Tímarit Máls og menningar - 01.04.1946, Side 69

ÁFANGAR
59
öllu öðru fólki jarðarinnar aS því leyti, aS þótt allur heimur yrSi
bolsivismanum aS bráS, myndu þeir aldrei láta undan óvininum. Og
álit þetta er ekki aS ófyrirsynju til orSiS. AndstæSingar sósíalismans
eiga nefnilega bandamann í sveitunum, sem þeir treysta miklu betur
en bændunum.
ÞaS er sauðkindin.
Engin skepna jarðarinnar er jafn frábitin sósíalisma og sauðkind-
in íslenzka. Hún myndi þó aldrei Iáta hneppa sig í ánauð samyrkju-
búa, þessi eldþráa og stygga skepna, sem prílar upp á hæstu fjöll!
Það er meira að segja búið að telja sósíalistum bæjanna trú um
þetta líka, svo að þeir eru næstum farnir að líta á sauðkindina eins
og pólitískan andstæðing.
En hví ætti sauðkindin svo sem ekki að þrífast í samyrkjubúum?
Það færi meir að likum, að hún fyndi fyrst sitt rétta heimkynni,
þegar hún fengi innhlaup í samyrkjubúin.
Það er hægt að hugsa sér þróunina frá einyrkjubúskap strjálbýl-
isins til sósíalisma eitthvað á þessa leið:
Eftir að byggðahverfin og ýms landbúnaðarfyrirtæki í nágrenni
bæjanna hafa skipulagt búrekstur sinn á samyrkjugrundvelli, fara
bændur strjálbýlisins að velta því fyrir sér, hversu þeir fái leyst
þetta viðfangsefni í sínu umhverfi, svo að viðhlítandi sé.
Þeir halda með sér fundi, hver í sinni sveit, og ræða málið. Sjálf-
sagt komast þeir að margvíslegri niðurstöðu um fyrirkomulag og
rekstur, með tilliti til ólíkra staðhátta og framleiðsluskilyrða.
Við skulum samt hugsa okkur, að eitthvert byggðarlagið komist
að eftirfarandi niðurstöðu:
Við veljum þá jörðina, sem liggur næst miðju þess svæðis, sem
búið á að ná yfir og hefur bezt ræktunarskilyrði. Búið gæti náð yfir
einn hrepp, ef hann er lítill, annars skiptum við honum í tvö eða
þrjú. Á þessari jörð reisum við svo hús yfir það fólk, sem ætlar að
gerast þátttakendur búsins. Við reisum þarna líka peningshús yfir
ýmiskonar búpening, annan en sauðfé. Við komum til með að hafa
þarna fjölbreyttan búrekstur. Nú verðum við ekki einyrkjar lengur.
Við þurfum sjálfsagt að stækka túnið, sem þarna verður fyrir, all-
verulega. Ef til vill getum við nytjað tún næstu jarða frá heima-