Tímarit Máls og menningar - 01.12.1941, Blaðsíða 61
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
267
furða þótt hún væri rægð og liundbitin af nazistum og
þjónum þeirra, þvi að með henni voru sköpuð pólitísk
skilyrði til að stöðva öldu fasismans og gera frumdrög að
sósialískri umbreytingu þjóðfélagsins.
í kosningunum til franska þingsins 1936 vann alþýðu-
fyllcingin mikinn sigur og var í algerum meirihluta bæði
að kjörfylgi og þingmannatölu. Leon Blum, foringi sósíal-
ista, myndaði stjórn, ásamt mönnum úr róttæka sósíalista-
flokknum, en kommúnistar studdu stjórnina utan þings
og innan. Þá gerðust furðuleg tíðindi. Stjórn Alþýðufylk-
ingarinnar var ekki fyrr setzt á rökstóla en verkalýðurinn
hóf verkföll um land allt. Verkföll þessi fóru fram með
hinni mestu kyrrð og spekt, því að verkamennirnir hreiðr-
uðu um sig á vinnustöðvunum og rótuðu sér ekki þaðan
fyrr en vinnuveitendur höfðu gengið undir það jarðarmen
að setjast við samningaborðið með Leon Blum i forsæti
og ganga að kröfum verkamanna. Það var ekki hægt að
beita verkfallsbrjótum né rikisvaldinu til að riðla fylking-
um verkamanna. Alþýðufvlkingin liafði sýnt mátt sinn í
pólitískum og efnabagslegum viðskiptum stéttanna á vor-
um dögum. Þvi að kröfur verkamanna voru samþykkt-
ar af franska þinginu: 40 stunda vinnuvika án kaup-
lækkunar, hálfsmánaðar fri á ári hverju með fullum
launum, heildarsamningar í hverri vinnustöð, og skyldu
kjörnir oddvitar verkamanna hafa eftirlit með því, að
samningar væru haldnir. Margar fleiri kjarabætur voru
samþykktar og loforð gefin um enn fleiri. Þá var bænd-
um tryggt hæfilegt verð fyrir korn sitt og reynt að koma
i veg fyrir þá spákaupmennsku i afurðum bænda, sem
hafði til þessa rúið jafnt framleiðendur sem neytend-
ur. Slík voru verk Alþýðufylkingarinnar á hinum fyrstu
sæluríku hveitibrauðsdögum hennar. En þeir voru
fljótir að líða. Alþýðufylkingin lifði sem pólitísk hreyf-
ing í tvö ár — að nafninu til, og ekki heldur meira.
Fjrrstu athafnir hennar voru markaðar pólitísku raun-
sæi hins franska almúga, sem tók um stund völdin af