Ægir - 01.09.2003, Blaðsíða 11

11
sambærilegur, sameiginlegur
leiðangur á næsta ári til þess að
meta úthafskarfastofninn. "Það
tekur tvö ár að undirbúa slíkan
leiðangur og því er ekki mögu-
legt að gera hann út á næsta ári.
Hins vegar hefur ekki verið tekin
um það ákvörðun hér á Hafrann-
sóknastofnuninni hvernig þessum
rannsóknum verði hagað á næsta
ári. Það liggur hins vegar fyrir að
næsta skrefið í þessum rannsókn-
um er að vinnunefnd innan Al-
þjóðahafrannsóknaráðsins mun
fjalla um niðurstöður úthafskarfa-
leiðangra síðustu tíu ára og reyna
að meta hvort mönnum hafi yfir-
sést um eitthvað í skipulagi leið-
angranna sem farnir hafa verið á
undanförnum árum. Í þessa vinnu
verður farið að beiðni okkar sem
höfum unnið að þessum rann-
sóknum, enda er það okkar mat
að mikilvægt sé að fleiri vísinda-
menn komi að málum og leggi
mat á þær rannsóknaaðferðir sem
hefur verið fylgt."
Hvar var úthafskarfinn
í júní sl.?
Eins og áður segir var rannsókna-
leiðangurinn í júní mjög yfir-
gripsmikill og því kom það
mönnum í opna skjöldu að ekki
skyldi finnast meira af úthafskarfa
en raun bar vitni. "Það lítur út
fyrir að á þessum tíma hafi karf-
inn haldið sig enn vestar en við
vorum að mæla, þó svo að svæðið
sem við mældum hafi verið mun
stærra en áður og teygt sig um-
talsvert sunnar og vestar en venja
er til í þessum mælingum. Það
liggur fyrir að útbreiðsla út-
hafskarfa er mjög tengd sjávar-
hita. Við höfum séð hann í þétt-
ustu lóðningunum þar sem sjáv-
arhitinn er á bilinu 3-4 gráður.
Það má orða það svo að þessi sjáv-
arhiti hafi frá árinu 1994 verið að
færa sig vestar og sunnar og því
höfum við gert ráð fyrir því að
karfinn myndi færa sig vestar. Í
rannsóknaleiðangrinum í júní sl.
skoðuðum við vissulega hafsvæði
með þessum sjávarhita, en fund-
um lítið sem ekkert af karfa. Við
höfum ekki skýringu á því, nema
þá að karfinn hafi á þessum tíma
haldið sig enn vestar en nokkurn
hafði getað órað fyrir."
Uppistaðan í úthafskarfaveið-
unum í ár var á 44° V og allt að
48° V. "Í júlí leituðu skipin
sunnan við Hvarf og fundu lítið
af karfa, sem var í fullu samræmi
við okkar mælingar. Á þessu
svæði er yfirleitt góð veiði í júlí,
en hún brást í ár. Uppistaðan í
veiðinni var hins vegar mun
sunnar, þar sem við urðum ekki
varir við karfa í leiðangrinum í
júní."
Tímasetning
rannsóknaleiðangra
Þorsteinn Sigurðsson segir að nú
liggi fyrir ráðgjöf Alþjóðahaf-
rannsóknaráðsins um veiðar á út-
hafskarfa árið 2004, sem byggi að
stórum hluta á fyrirliggjandi
gögnum um veiði. "Í skýrslu okk-
ar eftir rannsóknaleiðangurinn í
júní sögðum við að ef sumar- og
haustveiðarnar yrðu í samræmi
við okkar mælingar, yrði að end-
urmeta veiðiráðgjöf fyrir næsta ár.
Það kom hins vegar í ljós að veið-
in var mjög góð og hún hefur í
raun sjaldan verið betri. Ég á því
ekki von á því að Alþjóðahafrann-
sóknaráðið breyti ráðgjöf sinni
fyrir næsta ár," segir Þorsteinn.
Þorsteinn segir að í ljósi niður-
stöðu af rannsóknaleiðangri sum-
arsins velti menn því fyrir sér
hvort júní sé heppilegasti tíminn
til mælinga á úthafskarfanum. Af
reynslu undanfarinna ára hafi
menn talið að júní væri best til
þess fallinn, enda mest veiði á
þessum tíma. Reynslan í ár sýni
hins vegar að veiðitímabilið sé að
færast til og líkur séu á mestri
veiði þegar kemur fram í júlí og
ágúst. Þorsteinn segir því hugs-
anlegt að betur gæti gengið að
mæla úthafskarfann seinna en
gert hafi verið á undanförnum
árum.
Sjávarhitinn hefur áhrif
„Það er alveg ljóst að sjávarhitinn
er þarna nokkuð afgerandi þáttur,
en ég tel líka ástæðu til þess að
hafa áhyggjur af því að stofnstærð
úthafskarfans sé eitthvað að
minnka, enda hefur útbreiðslu-
svæði hans greinilega farið
minnkandi á síðustu tíu árum.
Sókn þeirra þjóða sem ráðgjöf Al-
þjóðahafrannsóknaráðsins nær yfir
hefur tekið litlum breytingum
undanfarin ár. Hins vegar er
hvergi skráður afli skipa sem eru
t.d. gerð út undir fánum Belize
og Dóminíska lýðveldisins
Vegna þess að við vitum ekki
hvað þessi skip eru að veiða, þá er
erfitt að meta heildarsókn í karf-
ann. Það er auðvitað mjög slæmt
og í raun óviðunandi staða,“ segir
Þorsteinn Sigurðsson.
R A N N S Ó K N I R
„Við sögðum í okkar
skýrslu um leiðangur-
inn í júní að við vild-
um ekki leggja end-
anlegt mat á ástand
úthafskarfastofnsins
fyrr en að loknum
veiðum á þessu svæði
síðsumars og á haust-
mánuðum.“
„Það er alveg ljóst að sjávarhitinn er nokkuð afgerandi þáttur, en ég tel líka ástæðu
til þess að hafa áhyggjur af því að stofnstærð úthafskarfans sé eitthvað að minnka,“
segir Þorsteinn Sigurðsson á Hafrannsóknastofnuninni.