Tímarit Máls og menningar - 01.05.1947, Blaðsíða 61

LÝÐRÆÐI
51
mikilvægu embætti í stjórninni. Mér þykir það efamál, að Stalín
hefði leyft sér að fara eins að og Churchill með því að bjóðast til
að sameina Ráðstjórnarríkin öðru stórveldi án þess að bera máliö
undir forsæti ÆSstaráðs, sem hann taldist til.* Hvorki forsætisráð-
herra Breta né Rússa hefur svipað sjálfræðisvald sem Bandaríkja-
forseti, er velur ekki aðeins ráðherrana í stjórn sína, þótt þeir séu
að nafninu ábyrgir gagnvart öldungadeildinni, en er líka æðsti yfir-
maður alls herafla Bandaríkjanna . . . Um leið og Roosevelt forseti
lýsti yfir allsherjar þjóðarháska í maímánuði 1941, gerðist hann í
raun og veru með löglegum hætti einræðisherra í Bandaríkjunum.
Hann hafði vald til að taka flutningamál ríkisins í sínar hendur,
skipa fyrir um notkun útvarps til áróðursþarfa, kveða á um inn-
flutning og hvers konar viðskiptamálefni, taka skip til ríkisþarfa,
nema úr gildi lög varðandi vinnutíma verkamanna og, það sem
mestu varðar, skera úr um iðnaðarforréttindi og gera upptækar
iðnaðarstöðvar, ef nauðsyn þætti til bera.
Að hvaða leyti skyldi nú Stalín vera voldugri um örlög Iands síns
en forsætisráðherra Breta eða Bandaríkjaforseti? Stalín er aðalrit-
ari Kommúnistaflokksins. Það er sú staða, sem hann hefur lífsvið-
urværi sitt af og er um leið aðaláhrifastaða hans. Kommúnistaflokk-
urinn er, hvort sem mönnum þykir hann góður eða vondur, ein-
stæður félagsskapur . . . Hér skal það tekið fram, að Kommúnista-
flokkurinn lýtur ekki fámennisstjórn eins og rómversk-kaþólska
kirkjan eða enska kirkjan, heldur er hann að skipulagi lýðræðis-
legur félagsskapur, sem heldur löglega kosin þing, en þingin kjósa
miðstjórn flokksins, sem kýs svo aftur stjórnmálaráð og aðrar fram-
kvæmdastofnanir hans. Stalín hefur aldrei litið á sig sem einræðis-
herra eða „fúhrer“. Hann hefur einmitt alla tið tekið það skýrt fram
í ritum sínum og ræðum, að í forsæti Æðstaráðs væri hann aðeins
einn af 30 forsætismönnum og í aðalritaraembætti sínu í Kommún-
istaflokknum starfaði hann eftir fyrirskipunum framkvæmdanefnd-
arinnar. Hann hefur oftlega tekið það fram, að starf hans væri
ekki annað en að framkvæma ákvarðanir miðstjórnar Kommún-
istaflokksins.“
* Eftir Dunkerque-ósigurinn sumarið 1940 bauff Churchill franska lýðveld-
inu að sameinast Bretlandi. ■— B. F.