Tímarit Máls og menningar - 01.05.1948, Qupperneq 77

HIROSHIMA
67
járnbrautarvögnum, sem stóðu á Hiroshima járnbrautarstöðinni,
til þess að lyfta og færa úr stað steinsteyptan akveg á einni brúnni,
og til þess að gera ýmsar aðrar undraverðar aflraunir. Þeir álykt-
uðu, að þrýstingurinn af sprengingunni hafi verið frá 5,3 til 8,0
smálestir á fer-yard. Aðrir fundu, að gljásteinn, sem hefur bræðslu-
markið 900°C, hafði bráðnað á granítlegsteinum þrjú hundruð og
áttatíu yards frá miðdeplinum, að símastaurar úr Cryptomeria
japonica, sem sviðnar við 240°C, höfðu sviðnað í fjögur þúsund og
fjögur hundruð yards fjarlægð frá miðdepli sprengingarinnar, og
að yfirborð grárra leirtígla, þeirrar tegundar, sem notuð var i
Hiroshima og hafa bræðslumarkið 1300°C, bafði bráðnað í sex
hundruð yards fjarlægð. Og eftir að hafa rannsakað enn fleiri þýð-
ingarmikil sýnishorn ösku og bráðnaðra mola, komust jreir að
Jjeirri niðurstöðu, að hitinn frá sprengjunni við jörðina á miðdepl-
inum hlyti að hafa verið 6000° C. Og af frekari rannsóknum í
sambandi við geislunina, þar sem meðál annars voru athuguð brot,
sem losnað höfðu úr þakrennum og vatnspípum í jorjú jrúsund og
þrjú hundruð yards fjarlægð, í úthverfinu Takasu, komust þeir
að raun um ennjrá þýðingarmeiri staðreyndir um eðli sprengjunn-
ar. Höfuðstöðvar MacArthurs hershöfðingja hönnuðu undantekn-
ingarlaust öll skrif um sprengjuna í japönskum vísindaritum, en nið-
urstöður rannsókna vísindamannanna urðu brátt alkunnar meðal
japanskra eðlisfræðinga, lækna, efnafræðinga, blaðamanna, há-
skólakennara og efalaust þeirra stjórnmálamanna og hernaðarsér-
fræðinga, sem enn léku lausum hala. Löngu áður en almenningur í
Bandaríkjunum fékk nokkuð að vita, var flestum japönskum vís-
indamönnum og fjölmörgum leikmönnum kunnugt — af útreikn-
ingum japanskra kjarnorkufræðinga — að úraníum-sprengju hefði
verið varpað á Hiroshima, og að annarri ennþá öflugri, úr plútón-
íum, á Nagasaki. Þeir vissu líka, að frá vísindalegu sjónarmiði var
hægt að framleiða tíu —- eða tuttugu — sinnum öflugri sprengju.
Japönsku vísindamennirnir þóttust vita upp á hár í hvaða hæð
sprengjan hefði splundrazt yfir Hiroshima, og þóttust ekki fjarri
sanni um það, hve mikið úraníum hafi verið í henni. Þeir töldu,
að jafnvel með ekki stærri sprengju en varpað var á Hiroshima,
mundi þurfa fimmtíu þumlunga þykk steinsteypt skýli til þess að