Tímarit Máls og menningar - 01.05.1948, Síða 20

10
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
þessi var valdalaus með öllu, en með stofnun liennar voru ríkis-
stjórnin og lýðurinn sátt að kalla um stund.
A hinum fyrstu vikum bráðabirgðastjórnarinnar böfðu fulltrú-
ar vinstri flokkanna sýnilega yfirburði. Þeir höfðu skipað bæði
lögreglustjóraembætti Parísar, Caussidiere, og innanrikismálaráðu-
neytið, sem Ledru-Rollin hafði á hendi. Luxembourgnefndin kall-
aði fulltrúa verkamanna á fund sinn og bafði í ráðum með sér, og
í marzmánuði var samþykktur 10 stunda vinnudagur. Raunar var
samþykkt þessi ekki framkvæmd. því að Luxembourgnefndin hafði
ekkert vald til að neyða atvinnurekendur til að ganga að þessu. I
annan stað var samþykkt að setja á stofn svokallaðar þjóðvinnu-
stöðvar, sem frægar urðu á sinni tíð. Þetta var viðleitni til að fram-
kvæma þær kröfur, er verkalýðurinn og foringjar hans, einkum
Louis Blanc, höfðu gert um skipulagningu vinnunnar og réttinn til
vinnu. Verkamenn og handiðnamenn voru settir í moldarvinnu á
ríkisins kostnað, og skyldu launin vera 2 frankar á dag. Andstæð-
ingar verkalýðsins kölluðu þessar þjóðvinnustöðvár sósialisma í
framkvæmd og fengu brátt vakið mikla andúð á þessum stofnunum.
1 raun réttri voru þjóðvinnustöðvarnar ekkert annað en atvinnu-
bótavinna, stjórnargrjót i sinni verstu mynd. Marie, verzlunarmála-
ráðherra og mikill fjandmaður Louis Blancs, hafði skipulagt þessar
þjóðvinnustöðvar, og gerði það með þeim hætti, að vinnubrögð
þar urðu öll þjóðhneyksli. Þegar forstjóri þjóðvinnustöðvanna,
Emile Thomas, fór þess á leit við ráðherrann, að þeim yrði breytt
í raunverulegar vinnustöðvar, Jiar sem sérþekking verkamanna gæti
notið sín, svaraði ráðherrann þvi, að það væri ætlun stjórnarinn-
ar að reka Jijóðvinnustöðvarnar svo, að verkamenn gætu sannfærzt
um villu og fánýti hinna ófrainkvæmanlegu kenninga sósíalista.
Viðskiptakreppan, sem geisað hafði Jirotlaust síðan 1847, hafði
lagzt fastar að landi eftir byltipguna, bankarnir gerðu verkfall og
neituðu iðnrekendum um lán, verksmiðjum var lokað i tugatali, en
smáborgararnir urðu gjaldjirota. Þess vegna sótti mikill fjöldi
verkamanna til þjóðvinnustöðvanna. í Jijóðvinnustöðvunum unnu
í marzmánuði um 6000 manna, í maí unnu þar á annað hundrað
þúsund manns. Þessar jijóðvinnustöðvar urðu því örlagamál frönsku
byltingarinnar. Til þess að geta staðizt kostnaðinn af þessum fyrir-