Ægir - 01.04.2003, Blaðsíða 6

6
P I S T I L L M Á N A Ð A R I N S
Það virðist flestum bera saman um að
skilyrðin í sjónum við landið séu með
allra besta móti um þessar mundir.
Það má til sanns vegar færa, enda er
hitastig sjávar, að sögn vísindamanna,
umtalsvert hærra en í meðalári. Ætla
má að hærri sjávarhiti hafi umtalsverð
áhrif á fiskveiðar við landið. Menn
hafa til dæmis nefnt að vegna þess
hversu sjórinn er hlýr fyrir norðan
landið megi ætla að hegðun loðnunnar
taki breytingum og það sama á við
um rækjuna, svo dæmi séu tekin.
Jafnvel hefur döpur grálúðuveiði á síð-
ustu vikum vestur á Hampiðjutorgi
og tregða í karfaveiðinni á Reykjanes-
hrygg verið tengd við óvenjulega hlýj-
an sjó við landið. Auðvitað eru þetta
allt meira og minna getgátur, vísindin
eru ekki orðin það örugg að þau geti
fullyrt að breytingar í fiskgengd milli
ára tengist með óyggjandi hætti
breyttu tíðarfari og hitastigi sjávar. En
vissulega vakna margar forvitnilegar
spurningar í þessum efnum sem vís-
indamenn geta vonandi í framtíðinni
svarað með nákvæmari hætti en í dag.
Kosningaumræðan
Margt var skrafað fyrir kosningar.
Fiskveiðistjórnunin var mönnum hug-
leikin, eins og við mátti búast. Fyrn-
ingarleið eða ekki fyrningarleið. Um
það var helst rifist. Almenningur stóð
hins vegar eins og illa gerður hlutur
og skildi hvorki upp né niður hvað
frambjóðendurnir voru að tala um.
Leyfi mér líka að efast um að þeir hafi
sumir hverjir skilið sjálfir hvað þeir
voru að tala um. En hvað um það,
mönnum fyrirgefst í hita leiksins fyrir
kosningar. Þá er allt sagt, sem menn
myndu í annan tíma ekki láta frá sér
fara. Ég tók eftir því að forstjóri Sam-
herja benti frambjóðendum góðfús-
lega á að málið snérist ekki bara um
það kerfi sem menn ynnu eftir við að
draga aflann úr sjónum. Ekki mætti
gleyma vinnsluþættinum og sölu af-
urðanna. Þetta er hárrétt hjá Þorsteini
Má. Margir vilja loka augum og eyr-
um fyrir því að það er ekki nóg að
veiða fiskinn í sjónum, við þurfum
líka að selja hann. Íslenskar sjávaraf-
urðir selja sig sjálfar, því fer víðs fjarri.
Við þurfum nefnilega að hafa mikið
fyrir því að selja íslenska fiskinn,
miklu meira en margur heldur. En
lykilatriðið í því að gera stóra sölu-
samninga fram í tímann er að geta
fullyrt og staðið við það að kúnninn
fái þær vörur sem hann vill marga
mánuði eða ár fram í tímann. Íslensk-
ur sjávarútvegur á í mjög harðri sam-
keppni á öllum mörkuðum og sú sam-
keppni á eftir að harðna enn frekar
þegar bolfiskafurðir úr eldi hrúgast
inn á markaðina. Því miður getum við
ekkert fullyrt um það að svo komnu
máli að sjávarútvegur eins og hann er
rekinn í dag verði á Íslandi eftir tíu ár,
hvað þá þrjátíu ár. Þegar þetta er haft
í huga er óhætt að segja að mörg bros-
leg ummælin hafi fallið í kosninga-
baráttunni fyrir nýafstaðnar alþingis-
kosningar. Eitt er að veiða fiskinn og
gildir þá einu í hvaða kerfi hann er
veiddur. Annað er að selja afurðirnar
og tryggja rekjanleika þeirra frá veið-
um til neytenda. Sölumálin og rekjan-
leikinn er það sem málið mun öðru
fremur snúast um á næstu árum.
Fjárskortur hjá Gæslunni
Landhelgisgæslan stendur illa fjár-
hagslega og hefur gert í langan tíma,
eins og kemur fram í umfjöllun Ægis
í þessu tölublaði. Málið kom til um-
ræðu í hita leiksins í kosningabarátt-
unni. Fulltrúar allra flokka dásömuðu
mikilvæga starfsemi Landhelgisgæsl-
unnar og hétu því að þeir vildu sjá
fjárhagslegan veg hennar meiri og
betri. Vonandi að eitthvað sé að marka
þessar yfirlýsingar því það er með öllu
ótækt að Gæslan búi við fjárskort ár
eftir ár. Landhelgisgæslan er okkar
„her“ og því hlýtur að vera grundvall-
aratriði að henni sé skapaður eðlilegur
rammi sem geri kleift að sinna eftir-
litsskyldu sinni og öðrum lögboðnum
verkefnum. Endurnýjun tækjaflota
Gæslunnar er aðkallandi verkefni,
bæði á sjó og í lofti. Alltof lengi hefur
verið beðið eftir smíði nýs varðskips
og endurnýjun flugflotans er líka
tímabær. Vonandi leggur ný ríkis-
stjórn áherslu á málefni Landhelgis-
gæslunnar á þessu kjörtímabili – um
það er örugglega breið samstaða í
þjóðfélaginu.
Af sjávarhita
og hitamálum
Pistil mánaðarins skrifar
Óskar Þór Halldórsson, blaðamaður