Tímarit Máls og menningar - 01.05.1947, Blaðsíða 12

2
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
verandi gerð. Þær eru aðeins árangurinn af fyrstu tilraununum, sem gerðar
voru undir oki styrjaldarinnar. En ]>ví hefur margsinnis verið lýst yfir, að auð-
velt muni verða í framtíðinni að liafa kjarnorkusprengjurnar þúsund sinnum
öflugri en ]>a;r, sem notaðar voru í síðustu heimsstyrjöld. Ég vil taka fram, að
ég er sömu skoðunar.
Notkun slíkra vopna liefði meðal annars það í för með sér, að í stað eyði-
leggingar á þriggja eða fjögurra fermílna svæði eins og í síðustu styrjöld,
mætti á augahragði leggja allt í rústir með einni sprengju á þrjú eða fjögur
hundruS fermílna svæði.
Svo öflugar sprengjur gætu þó reynzt enn hættulegri á óbeinan hátt. Lífs-
hættulegir geislar, sem mynduðust við sprengjutilraunirnar hjá Bikini, fund-
ust hér í Bandaríkjunum, um það bil viku eftir að tilraunirnar voru gerðar.
Vestanvindarnir höfðu á fáum dögum borið þá hingað. Þeir voru að vísu teknir
mjög að dofna, þegar til Bandaríkjanna kom, og orðnir gersamlega skað-
lausir, en engu að síður voru þeir til staðar.
Ef hundrað þúsund éða milljón sinnum meira geislamagn en myndaðist við
tilraunirnar hjá Bikini væri leyst úr læðingi einhvers staðar fyrir utan Kyrra-
hafsströnd vora, þá væru öll Bandaríkin í hættu stödd. Að vísu er alls ekki
fullsannað, að unnt reynist að hleypa af stokkunum einhvern ókominn dag
svo gífurlegu geislamagni, sem ég nefndi hér að framan, en hins vegar verður
að telja það annað og meira en hugsanlegan möguleika. Ef óvinaþjóð beitti svo
öflugum sprengjum gegn oss í hernaði, þá gæti hún gert oss illkleift eða jafn-
vel ómögulegt að lifa, nn Jress þó að varpa einni einustu sprengju á land vort.“
Dr. Teller tekur það fram, að kjarnorkustyrjöld í framtíðinni yrði ekki háð
með fáeinum sprengjum, heldur þúsundum sprengna og ef til vill tugþúsund-
um. Idann fullyrðir, að ekkert kjarnorkuvopn muni nokkru sinni geta sundrað
jörðinni eða brennt upp höfin og gufuhvolfið, en bætir því við, að lífi alls
mannkyns yrði stofnað í geigvænlega hættu með því að beita slíkum vopnum.
„Leiði kjarnorkusprengjan glötun yfir oss,“ segir hann að lokum, „þá verður
ekki um að kenna ófyrirsjáanlegri slysni, heldur skipulögðum og nákvæmum
undirbúningi og ákvörðun vor sjálfra."
Aðvaranir kjarnorkufræðinganna ættu að koma vitinu fyrir okkur, svo að við
hefjum þegar skelegga baráttu til þess að afstýra þriðju heimsstyrjöldinni.
Hræðsla okkar og skelfing myndi liins vegar gera stríð óumflýjanlegt.
Þýtt úr PM, dagblaði í New York. — 0. J. S.
Svo var það Rússland
Það væri ekki úr vegi að gera sér nokkura grein fyrir því, hvernig stendur
á Rússahatrinu, sem mjög svo ber á í blöðunum og víðar, sérstaklega þegar
kosningar eru fyrir dyrum.
Um og eftir miðbik 19. aldar fundu tveir þýzkir mannvinir, Karl Marx og