Ægir - 01.09.2003, Blaðsíða 8
8
F I S K V I N N S L A
Í hinni eilífu og á stundum há-
væru umræðu um sjávarútvegs-
mál virðast oftar en ekki gleymast
grundvallaratriðin: Um hvað
snýst sjávarútvegur? Svarið er vit-
anlega margþætt og má segja að
einfaldasta svarið sé að atvinnu-
greinin sé undirstaða efnahags
okkar. Blómlegur sjávarútvegur
sé lykill að velferð landsmanna.
Vissulega er þetta útgangspunkt-
ur í umræðunni en hana má
þrengja ögn meira og segja að út-
vegurinn taki til þriggja þátta. Í
fyrsta lagi markaðsmála. Ekki
etum við allan aflann heldur er
brýnt fyrir okkur að selja hann er-
lendis á sem hæstu verði með sem
minnstum tilkostnaði. Þannig
öflum við þjóðarbúinu stærstan
hluta tekna sinna. Í öðru lagi
hvernig við viljum veiða fyrir
þessa markaði og í þriðja lagi
hvernig skiptum við kökunni á
sem réttlátastan hátt.
Umræðan um sjávarútveg hefur
langmest snúist um tvo síðar-
töldu þættina. Seint mun verða
sátt um skiptingu verðmæta enda
verið deilt um þau allt frá þeirri
tíð að formenn deildu hlutnum á
fjörukambinum eftir róður með
karla sína. Hitt vekur e.t.v. meiri
furðu að við skulum eyða öllu
þessu púðri í endalaust þref um
það HVERNIG fiskurinn skuli
veiddur. Í raun ættum við að
leggja höfuðáherslu á umræður
um bestu markaðina. Hvar fáum
við best verð fyrir aflann? Það á
að vera útgangspunktur - annað
fylgir svo í kjölfarið - nánast sem
tæknileg útfærsla. Það skyldi þó
aldrei fara svo að Kínverjar komi
okkur nú til bjargar í þessum efn-
um.
Frysting eða ferskt?
Umræðan um hrun sjófrystingar í
Noregi hefur vakið okkur af vær-
um blundi og beint sjónum okkar
að markaðsmálum í meira lagi en
áður. Og var tími til kominn.
Vitað er að Kínverjar hafa slegið
okkur við með vinnslu á sjófryst-
um bolfiski. Við munum ekki
keppa við launakostnað þeirra í
fiskvinnslu fremur en í fatagerð
eða öðrum iðnaði. Þrátt fyrir
flutningskostnað til og frá Kína
geta þeir boðið vöru á 20-30%
lægra verði en við bjóðum. Með
öðrum orðum; Kínverjar ýta okk-
ur þannig út af mörkuðum með
sjófrystan bolfisk. Áfram eigum
við þó tækifæri en í öðrum teg-
undum (karfa, grálúðu o.s.frv.).
Og hvað svo? Eina og rökrétta
svar okkar er að bregðast rétt við
og leita nýrra markaða - rétt eins
og Norðmenn, keppinautar okk-
ar, eru að byrja á. Sóknarfærin
virðast liggja í útflutningi á
ferskfiskmarkaði (í enn ríkari
mæli, auk saltfiskmarkaða). Þar
eigum við að geta notið legu okk-
ar gagnvart Evrópu og Ameríku,
góðum samgöngum og þekkingar
á mörkuðunum. Tækifærin blasa
við. Mér er kunnugt um að þegar
eru nokkrar útgerðir byrjaðar að
laga sig að þessum breyttu mark-
aðasaðstæðum. Enda er það lífs-
nauðsyn fyrir fyrirtækin og þjóð-
arbúið í heild sinni. Þeir sem
draga að laga sig að markaðnum
Hjálmar Árnason,
formaður þingflokks
Framsóknarflokksins
og fulltrúi flokksins í
sjávarútvegsnefnd
Alþingis, skrifar.
„Trú mín er sú að við munum á næstu
misserum sjá mikla byltingu víða um
land. Sú bylting gæti falist í því að menn
færi allt að 70.000 tonna afla frystiskipa
í bolfiski yfir á ísfisktogara en þó einkum
landróðrabáta.“
Kínverskur friður?
Úr fiskvinnslu í Kína.
Mynd: Sturlaugur Daðason/SH-Þýskalandi