Ægir - 01.11.2007, Page 41

41
raðar vistkerfum saman eftir
því hvað þau eru lík (mynd
4).
Flokkun staða m.t.t.
mengunar
Það myndi auðvelda staðarval
fyrir fiskeldi í sjó ef til væri
flokkunarkerfi fyrir, eftir því
hvað þeir væru viðkvæmir
fyrir lífrænni mengun. Slík
flokkun þyrfti að vera einföld
þannig að raunhæft sé að afla
nauðsynlegra upplýsinga um
mismunandi staði m.t.t. við-
takans. Flokkunin verður að
vera viðurkennd, þannig að
væntanlegir fiskeldisaðilar
geti treyst því að sé unnið í
samræmi við flokkun viðtak-
ans þá sé fiskeldið í samræmi
við almennar kröfur.
Markmiðið með slíkri
flokkun er að flokkunin sé
notuð til að skipuleggja fisk-
eldi miðað við aðstæður, svo
að engum umhverfiskröfum
sé fórnað
Vöktun
Fiskeldi getur valdið mengun
sem nauðsynlegt er að fylgjast
með. Mengun má skipta í þrjá
aðalflokka, þ.e. 1) efnameng-
un s.s. kopar, sink og þrávirk
efni. 2) áburðarefni, sem geta
valdið ofauðgun s.s. kolefni,
fosfór og köfnunarefni og 3)
lífrænar agnir, sem geta vald-
ið uppsöfnun lífrænna efna
við eldiskvíar.
Eftir að fiskeldi hefst í
sjókvíum er nauðsynlegt að
fylgjast með mismunandi um-
hverfisþáttum til að tryggja að
þeir haldi sig innan skil-
greindra marka. Þessir þættir
eru m.a. áburðarefni, blómg-
un þörunga og botndýralíf.
Skipta má markmiðum
rannsókna á þorskeldi í
sjókvíum upp í tvo megin
þætti: 1) umhverfi vatnsbóls-
ins og 2) umhverfi botns.
Áburðarefni í vatnsbol
Frá fiskeldi berast áburð-
arefni, sem í miklu magni
geta valdið auknum vexti
þörunga. Þörungar geta vald-
ið vandræðum séu þeir í of
miklu magni og einnig geta
vaxið eitraðir þörungar.
Frá upphafi rannsókna á
þorskeldi í sjókvíum hefur
verið lögð áhersla á umhverf-
isvöktun. Með hátæknibúnaði
er hægt að fylgjast mjög náið
með öllum breytingum sem
eiga sér stað í umhverfi
sjókvía. Matís hefur yfir að
ráða fullkomnu vöktunartæki
sem mælir m.a. leiðni, seltu,
hitastig, dýpi, straum, súrefni
og blaðgrænu (mynd 5).
Með því að mæla blað-
grænu reglulega er hægt að
fylgjast með heildarmagni
þörunga. Sýni af þörungum
eru síðan tekin reglulega til
að skoða þörunga nánar. Á
sama hátt eru efnasýni tekin
reglulega til að fylgjast með
magni áburðarefna.
Botnfall lífrænna efna
Frá fiskeldiskvíum kemur
Þ O R S K E L D I
Mynd 3. Tíðnidreifing á straumstyrk.
Mynd 6. Mismunandi fjölbreytni sýnd með Shannon-Wiener stuðli.
Mynd 5. Umhverfisvöktunartæki kemur upp úr sjó.
Mynd 4. Klasagreining á skyldleika umhverfis.