Tímarit Máls og menningar - 01.05.1947, Blaðsíða 70

60
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
sinnum vera orðið ljóst. hvílík ógæfa heiminum hefur stafað af því,
að verklýðs- og alþýðuflokkar með svipað'a stefnuskrá hafa ekki
borið gæfu til annars en berast á banaspjót í stað þess að ganga til
samfylkingar? Getur nokkrum þeim lýðræðisfylgjanda, sem sann-
gjarn vill vera, blandazt hugur um, að þessi hróðurlega samfylking
hinna alþýðlegu framfaraafla er einmitt sannlýðræðislegt fyrirbæri,
þar sem hún tryggir það, að lífsorku hinnar nývöknuðu alþýðu
þessara landa verði ekki sóað í neikvæða innanstéttarbaráttu og
bræðravíg afturhaldsöflunum til gagns og fagnaðar, heldur muni
henni verða einbeitt að því, sem er fyrst og fremst hlutverk hvers
raunverulegs lýðræðisskipulags, að bæta hag alþýðunnar á öllum
sviðum, andlegum jafnt sem efnahagslegum. Sú staðhæfing, að þessi
samfylking jafngildi eins flokks fyrirkomulagi, er auðvitað með
öllu fráleit, nema það beri þá líka að teljast eins flokks fyrirkomulag,
þegar flokkar í horgaralýðræðislöndum ganga til samstarfs og
mynda samsteypustjórnir, án þess að tekið sé fyrir starfsemi and-
stöðuflokka. Sé þelta eins flokks fyrirkomulag, hvað skal þá kalla
núverandi stjórnarfar í Englandi, þar sem ríkisstjórnin er sannar-
lega gersamlega í höndum eins flokks, sem getur farið sínu fram í
hverju einu án þess að hirða urn vilja annarra flokka? Ekki er
heldur vel rökstuddur sá ótti sumra manna, að þetta sé einhver ein-
lit sósíalísk samfylking eða jafnvel dulbúið einræði koinmúnista-
flokkanna. í Ungverjalandi er ríkisstjórnin til dæmis í höndum
fjögra stjórnmálaflokka, þar sem kommúnistar eiga fjögur af ráð-
herrasætunum, sósíaldemókratar fjögur, Bændaflokkurinn eitt og
svonefndur „Smábændaflokkur“ níu. Þessi „Smábændaflokkur“, sem
ræður helmingi stjórnarsætanna, er óneitanlega raunverulegur borg-
araflokkur undir sterkum áhrifum kaþólsku kirkjunnar, fjármála-
valdsins og fyrrverandi gósseigenda. Vissulega er þetta ekki tekiö
fram þeim flokki til hróss, en gagnvart sumum „lýðræðissinnum“
neyðist maður stundum til, þó að skömm sé frá að segja, að færa
það helzt til varnar ákveðnu stjórnarfari, að afturhaldið eigi þar
ítök. Þessum aðiljum má þá verða það til huggunar í sínum áhyggj-
um, að í fyrr nefndum löndum öllum er ennþá ríkjandi raunveru-
legt auðvaldshagkerfi.