Ægir - 01.01.2008, Blaðsíða 30
30
Þ O R S K E L D I
Hefðbundnir og stórir mark-
aðir eru fyrir þorsk afurðir í
Evrópu og N-Ameríku. Þorsk-
stofnarnir í N-Atlantshafi gáfu
mikinn afla á síðustu öld, en
veiðar á þorski hafa dregist
saman, úr 3,9 milljónum tonna
árið 1968 í um 840 þúsund
tonn árið 2005. Þessi mikli
samdráttur í veiðum á þorski
hefur verið tækifæri fyrir aðrar
hvítfisktegundir inn á helstu
markaði fyrir þorsk. Þrátt fyrir
minna framboð er staða
þorsks sterk í Evrópu og þessi
lykilmarkaður greiðir sífellt
hærra verð fyrir þorskafurðir.
Í upphafi þorskeldis eru
stórir markaðir fyrir ferskan
þorsk, sem jafnframt greiða
hæstu verðin. Samdráttur í
þorskveiðum hefur valdið
skorti á þorskafurðum á
markaði og gefið ný sókn-
artækifæri til markaðssetning-
ar eldisþorsks.
Einn af styrkleikum sjáv-
arútvegs á Íslandi er að afli
berst mun jafnar að landi en í
Noregi. Enda hefur framboð á
ferskum afurðum þorsks ver-
ið mun jafnara yfir árið frá ís-
lenskum útflytjendum en
norskum. Á þessu kann þó
að verða breyting á næstu ár-
um.
Þorskeldi í Noregi
Framleiðsla á eldisþorski í
Noregi hefur aukist mikið á
síðustu árum eða úr tæpum
200 tonnum árið 2000 í u.þ.b.
11.000 tonn árið 2006 (mynd
1). Framan af kom aðalfram-
leiðslan úr áframeldi sem
náði hámarki árið 2005, tæp-
um 2.000 tonnum. Í áframeldi
er villtur fiskur fangaður og
fóðraður í ákveðinn tíma fyrir
slátrun. Nú er aleldi, þ.e.a.s.
eldi frá klaki upp í fisk í
markaðsstærð, allsráðandi í
norsku þorskeldi. Gert er ráð
fyrir áframhaldandi vexti í
Noregi og er því spáð að
framleiðslan nái 35.000 tonn-
um árið 2010.
Stefnt að auknum útflutningi
ferskra afurða frá Noregi
Eins og staðan er í dag berst
megnið af þorskaflanum í
Noregi að landi seinnihluta
vetrar. Það endurspeglar jafn-
framt útflutning á ferskum
heilum þorski (mynd 2) og
öðrum ferskum afurðum frá
Noregi. Á þessu ári lagði
norska sjávarútvegs- og
strandsvæðaráðuneytið fram
stefnumótun til að auka út-
flutning á ferskum þorski.
Markmiðið er:
• Aukinn stöðugleiki, með
auknu og jafnara framboði
af hráefni yfir allt árið.
• Að stuðla að auknum gæð-
um á hráefni og afurðum á
markaði.
• Aukin samvinna innan og á
milli fiskeldis og fiskveiða.
Stöðugleiki með auknu og
jafnara framboði verður náð
fram m.a. með því að gera
átak í föngun á lifandi þorski.
Í Noregi er stefnt að því að
Áhrif þorskeldis á fram-
boð á ferskum þorski
Greinarfhöfundar segja að íslensk sjávarútvegsfyrirtæki hafi haft forskot á Norðmenn vegna stöðugs aðgengis þeirra að hráefni. Með uppbyggingu þorskeldis í Noregi
telja þeir að munurinn milli þjóðanna minnki í þessum efnum, ekki síst ef ekki tekst að byggja upp þorskeldi hér á landi. Þessi mynd var tekin í Hjelmeland, þar sem Mar-
ine Harvest hefur verið með fiskeldi.
Greinarhöfundar eru Valdimar
Ingi Gunnarsson, sjávarútvegs-
fræðingur og Guðbergur Rúnars-
son hjá Landsambandi fiskeld-
isstöðva.
Valdimar Ingi
Gunnarsson.
Guðbergur
Rúnarsson.