Ægir - 01.02.2003, Blaðsíða 19

19
F J Á R M Á L
Stefán Broddi segir ljóst að
staða sjávarútvegsfyrirtækja
gagnvart styrkingu krónunnar að
undanförnu sé afar mismunandi.
„Ég hef fyrst og fremst fréttir af
stærstu sjávarútvegsfyrirtækjun-
um, þeim fyrirtækjum sem eru
skráð í Kauphöll Íslands. Bæði
tekjur þessara fyrirtækja og
skuldir eru nær eingöngu í er-
lendum gjaldmiðlum. Þau félög
sem fyrst og fremst eru með
skuldir sínar hér innanlands
standa ekki vel að vígi þegar
krónan styrkist eins mikið og
raun ber vitni, en staðan er mun
betri hjá þeim fyrirtækjum sem
eru með nær allar sínar skuldir í
erlendum myntum. En það er
ljóst að það mun ekkert sjávarút-
vegsfyrirtæki geta rekið sig til
lengdar ef framlegðin lækkar nið-
ur úr öllu valdi, sem hún gerir
þegar gengi krónunnar er mjög
hátt.“
Ekki séríslenskt fyrirbæri
Áætlanagerð í atvinnulífinu er
ákveðnum erfiðleikum háð þegar
svo miklar sveiflur verða á
skömmum tíma á genginu. Stefán
Broddi segir að margar þjóðir
þurfi að glíma við sama vanda-
mál. „Í nokkrum af okkar sam-
keppnislöndum hafa útflutnings-
fyrirtæki þurft að kljást við óhag-
stæða gengisþróun og sveiflur. Í
Noregi hafa landvinnslan og fisk-
eldisfyrirtæki kvartað mjög und-
an háu gengi norsku krónunnar
og á Nýja Sjálandi eru menn
sömuleiðis að upplifa miklar
sveiflur á gjaldeyrismörkuðum,
svo dæmi séu nefnd. Þar eru stór
sjávarútvegsfyrirtæki að keppa
við okkur á alþjóðlegum mörkuð-
um fyrir sjávarfang. Það er því
fjarri því séríslenskt fyrirbæri að
gengi gjaldmiðilsins sveiflist upp
og niður.“
Frekari styrking með stóriðju-
framkvæmdum
Á síðasta ári var afkoma sjávarút-
vegsfyrirtækja almennt góð, en
Stefán Broddi segir engan vafa á
því að afkoman verði mun lakari í
ár. „Greining Íslandsbanka spáir
því að að krónan muni styrkjast
frekar á þessu og næsta ári þegar
stóriðjuframkvæmdir á Austur-
landi hefjast af fullum krafti. Og
almennt sýnist okkur að við get-
um búist við sterkri krónu í þrjú
til fjögur ár á meðan stóriðju-
framkvæmdir standa sem hæst en
síðan fylgi leiðrétting til lækkun-
Stefán Broddi Guðjónsson hjá Greiningu Íslandsbanka:
Býst við sterkri krónu
næstu árin
- á meðan stóriðjuframkvæmdir á Austurlandi verða í fullum gangi
„Gengi krónunnar ræðst á markaði í dag og
fyrst eftir að Seðlabankinn tók upp
verðbólgumarkmið var við því að búast að
krónan myndi flökta meira en áður. Við
höfum spáð fyrir um gengi krónunnar fram í
tímann, en þær spár eru gríðarlega mikilli
óvissu háðar. Fyrirtæki hafa leiðir til að draga
úr áhrifum gengissveiflna svo sem með því að
selja tekjur framvirkt. Hins vegar mun
sjávarútvegurinn alltaf þurfa að kljást við
sveiflur í gengi gjaldmiðla,“ segir Stefán
Broddi Guðjónsson, sérfræðingur hjá
Greiningu Íslandsbanka.
Gengisþróun evru og dollara gagnvart íslensku krónunni
60
70
80
90
100
110
120
1998 1999 2000 2001 2002 2003
EUR/ISK
USD/ISK
„Við sáum það líka á
þriðja og fjórða árs-
fjórðungi síðasta árs að
framlegð fyrirtækjanna
lækkaði, sem mátti fyrst
og fremst rekja til styrk-
ingar krónunnar. En á
móti varð gengishagn-
aður vegna lækkunar er-
lendra skulda.“