Tímarit Máls og menningar - 01.12.1941, Blaðsíða 92

298
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAF.
þaS vert, að útgáfa í þessu nýja formi hlýtur að koma mönn-
um í skilning um, að íslendingasögurnar eru ekki ritaðar á neinu
fornmáli, heldur hinu sama máli, sem við ritum og tölum enn
i dag, og við getum því notið þeirra fullkomlega eins vel og nú-
tíma skáldsagna. Þær eru auðskildar liverju harni, þegar hætt
vérður að klæða þær i tilgerðan fornan einkennisbúning með
gylltum hnöppum annarlegra hljóðtákna og horðalagðar með
ek og ok og at. Ég er sannfærður um, eftir lestur hinnar nýju
útgáfu á Laxdælu, að fornsögurnar á einmitt að gefa út á þenn-
an liátt fyrir íslenzkan æskulýð og íslenzkan almenning. Sú út-
gáfa jiarf ekki á neinn hátt að brjóta bág við Fornritaútgáfuna,
sem gerð er i öðrum tilgangi sérstaklega, að vera lestrarbækur
i skólum og m. a. notaðar við kennslu í fornu máli. Það mun
lengi verða minnzt, þegar heilbrigt mat kemst að í þessum efn-
um, þeirrar skoplegu fásinnu, sem greip Alþingi íslendinga, er
það setti lög um að banna þessa útgáfu, sem gat orðið til þess
að gera íslendingasögurnar aftur að hugðnæmu lestrarefni æsk-
unnar i landinu. Mér skilst líka, að þingmenn fari ekki dult með,
að þeir hafi ekki fylgt þessu máli af sannfæringu, heldur til
heilsuverndar Jónasi frá Hriflu, og neyddust þeir til að af-
neita svo sinu eigin viti, að þeir felldu m. a. breytingartillögu
þess efnis í Efri deild, að kennslumálaráðuneytið leitaði álils
heimspekideildar Háskólans, áður en það veitti útgáfuleyfi að
fornsögunum, eða synjaði um það. Er það óskiljanlegt, livað
Jónasi frá Ilriflu og samherjum lians liefur gengið til þess að
kalla saman Alþingi með miklum liávaða, ógna með samvinnu-
slitum milli bræðraflokkanna, sprengja sundur rikisstjórnina og
klístra henni saman aftur, halda þingmönnum í taugaæsingi og
hræðsluástandi i tvo mánuði, til þess eins að samþykkja lög um
það, að íslendingar einir allra þjóða megi ekki gefa út forna
dýrgripi bókmennta sinna eins og frjálsir menn, en þetta urðu
einu sjáanlegu afrek hins sögulega þings. Ef til vill hefur Jón-
asi Jónssyni orðið hin nýja Laxdæluútgáfa slíkt hitamál af þvi,
að liann liefur sýnilega aldrei lesið söguna og virðist álíta, ef
dæma má af skrifum lians i Tímanum, að hún sé að ríflegum
liluta ljóðabók, og er hann sár útgefandanum fyrir að fella úr
henni „flest ljóðin“!
Þórunn Magnúsdóttir: Draumur um Ljósaland. I. Vik-
ingsútgáfan. Reykjavík 1941.
Hún er ekki slæmur spegill upplausnar þjóðfélags, þessi skáld-
saga: stefnulaust ungt fólk, flöktandi milli sveita og bæja,