Ægir - 01.09.2005, Blaðsíða 11

11
S A G A N
Meðfylgjandi mynd,
sem Hafliði Óskars-
son á Húsavík
gaukaði að Ægi, er
um margt stórmerki-
leg. Myndina tók Þor-
steinn Gíslason, mat-
sveinn á Austfirðingi,
um það leiti sem
haldið var heim á
leið, af Grænlands-
miðum.
Hafliði hefur tekið saman
skemmtilega fróðleiksmola um
myndina, sem hér fljóta með:
„Það er alkunna meðal sjó-
manna, sem og annarra veiði-
manna, að þegar vel veiðist er oft
erfitt að stoppa, þ.e. að hætta
veiðum. Á það ekki síst við um
þegar langt er sótt, t.d. á fjarlæg
fiskimið. Þá vilja menn eðlilega
koma sem mestu fyrir í skipum
sínum. Þar voru Þórður Sigurðs-
son, skipstjóri, og áhöfn hans á
B/v Austfirðingi SU-3 engin
undantekning. Áhöfnin á Aust-
firðingi hafði tekið við skipinu
nýsmíðuðu, um mitt sumar árið
1951, og eftir að hafa reynt á út-
búnað skipsins á heimamiðum,
héldu Þórður og hans menn til
veiða við V-Grænland, þar sem
helst var talin aflavon um þær
mundir. Skyldi aflinn verkaður í
salt.
Ein nýjung var um borð í B/v
Austfirðingi, sem og í níu öðrum
svokölluðum nýsköpunartogur-
um, sem komu til landsins á ár-
unum 1950-1952.(sjá Ægi 6 tbl.
2005). Var þar um að ræða
mjölvinnslu, sem vakti mismikla
kátínu meðal yfir- og undirmanna
skipanna. Fannst mönnum t.d.
illa farið með plássið í lestum
skipanna, þar sem mjölið gaf ekki
mikið af sér. Auk þess sem tveir
menn voru við mjölvinnsluna,
sem ella hefðu getað verið á
dekki. Ennfremur var eldhætta af
vinnslunni.“
Mjölsekkir ofan á lífbátunum
„Aflinn brást ekki skipverjum á
Austfirðingi og þegar lestar
skipsins höfðu verið fylltar og
saltið á þrotum var aflinn „kæfð-
ur“, sem kallað er, á framdekkinu.
Fiskúrgangurinn, þ.e. hausar,
hryggir og smáfiskur, var þó
áfram unninn í mjöl þrátt fyrir
plássleysið. Menn fundu mjölinu
stað á „keisnum“ aftan við reyk-
háf skipsins, til að byrja með (sjá
mynd). Það pláss þraut og var þá
hafist handa um að raða mjöl-
sekkjunum einnig á milli og ofan
á lífbátana, á bátapallinum. Sú
stæða var líklega einir 3 metrar á
hæð (sjá mynd) og var „súrruð“
niður með vír sem náði utan um
báða lífbátana. Sést vírinn vel fyr-
ir miðjum bb lífbátnum. Þetta
átti sér stað eins og fyrr segir síð-
sumars eða í haustbyrjun árið
1951. Á þeim tímapunkti voru
einungis tveir trébátar og tveir
opnir slöngubátar um borð í tog-
urunum, auk bjarghringja. Síðar
komu korkflekar í stað slöngu-
bátanna. Tími eiginlegra gúm-
björgunarbáta kom seinna, lík-
lega skömmu fyrir 1960. Það
voru því ekki mörg björgunar-
tækin til reiðu, á langri heimsigl-
ingu, um borð í Austfirðingi í
þetta skiptið, ef þurft hefði að
grípa til þeirra í skyndingu, ein-
ungis tveir opnir slöngubátar eins
og fyrr segir og nokkrir bjarg-
hringir, sem duga skyldu fyrir
rúmlega 40 manna áhöfn.
Ef myndin prentast vel má lesa
nafn togarans á bb-lífbátnum.“
Af mjölvinnslu um borð í Austfirðingi
Þessa athyglisverðu
mynd tók Þorsteinn
Gíslason, þáverandi
matsveinn á Austfirð-
ingi. Hún segir nokkuð
merkilega sögu.
aegir9sept2005 7.11.2005 18:18 Page 11