til sögunnar. Fjöl-
geislamælirinn (Multibeam Echo
Sounder) um borð í Árna Frið-
rikssyni, skapar nýja möguleika
fyrir öflun upplýsinga til ná-
kvæmrar kortlagningar hafs-
botnsins. Tækið er af gerðinni
Simrad EM 300, 30 kHz og það
virkar í stórum dráttum á þann
veg að það sendir 135 geisla sam-
tímis til botns en þess má geta til
samanburðar að venjulegur dýpt-
armælir í skipi sendir aðeins einn
geisla til botns. Breidd mælinga-
svæðisins með fjölgeislamæli er
fimmfalt sjávardýpi, sem þýðir að
ef dýpið er t.d. 200 metrar er
mælt 1.000 metra breitt hafsvæði
í einu lagi. Tækið hentar best til
mælinga á 100-3.000 metra dýpi
en það er sagt hafa burði til mæl-
inga á allt að 5.000 metra dýpi.
Tólf þúsund ferkílómetra
mælingasvæði fyrir
sunnan land
Fjölgeislamælirinn var notaður í
fyrsta skipti í leiðangri Árna Frið-
rikssonar í september 2000. Tæk-
ið stóðst fyllilega allar væntingar
og meira til. Á fjórum dögum var
mælt um 4.300 ferkílómetra
svæði suður af landinu, nánar til-
tekið á Kötluhryggjum suður af
Kötlugrunni, í Reynisdjúpi og í
Hafrannsóknastofnunin:
Fjölgeislamælir gefur
nákvæmar upplýsingar
um hafsbotninn
Fjölgeislamælir um borð í hafrannsóknaskipinu Árna Friðrikssyni veitir
nýjar og nákvæmari upplýsingar um lögun og gerð hafsbotnsins við Ís-
land en unnt hefur verið að afla til þessa með tækjum um borð í ís-
lenskum skipum. Mælingar fyrir sunnan land og í Arnarfirði, gefa
gleggri mynd af þessum hafsvæðum en áður hafði verið þekkt.
Guðrún Helgadóttir, jarðfræðingur, á vinnustofu sinni á Hafrannsóknastofnuninni.
Mynd: Hreinn Magnússon.
Sendi- og móttökubotnstykki fjölgeislamælisins eru fest neðan á kjöl Árna Friðriks-
sonar RE 200.
H A F S B O T N S R A N N S Ó K N I R