Ægir - 01.11.2005, Blaðsíða 34

34
Æ G I S V I Ð TA L I Ð
+2'

' 3 
,

.. 44567879
Í góðu sambandi í land
Arngrímur segir að skipin sendi daglega skeyti til
útgerðarinnar til að upplýsa um hvernig veiðarnar
gangi, veður o.fl. „Þessi uppplýsingamiðlun er mik-
ilvæg, enda sér útgerðin í landi um að koma vörun-
um á markað og því þurfa menn að geta áætlað
hvenær flutningaskip eigi að vera til taks til þess að
taka fiskinn og koma honum á markað. Þorsteinn
Már og Kristján Vilhelmsson hafa daglega samband
við okkur og fylgjast vel með hvernig okkur gengur.
Þetta finnst mér mjög gott og ég minnist þess að
þegar ég var að byrja sem skipstjóri var afar gott að
fá stuðning Þorsteins og geta afgreitt mál okkar í
milli án málalenginga.“
Erfiðara að manna skipin
Á þingi Farmanna- og fiskimannasambandsins undir
lok nóvember sl. kom fram í máli Árna Bjarnasonar,
forseta sambandsins, að hann hefði miklar áhyggjur
af þróun mála varðandi mönnun skipa. Tekjur sjó-
manna hafi lækkað það mikið að erfitt væri orðið að
manna skipin. Arngrímur segir að ungt fólk í dag
hafi miklu meiri möguleika á öllum sviðum, jafnt í
námi sem starfi, en þegar hann var ungur. „Ég held
að það sé lykilatriði í að fá menn til sjós að geta boð-
ið þeim háar tekjur og góðan aðbúnað. Það er ekki
þar með sagt að útlendingar séu verri vinnukraftur
til sjós en Íslendingar, en hins vegar geta tungumála-
örðugleikar gert erfitt fyrir í öllum samskiptum um
borð í fiskiskipi. Fyrir svo utan það að menning og
ýmsar hefðir íslenskra og erlendra sjómanna geta ver-
ið ólíkar. En ég hygg að það sé rétt að við séum að sjá
ákveðnar breytingar í þessu og það má ætla að þró-
unin verði hraðari en maður gat búist við. Fyrir
fimm árum sagði maður sem svo að eftir fimmtán ár
mætti búast við að íslensk skip yrðu að hluta mönn-
uð erlendum sjómönnum, en ég held að flestum sé
ljóst að það er styttra í þetta en maður hafði reiknað
með.“
Mikil tækniþróun
Arngrímur telur að það megi alltaf gera betur í
menntun sjómanna, enda hafi orðið mikil tækniþró-
un. „Þeir sem eru að koma út úr skólum í dag fá ör-
ugglega mjög góða menntun, en við sem menntuð-
um okkur fyrir tuttugu til þrjátíu árum þurfum ör-
ugglega á því að halda að endurmennta okkur. Þegar
ég fór fyrst á Kaldbak man ég að í brúnni var stýris-
hjól, einn dýptarmælir, örbylgjutalstöð, kompás og
stýrisvísir. Annað var ekki í brúnni. Í samanburði við
nýjustu skipin í dag hafa breytingarnar verið gríðar-
lega miklar. Ekki þar fyrir að auðvitað lærir maður á
þessa nýju tækni, en það er vissulega nauðsyn á góðri
og markvissri menntun fyrir skipstjórnendur nú til
dags. Það sem við, þessir eldri, höfum framyfir þá
sem koma beint úr námi er reynslan. Velbúnaðurinn
um borð í stórum vinnsluskipum eins og Vilhelm er
líka mjög flókinn og það er ekki ofsögum sagt að í
þessum skipum sé í raun rekið heilt bæjarfélag. Raf-
magnsnotkunin um borð í Vilhelm er til dæmis á við
heilt þorp.“
Dagur eftir þennan dag
Arngrími vafðist tunga um tönn þegar hann var
inntur eftir því hvernig hann teldi að hans undir-
menn myndu lýsa honum sem skipstjóra. „Þú verður
að spyrja þá,“ sagði hann að bragði. „Ég vil hafa það
að leiðarljósi í mínum störfum að fara vel með áhöfn
og skip. Og ég vil að hlutirnir gangi vel fyrir sig og
ekki þurfi að segja mönnum mikið til. Kannski er ég
harður húsbóndi á sumum sviðum, en ég vænti þess
líka að mínir menn geti sagt um mig að ég sé sann-
gjarn. Ég er sú manngerð að vilja fara varlega og taka
ekki óþarfa áhættu, mér fellur betur að hafa vaðið
fyrir neðan mig. Jú, sjálfsagt á ég það til að vera
hundleiðinlegur við mína menn, en ég held að ég sé
fljótur að jafna mig. Með tímanum hefur manni
lærst að gera ekki óraunhæfar kröfur. Hlutirnir geta
ekki verið hundrað prósent í öllum tilvikum. Ég við-
urkenni að um tíma var maður kannski haldinn of
mikilli fullkomnunaráráttu. Það er auðvitað þannig
að það er alltaf hægt að gera betur. Og trúlega er
engin atvinna önnur til en fiskveiðar sem það á betur
við að gott sé að vera vitur eftir á. En mér hefur lærst
það með tímanum að það hefur nákvæmlega engan
tilgang að svekkja sig of lengi ef veiðarnar ganga
ekki eins vel og maður hafði vænst. Það kemur
nefnilega alltaf dagur eftir þennan dag.“
Erfitt að átta sig á loðnunni
Arngrímur segir að óneitanlega hafi fiskgengd breyst
á undanförnum árum og áratugum. „Einhvern veg-
inn finnst mér að náttúran sé að rugla okkur dálítið í
ríminu. Ég tel að breyting á hitastigi sjávar hljóti að
hafa töluvert að segja í lífkeðjunni í sjónum. Ég
hugsa að það verði alltaf erfitt að átta sig á loðnunni,
enda er hún skammlíf og því er sjálfsagt erfiðara en
ella að átta sig á henni. Það virðist vera alveg ljóst að
heiti sjórinn er alltaf að teygja sig norðar og loðnan
er stofn sem sækir í kaldan sjó. Manni finnst því ekki
óeðlilegt að hún sæki í kaldari sjó og af þeim sökum
færi hún sig norður á bóginn. Að mínu mati er því
erfitt að spá fyrir um ástand loðnustofnins. Sumir
telja að stofninn sé að hrynja, en ég rifja þá upp að
1981 voru loðnuveiðar bannaðar og síðan höfum við
verið með mjög góðar loðnuvertíðir. En ég skal við-
urkenna að ég hef séð minna af loðnu að undanförnu
en margir aðrir hafa talað um. En hvort stofninn er
kominn að einhverjum hættumörkum, það finnst
mér ólíklegt. Sumir hafa gagnrýnt flotvörpuveiðar á
loðnu, en ég hef ekki trú á því að þær séu að breyta
göngumynstri loðnunnar. En það er eins og það er að
erfitt er að fullyrða nokkuð um það sem á sér stað
undir yfirborði sjávar. En að sjálfsögðu eigum við að
hafa það að leiðarljósi í öllum okkar veiðum að fara
varlega,“ segir Arngrímur Brynjólfsson, skipstjóri á
Vilhelm Þorsteinssyni EA.
Þetta er lítið og þröngt samfélag, þverskurður af
þjóðfélaginu. Ólíkir menn, með ólíkt skap, sem verða
að læra að sitja þröngt. Fyrir marga er mjög mikill
lærdómur að vera hluti af slíku samfélagi.
Sjálfsagt á ég það til að vera hundleiðinlegur við
mína menn, en ég held að ég sé fljótur að jafna
mig. Með tímanum hefur manni lærst að gera ekki
óraunhæfar kröfur. Hlutirnir geta ekki verið hundrað
prósent í öllum tilvikum.
aegir11_des2005.qxd 16.12.2005 15:47 Page 34