Tímarit Máls og menningar - 01.12.1941, Blaðsíða 83

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
289
spilað á harmonikku eða leikið á sög, grínvísur, eftir-
hermur, dans á eftir, allir inn í skóg!! Þannig liér um
hil eru öll pólitísku skemmtiatriðin, sem fólkinu er hoð-
ið upp á til eflingar hugsjóna sinna til landsins þarfa.
Þetta ástand hefur líka sínar afleiðingar. Dagbók mín
í einu þorpi 17. júní segir þannig frá: Ríkisforsetinn
valinn í dag. Útvarpað kl. 1.30. Ekkert gert hér. Strák-
arnir sneru rassinum í hátalarann, er forsetinn talaði,
og kjöftuðu saman. A. var sem andlega útdautt. Ég og
útlendingurinn, sem með mér er, voru þeir einu, er
lilustuðu undrandi, þöglir. — Og næstu hljómleikum
i næsta þorpi aflýsti ég og heið viku, þar til andi minn
fékk aftur ró og festu.
Það hefur oft fjrrr en nú verið ástand á íslandi.
Þjóðin hefur riðið allt ástand af sér og lifað til dags-
ins i dag. Inn á milli Svarta dauða, hallæra, eldgosa og
jarðskjálfta, lét hún spretta sum fegurstu blóm sín,
eins og Passiusáhnana, og ýmsir ónafngreindir kváðu
kvæðin og ortu ljóðin, er fvlltu hinar hrörlegu kirkj-
ur og bæi landsins, og endurnýjuðu þrekið og varð-
veittu trúna á þjóðina hjá öllum hugsandi mönnum.
Síðan ég varð listamaður, hef ég alltaf haft gleði af
því að geta sannfært mig nm gildi íslenzks anda, með-
al annars við það að kynnast gömlu þjóðlögunum og
sálmunum, og geta fundið, að þjóð, sem á slíka auð-
legð, gefst aldrei upp og verður aldrei afmáð af hnett-
inum. En þar sem ég lief einungis íslenzkt vegahréf,
get ég auðvitað aldrei orðið „íslandsvinur“ í hinni
venjulegu merkingu orðsins, né þessi uppgötvun mín
heyrt undir fréttadálk hlaðanna: „Merkir útlendingar
uppgötva ísland“. Ég uppgötva því þetta fyrir sjálfan
mig og læt mér nægja innblástur þann og gleði, er það
veitti mér sjálfum að kynnast þessu. Og eins og hinir
óþekktu höfundar hófu upp raust sína á myrkurtímum
fvrri alda, vildi ég fara krossferð móti kinalifselexír
og voltakrossum nútímans, er flæða andlega yfir land-
19