Tímarit Máls og menningar - 01.12.1941, Blaðsíða 50
256
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
tíma óx iðnaðarframleiðsla Þýzkalands um 148%. Frakk-
land gat þvi ekki seilzt til forræðis á meginlandinu nema
með aðstoð máttugri stórvelda. 1 heimsstyrjöldinni reyndi
Frakkland að framkvæma stórveldishugsjón sína með at-
fylgi Breta og Rússa, en fékk þó ekki náð því marki fyrr
en Bandaríkin slcárust í leikinn með ofgnótt mannafla
síns, vista og véla. Versalasamningurinn og Þjóðabanda-
lagið urðu hin lögfræðilegu ytri tákn liins nýja megin-
landsforræðis Frakklands á næstu árum eftir heimsstyrj-
öldina.
3.
Þegar hinni miklu stórveldastyrjökl var lokið m,eð
vopnahlénu haustið 1918, þá mátti tæplega á milli sjá,
hver var sigurvegari og liver var sigraður, því að svo var
dregið af Bandamönnum, þrátt fyrir hjálp Bandarikjanna,
að þeir gátu ekki öllu lengur rekið striðið að sama hætti
og áður. Uppreisn hinnar óbreyttu alþýðu gegn styrjöld-
inni breiddist óðfluga út yfir álfuna austan frá Rússlandi,
og sigurvegararnir komust brátt að raun um, að ekki væri
allt unnið með því að ganga á milli hols og höfuðs á Þýzka-
landi; þeir urðu að bjarga Evrópu undan almennri verka-
lýðsbyltingu. Fyrir þessa sök varð Versalafundurinn tölu-
vert ólíkur fyrri friðarráðstefnum. Óttinn við bolsévism-
ann einkenndi alla starfsemi Versalafundarins, og hinir
langsýnni stjórnmálamenn Bandamanna skildu hrátt, að
nú var teflt um liöfuð heimsauðvaldsins. Viðfangsefni
hinnar frönsku borgarastéttar var þvi tvíþætt: að klippa
Þýzkaland svo á hæl og tá, að það fengi ekki risið upp
aftur í sinni fornu dýrð, og hlaða kínverskan múr milli
holsévismans í austri og Vesturevrópu, þar sem franslct
fjármagn og frönsk stjórnmálaáhrif fengi ráðið úrslitum.
I fljótu bragði virtist allt ætla að leika í lyndi fyrir Frakk-
landi. Þýzkaland varð að láta af hendi nýlendur sínar,
mörg hin auðugustu námuhéruð sin, auk þess sem það
var gert skattskylt Frakklandi um langt skeið. Hitt skipti
þó meira máli, að alda bolsévismans var stöðvuð með að-