Ægir - 01.02.2003, Blaðsíða 20

20
F J Á R M Á L
Gengisvísitala ÍSK
100
110
120
130
140
150
160
1998 1999 2000 2001 2002 2003
ar. Í þessu ljósi gerum við ráð fyr-
ir því í okkar spám að afkoma
sjávarútvegsfyrirtækja verði lakari
á þessu ári en á síðasta ári. Við
sáum það líka á þriðja og fjórða
ársfjórðungi síðasta árs að fram-
legð fyrirtækjanna lækkaði, sem
mátti fyrst og fremst rekja til
styrkingar krónunnar. En á móti
varð gengishagnaður vegna lækk-
unar erlendra skulda.“
Enginn vafi er á því að vænt-
ingar til stóriðjuframkvæmda
hafa leitt til styrkingar krónunnar
þó svo hápunktur framkvæmd-
anna verði vart fyrr en árin 2004
og 2005. „Hækkun krónunnar
ber með sér vissa vantrú markað-
arins á því að ríki og sveitarfélög
mæti væntanlegum stóriðjufram-
kvæmdum með nægjanlegu að-
haldi og niðurskurði í fjárfesting-
um. Þessi vantrú kemur niður á
útflutningsatvinnuvegunum og
öðrum greinum sem eru í hvað
mestri samkeppni við erlenda að-
ila og ljóst er að með sterkari
krónu er verið að ryðja hluta af
starfsemi þeirra úr landi.”
Væntingar um aukningu
aflaheimilda
Í gegnum tíðina hefur sjávarút-
vegurinn átt í töluverðum erfið-
leikum með að fóta sig á sama
tíma og miklar framkvæmdir
hafa verið í samfélaginu og inn-
spýting fjármagns í efnahagslífið
hefur átt sér stað. Í gamla daga
var oft við slíku brugðist með því
að fella gengið, en það er liðin
tíð. „Sumir hafa bent á að erfið-
lega hafi gengið að byggja upp
aðra útflutningsatvinnuvegi til
hliðar við sjávarútveginn vegna
þess hversu sterkur hann hefur
verið í efnahagslífinu og gengið
markaðist af honum. Vonandi er
nú botninum náð í úthlutuðum
þorskaflaheimildum og vænting-
ar eru uppi um að við fáum að sjá
þar aukningu á næstu árum, að
þorskkvótinn verði jafnvel á
næsta fiskveiðiári 190 - 200 þús-
und tonn og kunni að fara áður en
langt um líður upp í 220 þúsund
tonn. Hins vegar má ekki gleyma
því að gagnvart gengisþróun
krónunnar getur mikil aukning
aflaheimilda reynst tvíeggjað
vopn. Ef aflaheimildir eru auknar
á sama tíma og stóriðjufram-
kvæmdir eru í fullum gangi fyrir
austan geta þær að óbreyttu
stuðlað að enn frekari styrkingu
krónunnar.“
Sterk króna næstu árin?
Að mati margra sérfræðinga er
staðan ósköp einfaldlega sú að sú
styrking krónunnar sem hefur
Þróun olíuverðs
1991-2003 (miðað við
verð í febrúarmánuði)
í Bandaríkjadollurum
1991 18,8
1992 17,9
1993 19,0
1994 13,1
1995 17,3
1996 18,6
1997 19,5
1998 13,1
1999 10,6
2000 28,0
2001 25,9
2002 19,6
2003 33,1