Tímarit Máls og menningar - 01.12.1941, Blaðsíða 5

TÍMARIT MALS OG MENNIXGAR
211
ræmdur framburður forn“, þegar upp eru lesin rit á „samræmdri
stafsetningu fornri“, og verður þá stuðzt við framburðarreglur
Árna Pálssonar, þegar liann fór að lesa upp fornsögur i útvarp og
sagði „hánum“ og „vápn“ málfræðingum til mikils yndisauka.
Þegar búið verður að lögleiða þennan prýðilega framburð um
allt land, kemur röðin að göngulaginu og munu nú enn verða
samanskrifaðir miklir langhundar og haldnar þrútnar Klepps-
ræður. Verður brýnd fyrir þjóðinni nauðsyn þess, að lögfest sé
göngulag þeirrar manntegundar hér á landi, sem stendur að þvi
leyti utan við islenzkt þjóðlif og íslenzka menningu, að meðal henn-
ar hefur, þrátt fyrir endalausa þrælakaupmennsku, aldrei verið til
neinn menntafi ömuður né vísindamaður, varla einu sinni poka-
prestur, enginn listamaður á neinu sviði, ekkert skáld né rit-
höfundur og yfirieitt enginn maður með fullu viti, sem hefur
getað haldið á penna. Með þvi að lögleiða göngulag þessara
„barna eyðimerkurinnar“ á að veita þeim nokkrar sárabætur
fyrir þá hluti, sem þeir hafa af náttúrunni verið öðrum íslend-
ingum afskiptari, þeim er sögur fara af fyrr og siðar. Þó munu
í lögum um þetta verða sett ströng fyrirmæli um, að menn gangi
með „samræmdu göngulagi fornu“ í grafreit þeim á Þingvöllum,
sem hlúir beinum liins ágæta höfundar þessarar vísu:
Illa er komið íslending o. s. frv.
H. Iv. L.
*
ÆSKULÝÐSHEIMILI. í Reykjavík dvelur mikill hluti af æsku-
lýð landsins yfir vetrarmánuðina, og ekki sízt nú, þegar fjöldi
ungra manna og kvenna, sem streymir til höfuðstaðarins í at-
vinnuleit, bætist við hinn venjulega hóp námsmanna.
Mikið hefur verið geipað, í blöðum og útvarpi, um hættuna,
sem vofi yfir unga fólkinu í Reykjavík vegna umgengninnar við
setuliðið og annars, er að hernáminu leiðir. En hvað hefur svo ver-
ið gert til að forða æskunni frá hættum spillingarinnar? Hvar eru
liúsakynnin, sem æsku Reykjavíkur eru ætluð.þar sem hún getur, án
samneytis við setuliðið, iðkað holla leiki og íþróttir, sótt skemmt-
anir, lesið bækur o.s.frv.? Hefur ekki iþrótta- og samkomuhús ver-
ið tekið af einu fjölmennasta íþróttafélagi bæjarins, án þess að
nokkuð hafi komið í staðinn? Eru ekki kvikmyndaliús bæjarins
meira og minna skipuð setuliðsmönnum hverja sýningu, klukku-
slund eftir klukkustund dag hvern, en engar kvaðir á þau lagð-
ar til þess að hafa sérstakar sýningar fyrir íslenzka æsku? Eru
ekki nærri allir skemmtistaðir Reykjavíkur að einhverju, oft miklu
leyti, sóttir af setuliðsmönnum flesta daga vikunnar? Býr ekki
aðallesstofa bókasafns Reykjavíkurbæjar við svo aumkunarleg