Ægir - 01.08.2002, Blaðsíða 16

16
S K I PA S M Í Ð A R
staða getur veitt íslenskum skipa-
iðnaði tímabundið sóknarfæri.
14. Þó að ríkisstyrkir hafi verið
afnumdir verður heimilt að veita
styrki til skipaiðnaðarins vegna
rannsókna og þróunar og á grunni
almennra byggðastyrkja eftir árs-
lok 2003.
Efling Tryggingasjóðs
útflutningslána
Af samtölum við forsvarsmenn
skipasmíðastöðvanna má ráða að
töluvert hefur verið að gera í við-
haldsverkefnum að undanförnu,
en sem fyrr er lítið um nýsmíðar.
Framundan eru viðhaldsverkefni,
en þegar til margra mánaða er lit-
ið eru menn nokkuð áhyggjufull-
ir. Þess vegna segja skipasmíða-
menn að í auknum mæli verði að
horfa út fyrir landsteinana. En til
þess þarf umtalsvert fjármagn og
eflingu Tryggingasjóðs útflutn-
ingslána. Í áðurnefndri skýrslu er
lagt mjög eindregið til að sjóður-
inn verði efldur þannig að t.d.
skipasmíðaiðnaðurinn eigi auð-
veldara með fjármögnun útflutn-
ingsverkefna og samningsgerð.
„Vegna almennra jafnræðissjónar-
miða,” segir í skýrslunni, „þarf að
gera innlendum aðilum kleift að
njóta sömu kjara í fjármögnun
skipasmíðaverkefna hvort sem
skipt er við erlendar stöðvar eða
innlendar. Til að viðunandi ár-
angur náist þarf að koma á sam-
starfi viðskiptabankanna og enn-
fremur Tryggingasjóðs útflutn-
ingslána. Sjóðurinn myndi veita
endurgreiðsluábyrgð og ennfrem-
ur ábyrgð á afhendingu, þ.e.
skilatryggingu, sem síðan yrði
nýtt til að fjármagna smíðaverk-
efni á samkeppnishæfum vöxtum
fyrir milligöngu viðskiptabanka.”
Ýmsar tillögur
Lagt er til í skýrslunni að aukið
verði formlegt samstarf innan
hérlends skipasmíðaiðnaðar og
við hönnuði skipa. Til þess að
unnt sé að bjóða heildarlausnir og
ná meiri árangri í útflutningi sé
mikilvægt að koma á öflugu sam-
starfi hönnuða, skipasmíðastöðv-
Óhætt er að segja að nýsmíðar skipa hafi
verið mjög takmarkaðar síðasta áratuginn,
en miðað við áhuga erlendra kaupenda á
nýsmíði frá Ósey er vonandi að eitthvað sé
úr að rætast. Eins og er eru átta skip í
pöntun hjá Ósey, fjögur til Færeyja, þrjú til
Írlands og eitt er fyrir íslenskan aðila.
Af tuttugu skipum sem voru smíðuð hér
á landi síðustu ellefu ár hafa sex verið
smíðuð hjá Ósey, þar af fjögur á árinu
1999. Átta af þeim níu skipum sem hafa
verið smíðuð sl. þrjú ár hafa pólska
skrokka. Það segir sína sögu að síðustu
stóru skipin, sem svo má kalla, voru smíð-
uð í Slippstöðinni á Akureyri árin 1991 og
1992. Þetta voru Bylgja VE og Þórunn Sveinsdóttir VE.
Hins vegar var mjög líflegt í nýsmíði á árunum 1987 til 1990.
Þá voru smíðuð 44 skip, mest 9,9 tonna
bátar til strandveiða. Á þessum árum voru
einnig smíðuð þrjú raðsmíðaskip auk
Breiðafjarðarferjunnar Baldurs.
Á árunum 1990 til 2001 komu í það
minnsta 50 nýsmíðuð skip erlendis frá, þar
af 20 frá Noregi, 15 frá Póllandi og 12 frá
Kína.
Ef aldur íslenska skipastólsins er skoðað-
ur kemur í ljós að hann er kominn til ára
sinna – meðalaldur alls flotans er um 20 ár
og ef horft er til báta á stærðarbilinu 50-
500 brl. er meðalaldurinn nálægt 30 árum.
Í desember sl. voru rösklega 1000 skip á
skrá hér á landi, þar af er um fjórðungur
smíðaður á síðasta áratug. Um 55% skipanna eru smíðuð á árun-
um 1971-1990 og um 20% frá 1940-1970.
Íslenski skipastóllinn er kominn til ára sinna –
meðalaldur hans er tuttugu ár. Ef bara er hins
vegar litið til bátaflotans er meðalaldurinn um
30 ár.
Flotinn er farinn að eldast