Ægir - 01.01.2008, Page 12

12
„Mikilvægasta verkefni okkar
í íslenskum sjávarútvegi er að
standa þann veg að auðlinda-
nýtingu okkar, að afrakstur
fiskistofnanna aukist. Sumt er
í góðu lagi, en hinar litlu afla-
heimildir okkar í þorskinum
eru vitaskuld algjörlega óvið-
unandi. Sá kostur að damla
áfram í lægð lítilla aflaheim-
ilda í þorski er því ekki kostur
fyrir okkur sem við getum
unað við. Við verðum að
standa þannig að málum, að
á næstu árum sjáum við
árangur þess erfiðis sem við
leggjum á þjóðina, en umfram
allt það fólk sem starfar í
sjávarútvegi og sjávarbyggð-
irnar sem eiga að svo fáu öðru
að hverfa,“ sagði Einar Krist-
inn Guðfinnsson, sjávarútvegs-
ráðherra, á ráðstefnu sem
Hafrannsóknastofnunin efndi
til 25. janúar sl. um þorsk á
Íslandsmiðum.
Sjávarútvegurinn er
bakfiskurinn
„Á síðastliðnu ári tóku stjórn-
völd ákvörðun um 30% skerð-
ingu þorskveiðiheimilda svo
stofninn ætti möguleika á að
styrkjast á komandi árum. Sú
ráðstöfun var og er umdeild
eins og við öll vitum, en við
þá ákvaðanatöku gat ég þess
að mikilvægt væri að stykja
þekkingargrunninn í framtíð-
inni. Í því sambandi hefur
ríkisstjórnin varið viðbótarfjár-
munum til að styrkja und-
irstöður ákvarðanatökunnar,
m.a. hins svokallaða togara-
ralls. Einnig hefur verið reynt
með auknum styrkjum til af-
markaðra rannsóknaverkefna
að leysa úr læðingi krafta í
landinu utan Hafrannsókna-
stofnunarinnar eða í samstarfi
við hana, sem burði hafa til
að leggja af mörkum til þor-
skrannsóknanna.
Þó svo að Hafrannsókna-
stofnunin sé enn sem fyrr
burðarás rannsóknastarfsins í
landinu, hafa hér starfsmenn
háskólanna og nemendur
rækilega hvatt sér hljóðs með
sjálfstæðum hætti eða í sam-
starfi við sérfræðinga Haf-
rannsóknastofnunarinnar, svo
eftir er tekið. Það er mik-
ilvægt að allir þeir sem eru í
aðstöðu til að leggja af mörk-
um til vísindalegra rannsókna
á fiskistofnum okkar leggist á
eitt, vinni saman og stuðli
þannig að því að samfélagið
njóti góðs af fjárfestingunni í
rannsóknunum með vel und-
irbyggðri nýtingarstefnu fyrir
þorsk á komandi árum.
Það er því gríðarlega mik-
ið í húfi. Það er af þeim
ástæðum svo mikilvægt að
okkur takist að sjá auknar
aflaheimildir í framtíðinni,
sem geti staðið undir kröfu
okkar um lífskjarasókn. Því
það vitum við - og höfum
kynnst betur núna en nokkru
sinni fyrr - að þrátt fyrir glæst-
an árangur í ýmsum öðrum
efnum, er það sjávarútveg-
urinn sem er bakfiskurinn.
Það slær víðar í bakseglin en
í sjávarútveginum og í því
umróti sem við göngum í
gegnum núna er sjávarútveg-
urinn kjölfestan sem þjóð-
arskútan okkar reiðir sig á;
jafnvel þó við höfum orðið
að sætta okkur við lakari afla-
heimildir um hríð,“ sagði sjáv-
arútvegsráðherra.
Loðnan er mikilvæg fæða
Erindin á ráðstefnunni voru
hvert öðru fróðlegra og er
ekki rými hér til þess að gera
þeim öllum viðhlítandi skil.
Rétt er þó að tæpa á nokkr-
um atriðum sem komu fram í
máli fyrirlesara.
Ólafur Karvel Pálsson og
Höskuldur Björnsson fjölluðu
í sínu erindi um fæðu þorsks-
ins, en Hafró hefur í meira en
þrjátíu ár safnað fæðugögnum
úr þorski, fyrst og fremst í
stofnmælingaleiðöngrum
stofnunarinnar í mars og að
hausti, sem og í stofnmæl-
ingaleiðöngrum rækju. Til
viðbótar hefur fæðusýnum
verið safnað daglega á nokkr-
um fiskiskipum síðustu sjö ár
til að fá magn fæðu á öllum
árstímum og kanna mun á
fæðuvali þorsks sem veiðist í
mismunandi veiðarfæri.
Þeir Ólafur Karvel og
Höskuldur sögðu í erindi sínu
að niðurstöður úr fæðusýn-
unum sýndu greinilega fram
á hversu mikilvæg loðnan er í
fæðu þorsksins. Hlutdeild
loðnu í magasýnum þorsks er
um 25% í október en 55% í
mars. Hins vegar telja þeir að
margt bendi til þess að hlut-
deild loðnu í fæðu sé mun
minna yfir sumarmánuðina
(apríl-september) en á vet-
urna, sem kemur til af því að
þá er fæðuval mun fjölbreytt-
ara.
Þorskstofninn í sögulegu
lágmarki
Björn Ævarr Steinarsson gerði
í erindi sínu grein fyrir þróun
þorskstofnsins og veiðum úr
Þ O R S K U R
Fjölmargir athyglisverðir punktar komu fram á þorskráðstefnu Hafró:
Skeggrætt um þann gula
„Við verðum að standa þannig að málum, að á næstu árum sjáum við árangur þess erfiðis sem við leggjum á þjóðina, en umfram allt það fólk sem starfar í sjávarútvegi
og sjávarbyggðirnar sem eiga að svo fáu öðru að hverfa,“ sagði sjávarútvegsráðherra m.a. í erindi sínu á ráðstefnu Hafró.