Tímarit Máls og menningar - 01.05.1948, Side 62

52
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
bliki heyrðist veik og döpur rödd Hirohitos, keisarans Tenno, sem
talaði þá í fyrsta sinn í sögunni í útvarp: „Eftir vandlega íhugun
hins almenna viðhorfs í heiminum og þeirra raunverulegu lífsskil-
yrða, sem skapazt hafa í keisaradæmi voru, höfum vér ákveðið að
leysa úr núverandi ástandi með því að grípa til óvenjulegrar ráð-
sföfunar . ..“
Frú Nakamura var farin aftur til borgarinnar til þess að sækja
dálítið af hrísgrjónum, sem hún hafði grafið niður í loftvarnarbyrgi
Grannafélags síns. Þegar því var lokið, hélt hún aftur af stað til
Kabe. í rafmagnsvagninum rakst hún af lilviljun á yngri systur
sína, sem ekki hafði verið stödd í Hiroshima daginn sem sprenging-
in varð. „Hefur þú heyrt fréttirnar?“ spurði systir hennar.
„Hvaða fréttir?“
„Stríðinu er lokið.“
„Segðu ekki slíka vitleysu, systir.“
„En ég heyrði það sjálf í útvarpinu.“ Svo bætti hún við — hvísl-
andi: „Það var rödd keisarans.“
„Ó,“ sagði frú Nakamura (meira þurfti hún ekki til þess að
missa trúna á, að Japan hefði enn von um að vinna stríðið, þrátt
fyrir kjarnorkusprenginguna), „úr því að svo er . . .“
Nokkru seinna lýsti herra Tanimoto atvikum þessa morguns þannig
í bréfi til Bandarikjamanns: „Þegar stríðinu lauk gerðist það undur-
samlegasta í allri sögu okkar. Keisari vor mælti sinni eigin röddu
í útvarpinu og ávarpaði okkur, japanskan almúgann. 15. ágúst var
okkur sagt, að mjög mikilsvarðandi tíðindum yrði útvarpað og að
allir ættu á að hlýða. Ég fór því á járnbrautarstöðina í Hiroshima.
Þar hafði verið komið fyrir gjallarhornum í rústum stöðvarinnar.
Fjöldi borgara, sumir studdir af dætrum sínum, aðrir á hækjum
eða með stafi, komu þar og hlustuðu á útvarpið, og þegar þeim
skildist, að það væri rödd keisarans, hrópuðu þeir með tárvot
augun: „Hvílík dásamleg blessun, að sjálfur Tenno skuli ávarpa
okkur, og að við skulum fá að hlýða á rödd hans. Fyrir slika fórn
megum við vel við una.“ Þegar þeir fengu að vita, að striðið væri
á enda — þ. e. að Japanar hefðu beðið ósigur, urðu þeir auðvitað
fyrir sárum vonbrigðum, en fóru að boði keisara sins stilltir í skapi